Son yıllarda Ege ve Doğu Akdeniz’de komşusu Türkiye’yle bağlantılarında değerli gelgitler yaşayan Yunanistan, Arap ülkeleriyle olan alakalarını ağırlaştırıyor. Ankara’nın sıkıntılar yaşadığı Arap monarşilerini kıskaca almış görünen Atina son olarak Suudi Arabistan ile kıymetli bir savunma mutabakatına imza attı. Yeni mutabakat çerçevesinde, Yunanistan’a ilişkin kimi Patriot tipi hava savunma sistemleri Suudi Arabistan’a yerleştirilecek.
Atina’daki güvenlik kaynaklarının ‘ödünç verme’ süreci olarak tanımladığı bu mutabakatla, Yunanistan-Suudi Arabistan sınırındaki diplomatik ve askeri hareketlilik pekiştirilmiş oldu. Mutabakat uyarınca, Yunanistan’a ilişkin olan Amerikan üretimi Patriot sistemlerinin Suudi Arabistan’da kimi kritik değerdeki güç tesislerini savunmak için kullanılacağı belirtildi.
40 YUNAN ASKERİ SUUDİ ARABİSTAN’A KONUŞLANACAK
Suudi Arabistan da Yunanistan nezdinde kimi sorumluluklar üstlenecek. Muahede uyarınca Suudi Arabistan Patriot sisteminin taşınması ve kullanımıyla ilgili tüm masrafları karşılayacak. Ayrıyeten, Yunanistan’a ilişkin olan ABD menşeli ‘Pac3’ hava sistemlerinin modernizasyonunun da masrafını üstlenecek. Patriot mutabakatı kapsamında Yunanistan Silahlı Kuvvetleri’ne mensup 40 işçi de Suudi Arabistan’da konuşlanacak.
DENDİAS: KÖRFEZ’LE İŞBİRLİĞİNDE BÜYÜK BİR ADIM ATTIK
Yunanistan Dışişleri Bakanı Nikos Dendias, mutabakatın yapıldığını duyurduğu basın açıklamasında, Körfez İşbirliği Kurulu’yla de bir işbirliği mutabakatı imzaladıklarını açıkladı. Dendias, “Bu, ülkemizin Körfez ülkeleriyle işbirliği konusunda ileriye hakikat atılmış büyük bir adım ve birebir vakitte, Batı’nın güç kaynaklarının daha genel güvenliğine katkı sunuyor” tabirlerini kullandı.
Hava savunma sistemleri son periyotta Suudi Arabistan’ın gereksinim duyduğu bir savunma aracı olarak öne çıkıyor. Yemen’de İran yanlısı Husilere karşı savaşı nedeniyle insansız hava araçları ve füzelerle ataklara maruz kalan Suudi Arabistan, hava savunmasını güçlendirip Tahran’ın ve bölgedeki müttefiklerinin karşısına daha güçlü bir biçimde çıkmak istiyor.
Öte yandan, Yunanistan’ın Suudi Arabistan’la askeri işbirliği yalnızca hava savunma sistemiyle sonlu değil. Atina iki ülke ortasındaki işbirliğine çok boyutlu bir perspektifle yaklaşıyor. Yunanistan’a ilişkin Patriot sistemlerinin Suudi Arabistan’a yerleştirilmesinden evvel, Suudi Arabistan’a ilişkin F-15’ler Girit’teki Suda Üssü’nden faydalanmaya başlamıştı. Birebir süreçte Suudi Arabistan Hava Kuvvetleri’ne bağlı pilotların Yunan savaş uçaklarıyla eğitim süreci de başlatıldı.
Atina-Riyad çizgisindeki çok boyutlu işbirliği, Yunanistan Başbakanı Kiryakos Miçotakis’in Şubat 2020’de Suudi Arabistan’a gerçekleştirdiği resmi ziyaretle pekiştirildi. Tıpkı periyotta iki ülkenin dışişleri bakanları ortasındaki temaslar ve yüz yüze görüşmeler yapıldı.
