BirGün gazetesi müellifi Haydar Ergülen’in 2 Ağustos’ta kaleme aldığı ‘Önemsiz günler ve haftalar-10‘ başlıklı yazısı, Yetmez Ancak Evet (YAE) tartışmasını yine alevlendirdi. Bundan 10 yıl evvel Erdoğan’ın bir kahvaltısına katılmış olmaktan utanç duyduğunu açıklayan Ergülen, YAE’cileri de özür dilemeye çağırmıştı. Bu yazıyı Elif Çakır’ın, Şenol Karakaş’ın ve Murat Belge’nin yanıtları izledi. Bu ortada Fatih Yaşlı, Enver Aysever ve Kamil Tekin Sürek de birer yazıyla YAE’cileri suçladılar. Bu haber hazırlanırken görüş aldığımız Cafer Solgun ve Baskın Oran da birer yanıt yazısı yazdı. Ve son olarak Gazete Duvar’dan Göksel Aymaz mevzuyu köşesinde ele aldı. Ayrıyeten Independent Türkçe’den Cihat Arpacık’a konuşan Ali Bayramoğlu, Ufuk Uras, Halil Berktay ve Yücel Sayman da neden hala “evetçi” olduklarını anlattılar.
YAE’CİLERİN TAM LİSTESİNE ULAŞILAMIYOR
Lakin kimlerin ‘yetmez ancak evetçi’ olduğu da tam muhakkak değil. Çünkü 250 kişilik birinci imzacı listesi kayıp ve bu liste kampanyanın organizatörü DSİP’in elinde de yok. Bu nedenle kimi Anti-YAE’cilerin hazırladığı ve gazete haberlerinden derlenen listelerde boykotçuların ismi da evetçi olarak geçiyor. Örneğin Levent Gültekin ya da Ümit Şahin aslında boykotçu… Aydın Engin ve Erol Katırcıoğlu ise 2010’daki Anayasa değişikliği referandumunda evet demiş olmakla birlikte ‘YAE’ci değiller, hatta onlara nispeten eleştirel bakıyorlar.
Kamuoyunda yetmez ancak evetçi olduğu bilinen ya da o denli olduğu sanılan isimlere 2010’daki halinizi sahipleniyor musunuz, bu türlü olacağını düşünseydiniz referandumu boykot eder miydiniz ve size nazaran AK Parti hangi tarihte otoriterleşti, kırılma noktası neresiydi sorularını sorduk. Hasan Cemal, Mehmet Altan, Ömer Laçiner, Sezai Temelli, Kezban Hatemi, Perihan Mağden, Alper Görmüş, Hale Soygazi, Ergun Özbudun ve Orhan Gazi Ertekin tekraren karşılık verdiklerini söyleyerek, tartışmanın gündeme getiriliş halini eleştirerek yahut öbür nedenlerle görüş beyan etmek istemediler. Öte yandan Cafer Solgun ve Osman Can ise dikkat cazip karşılıklar verdiler.
CAFER SOLGUN: BİLSEYDİM BOYKOT EDERDİM
Bu türlü olacağını bilseydim boykot ederdim. Doğrusu, 12 Eylül Anayasası’nı orasından burasından değiştirmek değil, olduğu üzere çöpe atıp yenisini yapmaktı. Benim en önemsediğim şey süreksiz 15. Madde’nin yürürlükten kaldırılmasıydı. Zira o husus, cuntacıları, azapçı polisleri koruyordu. Ben yıllarca buna karşı uğraş etmişim, o unsur kaldırılıyor lakin Anayasa’nın faşizan özüne de dokunulmuyor, referandum paketi önüme geldiğinde ne yapmalıydım? İşte bu yüzden yetmez fakat evet dedik. Can-ı gönülden evet demedik. Başka legal seçenek de boykottu. Çünkü paket birçok hayati soruya yanıt vermekten de uzaktı. AKP 12 Eylül’cüleri göstermelik yargıladı. Ben o davaya müşteki olarak da katılmıştım. Bu türlü olacağını bilmiyordum. Ben Sayın Haydar Ergülen’e “Sen hayır dedin ve 12 Eylül Anayasası’nı savundun, özür dile” diyor muyum? Zira bunun özrü evet-hayır diyenlerden değil, AKP’den istenmelidir. Otoriterleşmenin işaretleri 2011’den itibaren veriliyordu. Daha net bir tarih belirtmek gerekirse 2013 Seyahat hadiseleri diyebilirim.
