HAKKARİ – Türkiye’de en az 6 milyon öğrenci, internet altyapısı yetersizliği ve teknolojik ekipman eksikliği sebebiyle uzaktan eğitime erişemiyor. Ülkenin dört bir yanında internete erişip canlı dersleri takip edilmek için yaşadığı yerin yüksek noktalarına çıkan ya da tek bir akıllı telefonla 4-5 kişi ders dinlemeye çalışan öğrencilerin eğitim alma çabası sürüyor. Tablet yardımları, şebekenin bulunmadığı noktalara kurulan taşınabilir dayanak noktaları ise sadece hudutlu sayıda öğrenciyi eğitimle buluşturabiliyor.
Hakkari Yüksekova’nın köylerinde şebeke altyapısı bulunmadığı için çok sayıda çocuk uzaktan eğitime erişemiyor. O köylerden biri de merkeze 18 km uzaklıkta bulunan 2 bin rakımlı Şişemzin (Serindere) Köyü. 15-20 dakikalık bir seyahat sonucu ulaştığımız köy, Mor Dağlar’la çevrili. Güneşli bir öğlen vakti olsa da evvelki günlerde yağan kar hala yerde.
Köyde yaklaşık 80 öğrenci bulunuyor. Yaz periyodunda internete erişmek için köyün yüksek noktalarına çıkan öğrenciler, güçlü kış şartlarında bu sistemden vazgeçmek zorunda kalmış. 10. sınıf öğrencisi Dünya, “Artık kış geldi, yüksek rakımlara çıkınca duramıyoruz, çok soğuk oluyor” diyor.
‘BU KÖYDEKİ ÇOCUKLARIN UYGUN BİR GELECEK GARANTİSİ YOK’
Daha iyi bir eğitim alabilmek için İran’ın Urmiye kentinden Yüksekova’ya taşındıklarını anlatan Dünya, pandemiyle bir arada bu ihtimalin zayıfladığını belirtiyor: “6 kardeşiz, meskende yalnızca bir tane akıllı telefon var. Şu anda bu köyde barınan çocukların iyi bir gelecek garantisi yok. Gireceği imtihanın müfredatına bakılırsa LGS’ye hazırlanan kardeşimin de hiçbir biçimde hoş bir liseye yerleşeceğinin garantisi yok.”
‘BİR KEZ BİLE CANLI DERSE GİREMEDİM’
Köyde yaşayan 12. sınıf öğrencisi Zerda, “Mart ayından bu yana hiçbir formda canlı derse giremedim” diyor. Yüksek Öğretim Giriş Sınavı’na (YKS) hazırlanan Zerda, uzaktan eğitime katılabilenlerin de katılamayanların da imtihanda birebir soruları çözmek zorunda olduğunu hatırlatarak şöyle diyor: “Biz yalnızca kitaplarla yetiniyoruz, derslerimizden bayağı geri kaldık.”
18 yaşındaki Çiğdem, liseyi haziran ayında bitirmiş. Pandemi sebebiyle dersaneye gidemiyor. Çevrimiçi üniversiteye hazırlık kurslarına da katılamıyor, zira köyde şebeke yok. İmtihana, kitaplar ve harici belleğe yüklediği görüntüler üzerinden hazırlanıyor: “Yüksekova’ya gidiyorum, internet kafelerde ders görüntülerini indiriyorlar. Sonra belleği telefona takıp burada ders çalışmaya çalışıyorum” diyor.
‘İNSANLAR ADALETTEN MAHRUM, BU YÜZDEN HUKUK OKUMAK İSTEDİM’
Hukuk fakültesine gitmek isteyen Çiğdem, bu tercihin nedenini şu sözlerle anlatıyor: “Bu dünyada adalet kaldığını sanmıyorum, bütün beşerler adaletten mahrum. İşte ben bunun için hukuk okumak istedim. Bu gidişle hukukun geleceğini sanmıyorum, lakin ben elimden gelenin fazlasını yapacağım.”
Kamu-sivil toplum işbirliğiyle düzenlenen tablet kampanyaları ya da şebeke bulunmayan köyler için oluşturulan taşınabilir dayanak noktaları Şişemzin Köyü’nün yakınına bile uğramamış. Köyde, tek bir öğrencinin bile bilgisayarının olmadığını söyleyen Çiğdem, içinde bulundukları durumu şöyle anlatıyor:
“Siz de tahminen artık farkına vardınız ki Batı ile Doğu ortasında dağlar kadar fark var. Ya biz kaçıncı yüzyılda yaşıyoruz? Beşerler uzaya gidiyorlar. Biz de hala şebeke ezası var. Ben yetkili olsaydım utanırdım, ‘Benim ülkemde şebeke çekmeyen yerler var’ diye. Bizim için çok büyük, onlar için küçücük bir şey. Çabucak yapabilirler, ancak bunu yapmıyor.”
Köyde EBA’ya giremeyen ve canlı derslere katılamayan öğrencilerin birden fazla eğitimden kopma tehlikesiyle karşı karşıya. Bilhassa ilkokul ve ortaokul kademesindeki öğrenciler, teselliyi arkadaşlarıyla oyun oynamakta buluyorlar. Fakat veliler, bu durumdan yani çocuklarının derslerden uzaklaşmasından rahatsız. En büyük dehşetleri ise, bir nevi eğitime orta vermek zorunda kalan bu çocukların, akranlarıyla rekabette geri kalması.
KÖYE GELEN GSM ŞİRKETİNE ARSA HİBE EDİLECEK
Köye şebeke getirilmesi için tekraren müracaat yapan köy muhtarı Ali Ergüdar, köye gelen GSM şirketine istediği yerden arsa hibe edileceğini söylüyor.
Gelecek hayallerine gölge düşen ve imkansızlıklar nedeniyle eğitimlerine devam edemeyen öğrenciler, köye ivedilikle şebeke istasyonu getirilmesini ve tablet yardımı yapılmasını bekliyor.
Gazete Duvar