BAE VE MISIR’LA YAKINLAŞMA DA DİKKAT ÇEKİYOR
Atina-Riyad eksenindeki stratejik işbirliğinin pekiştirilmesi, Yunanistan’ın İsrail’le sıkı bağlantılar içerisinde olduğu, Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) ve Mısır ile de ilgilerini geliştirdiği bir sürece denk geliyor. 2020’nin ikinci yarısında ve 2021’in başlarında, Yunanistan-BAE sınırında değerli bir askeri hareketlilik dikkat çekmişti. İki ülkenin bu süreçte imzaladığı savunma mutabakatı uyarınca, tarafların birbirlerinin toprak bütünlüğüne ve egemenliğine yönelik tehditlere karşı ortak hareket etmesi öngörülüyor.
Tıpkı periyotta BAE Hava Kuvvetleri Yunanistan semalarında uzunluk gösterirken, Yunanistan Ulusal Savunma Bakanı ve Genelkurmay Lideri BAE’ye resmi ziyaretler gerçekleştirdi. Ayrıyeten, Şubat 2021’de Atina’da BAE’nin de iştirakçileri ortasında olduğu “Philia Forumu” düzenlendi. Foruma İsrail, Mısır, Kıbrıs, Bahreyn ve Suudi Arabistan da katıldı. Tıpkı tarihlerde Yunanistan Deniz Kuvvetleri’ne ilişkin bir fırkateyn Abu Dabi limanına demirledi.
Yunanistan-BAE askeri yakınlaşması, Atina-Kahire çizgisinde askeri, diplomatik ve ticari hareketliliğin yaşandığı, iki ülkenin deniz alanlarının sonlandırılması muahedesi imzaladığı bir sürece de denk geldi.
Yunanistan bölgede İsrail’le de de geniş boyutlu bir işbirliği geliştirmiş durumda. Pandeminin yeni dalgasına ve Yunanistan’daki problemli sürece karşın geçtiğimiz günlerde İsrailli turistler komşu ülkeyi ziyaret etmeye başladı.
UZMANLAR TEMKİNLİ
Uzmanlar ise Yunanistan’ın Arap açılımına temkinli yaklaşıyor. Doğu Akdeniz ve Kuzey Afrika’daki gelişmelere ağırlaşan memleketler arası alakalar uzmanı Michaël Tanchum, Yunanistan’ın son adımlarıyla Avrupa Birliği’nin Doğu Akdeniz ve Ortadoğu açılımının öncülüğüne soyunduğu görüşünü öne çıkarıyor. Uzmana nazaran Atina’nın son adımları Batı dünyasıyla Ortadoğu ortasındaki ekonomik münasebetlerin de derinleşmesine katkıda bulunabilir.
Yunanistan-Suudi Arabistan sınırındaki hareketliliğe odaklanan Yunanistanlı gazeteci Aleksandros Tarkas ise son gelişmelerle ilgili olarak Yunan tarafının yanlış intibalara kapılmaması gerektiğini vurguluyor. Tarkas’a nazaran Suudi Arabistan ile diplomatik ve askeri yakınlaşma otomatik olarak Riyad’ın Yunanistan’da büyük yatırımlar gerçekleştireceği manasına gelmiyor.
‘ATİNA’YI TAHRAN’LA KARŞI KARŞIYA GETİREBİLİR’
Yunanistanlı memleketler arası bağlantılar uzmanı Yorgos Tzogopoulos, son gelişmelerin bir öteki boyutuna odaklanıyor. Yunanistan’ın ünlü stratejik araştırmalar merkezi “Eliamep” tarafından yayımlanan makalesinde Tzogopoulos, Atina’nın Arap dünyasıyla ilgili adımlarında çok dikkatli davranması gerektiği görüşünü dillendiriyor. Yunanistanlı uzman bu adımların yakın vakitte Atina’yı Tahran ile karşı karşıya getirme potansiyeline sahip olduğu ikazında bulunuyor.
Gazete Duvar