OSMAN CAN: TAHMINEN DE BOYKOT EDERDİM
60 darbesiyle anayasal düzlemde inşa edilen bir askeri vesayet vardı. Bu vesayet 82’de kurumsallaştı. Türkiye’nin AB adaylık statüsüyle başlayan ıslahat süreci, kelam konusu vesayetin tasfiyesini gerektiriyordu. Benim durumum ‘yetmez ancak evet’çilerden farklıydı. Çünkü ben referandumu hazırlayan süreçlerin parçasıydım. O periyot katıldığım programlarda vurguladığım üzere, bu imkân değerlendirilmezse daha makus günlerle karşılaşacaktık. Şu anki duruma bakıp, lanetler okuyarak pişmanlık duymak mümkün, ben de bazen bu türlü hissedebiliyorum lakin bu kanımca çocukça bir davranış olur. Bugünkü aklım olsaydı muhtemelen yeniden yetmez lakin evet derdim, tahminen de boykot ederdim. Lakin gayretimi daha farklı yürütürdüm. Değişiklik paketinin içeriğine tesirde bulunmak için muhalefeti ikna doğrultusunda daha çok çalışırdım. Bir milattan kelam edilecekse, siyaset psikolojisi istikametinden 367 krizi ve AKP’ye kapatma davasının açılması idi. Partinin şahin ögeleri, ‘bakın demokratikleşmeyle olmaz, ne yaparsak yapalım, bunların sıkıntısı bizi yok etmektir!’ hislerinde haklı olduklarını göstermiş oldular. Ferdi psikoloji tarafından ise Fidan’ın gözaltına alınmak istenmesi bir milat sayılabilir.
AYDIN ENGİN: DÖNÜM NOKTASI 2014’ÜN YAZIYDI
Ben “Yetmez fakat evet” değil, direkt “evet” dedim. ‘YAE’, AKP’den beklenti içeren bir cümle. Bense AKP’nin referans kaynağı olan siyasal İslam ile demokrasi ortasında birlikte var olamayacakları bir çelişki olduğu kanısındayım. Ben çoğunluğu generallerden oluşan MGK’nın ‘iktidarlar üstü bir iktidar’ olmasına son verecek, Kenan Cihan ve hata ortaklarının yargılanmasının önünü açacak, kısaca faşist 12 Eylül rejiminin Anayasasından kıymık koparacak değişikliklere evet dedim. Bugün de rastgele bir parti o Anayasadan yeni kıymıklar koparırsa yeniden evet derim. “Keşke boykot deseymişim” demedim, zira oylamayı gayrimeşru kılacak boyutta bir kitlesel boykot olamayacaksa boykot kararının ‘Ben elimi kirletmeyeyim’den ibaret bir hal olduğunu düşünüyorum. Erdoğan bir gecede otokratlaşmadı. Vilayetle de bir dönüm noktası seçilecekse 2014 yazındaki Cumhurbaşkanı seçiminin akabinde tek adam idaresine süratle geçilmeye başlandığı kanısındayım.
BASKIN ORAN: MİLAT 2013’TÜR, 17/25 ARALIK’TIR
O referandumunun hususları eksiksiz değildi, bu yüzden ‘yetmez ama’ dedik. Hem askerin baskısından kurtulmak, hem de sivil idareye geçmek istiyorduk. Hasebiyle bizim için o ıslahatları desteklemek Fransızca tabiriyle ‘raison de plus’, yani bir sebep daha! Biliyorsunuz, Avrupa’daki kimi sağ partiler vakitle ‘Hristiyan demokrat’ partilere dönüştüler. AKP de o yıllarda ‘Müslüman demokrat’ izlenimi veriyordu. Ben AKP’ye hiç oy vermedim lakin artık o ıslahatları yapacak bir parti olsa, ona oy veririm… Yargının AKP’nin buyruğuna geçmesi ve HSYK’nin HSK’ye dönüşmesi CHP’nin AYM’ye başvurusu sonucunda olmuştur, referandum yüzünden değil…
YAE’cilere iki sebepten saldırıyorlar. Birincisi bunlar ulusalcıdır. Hasebiyle ne yaparsa yapsın mütedeyyinlere saldırmayı beceri bilirler. İkincisi de bunlar 1930 CHP’sinin müdafileridir. Milat 2010 değil, 17/25 Aralık’tır.
EROL KATIRCIOĞLU: OTORİTERLEŞME 2008’DE BAŞLADI
Ben yetmez fakat evet demedim. Referanduma evet, AKP’ye hayır dedim. Benim durumum, bir bakıma partinin (EDP) konumuydu. Boykot demenin yanlışsız olduğunu da hiç düşünmedim. Bana nazaran otoriterleşmenin köklerini 2008’de aramak gerekiyor. Ekonomik kriz ‘teğet geçti’ demişlerdi, ki gerçekten de o denli olmuştu. Fakat 2009’da GSMH’miz eksi 5-6 civarında daraldı. Daha sonra G-20 düşen talebi toparlamak ve etkiyi azaltmak için genişleyici siyasetler izlemeye karar verdi. O süreçte Erdoğan, herkesin kendi başının devasına bakması gerektiğini düşünmeye başladı. Ve kararnamelerle iktisadın kurumlarını merkezileştirmeye başladı. Mesela 2011’de bir KHK’yla bütün bağımsız kurumlar bakanlıklara bağladı. Böylelikle iktisat üzerinde gitgide daha fazla otorite tesis etti. Yani otoriterleşmenin yolu 2010- 2011 civarında açıldı. Dünyadaki konjonktürden koptu…
MURAT DOKÜMAN: HER ŞEY DAVOS’TA BAŞLADI
Bence otoriterleşme eğilimi Erdoğan’ın Davos’ta Simon Peres’e “Van minüt” demesiyle başladı. Bu onu bütün İslam âleminde tanınan bir siyaset adamı haline getirdi. Erdoğan kendini yalnız Türkiye’nin değil, İslam âleminin kurtarıcısı olarak görüyordu. Lakin bu ‘tehlikeli’ bir pozisyondu. Zira İsrail başta olmak üzere, bu türlü bir kişiyi yaşatmak istemeyenler de olacaktı. Erdoğan kendisine karşı yapılacak komploları bekleyen ve zihninde komplo üreten bir başkan pozisyonuna geçti. Çok geçmeden Seyahat protestoları başladı. Erdoğan bunun kendi yarattığı antipatik imgeye karşı bir protesto olduğunu düşünmedi, düşünmek de istemedi. Beklediği komplonun başlangıcı olarak yorumladı. Aşağı üst tıpkı vakit dilimi içinde “liberaller”le alakasını kestiğini açıkladı (açıklattırdı) ve otoriterleşme adımlarını da atmaya başladı.
RONİ MARGUILLES: BENCE KIRILMA NOKTASI GEZİ’YDİ
Evet, olağan. O günkü tavrımı elbette sahipleniyorum. Tek hakikat tavır oydu. ‘Hayır’ diyenler ‘Kenan Evren’in anayasası değişmesin’ demiş oldular, ‘Halk 12 Eylül anayasasını değiştirmesin’ demiş oldular. Bunun hesabını vermeden hâlâ ileri geri konuşuyorlar.
Bence kırılma noktası Gezi’ydi. Ondan kısa müddet evvel AKP’nin Gülen Cemaati’yle ortası açılmaya başlamıştı; akabinde da Gezi’de kitlesel bir muhalefet patlak verdi. Bu durum hükümeti farklı bir ittifak aramaya zorladı. Böylelikle derin devletle, askerle, MHP’yle bir ittifak kurdular; hâlâ devam ediyor. Kanımca, garip olan periyot AKP’nin otoriterliğinin ön planda olmadığı 2002-2013 periyodudur, sonraki periyodu değil. AKP muhafazakar/mukaddesatçı Türk sağının bir partisidir. Yani olağan hali bugünkü halidir. Ben bunu o vakit da biliyordum. “Aslına rücu edeceklerini iddia ediyordum” demeyeyim ancak ettiği taktirde şaşırmayacaktım ve şaşırmadım.
MUSTAFA PAÇAL: 7 HAZİRAN, CEYLANPINAR, İKİ POLİS…
Referandumda 26 husus oylanmıştı. Baykal bunların 23’üne ‘itirazımız yok’ demişti. Hatta HSYK unsurunu görüşebilirsek biz de takviye veririz demişti. BDP ise ortaya karışık bir tavır aldı. Zira içindeki kimi kümeler ‘hayır’cıydı. Demirtaş’ın boykotun özeleştirisini yaptığı konuşmaları mevcuttur. Ben o vakitler Hak-İş’teydim. AKP’li vekil arkadaşlarımız vardı. Islahatlarda açılımlarda samimiydiler. İlla bir milat aranacaksa, 7 Haziran’dan sonra Ceylanpınar’da iki polisin öldürüldüğü vakaya bakılsın. 17 Aralık’ta derin devlet yolsuzluk batağına düşen AKP’yi yakaladı. 18 yıllık AKP iktidarı periyodunda gördüğüm doğrular oldu. Bunlar: 1- Tahlil süreci, 2- AB ile müzakereler, 3- Yeni anayasaya çalışmaları… Bu doğruların hepsinden geri dönüldü. Bu nedenle artık hayır diyoruz. Ancak o vakit evet dediğim için pişman değilim.
ŞENOL KARAKAŞ: BIRINCI İŞARET 2012’DEKİ MİT KRİZİYDİ
Yetmez ancak evet bizden sorulur. İsmini biz bulduk, stantlarını biz açtık, panellerini biz yaptık. Darbe anayasasıyla bütünlüklü bir hesaplaşma olmadığı için yetmez dedik. Evren’le, Bahçeli’yle, Perinçek’le birlikte mi tavır alacaktık? Ulusalcılar AKP öncesi Türkiye’nin laik-demokrat bir cumhuriyet olduğuna herkesi inandırmaya çalışıyorlar. Darbeler, kontrgerilla cinayetleri, faşist linç teşebbüsleri, otellerde insanların yakıldığı bir yerdi hali hazırda burası. ‘Yetmez lakin evet’ demek, bu cumhuriyete ‘hayır’ demekti. O darbeci cumhuriyetle gayret ettik. Bugün de otoriterleşen iktidarla uğraş ediyoruz.
Tahlil sürecinden Kürtlerin avantajlı çıktığının görülmesiyle, Fethullahçıların AKP’nin altını oymakta olduğunun anlaşılması iktidarı devletin saflarına otoriter bir formda savurdu. 2012 MİT krizi, 17 Aralık 2013, 7 Haziran 2015…
FERHAT KENTEL: AKP EN DEĞERLI VİİRAJI GEZİ’DE ALDI
O şartlar bugün olsa, o aktörler tıpkı telaffuzlarla konuşsalar, yine tıpkı hali sergilerdim. Ben niyet okumak konusunda ‘uzman’ değilim. Sosyolog olarak elimden gelen şey toplumsal hareketlerin ‘söylediklerini’ dinleyip, anlamaya çalışmaktır. Sorun ‘yetmez fakat evet’ diyenlerin yanılgısı değil; Kürt probleminde ‘analar ağlamasın’ diyen, Ermeni sorununda ‘gerekirse özür dileyen’, devlet ve toplum ortasında görülmemiş ölçüde yumuşama sinyalleri veren AKP’nin nasıl olup da 180 derecelik farklı bir pozisyona geldiğidir. Ben bugünkü kâbus dolu Türkiye’yi kurmaya niyetli olup da bunu sakladıklarını düşünmüyorum. Kelam konusu olan daha fazla AKP’nin devletin içine girdikçe totaliterleşmesidir. Hatalı arayıp bulmakla pek bir adım atabileceğimizi de düşünemiyorum. AKP en değerli virajı “Gezi direnişi” ile aldı. Seyahat, her türlü talep patlamasından korkan devletin ve muhafazakar kitlenin endişelerini birleştirdi. 2010’un bir dönüm noktası olduğundan emin değilim.
ORAL ÇALIŞLAR: PİŞMAN DEĞİLİM
Bu husus hakkında konuşmak istemiyorum. Evet dediğim için pişman değilim. O günkü tavrımı sahipleniyorum. Bunu yazabilirsiniz.
Gazete Duvar
