ANKARA – Minimum Fiyat Tespit Komisyonu’nun, 2021 yılında geçerli olacak taban fiyata ait birinci toplantısı öncesinde Türk-İş Genel Lideri Ergün Atalay, Hak-İş Genel Lideri Mahmut Arslan ve DİSK Genel Lideri Dilek Çerkezoğlu, “Asgari fiyat insan onuruna yaraşır bir geçimi sağlamalıdır” başlıklı bir açıklama yaptı.
2021 taban fiyat görüşmelerinin Covid-19 salgınının tüm dünyada ve Türkiye’de ağır insani, toplumsal ve ekonomik tahribat yaşattığı bir periyotta başladığını belirten konfederasyon liderleri, “2021 yılında geçerli olacak minimum fiyatın, pandemi şartlarında yaşanan iş ve gelir kaybı dikkate alınarak insan onuruna yaraşır bir geçim fiyatı olarak tespit edilmesi ortak düşüncemizdir” dedi.
‘ASGARİ FİYAT BİR PAZARLIK FİYATI DEĞİLDİR’
“İnsan onuruna yaraşır” bir minimum fiyat belirlenmesi noktasında üç konfederasyonun ortaklaştığı söz edilen açıklamada, “Asgari fiyat bir pazarlık fiyatı değildir. Çalışanın ailesiyle birlikte insanca yaşamasını sağlayacak gelirdir. Taban fiyatın belirlenmesi müzakerelerinde göz önünde tutulması gereken öncelikli konu, çalışanların karşı karşıya bulundukları geçim şartlarıdır. Çalışanlar, yaşanılan ekonomik külfetlerin nedeni değil mağdurudur ve ‘ülkenin içinde bulunduğu ekonomik durum’ gerekçesiyle minimum fiyatın düşük belirlenmesi kabul edilemez. Türkiye’nin rekabet koşullarını düşük fiyat siyasetiyle sağlamak doğrultusunda bir anlayışı olmamalıdır. Ülkemizdeki taban fiyat seviyesi AB üyesi birden fazla ülkenin gerisindedir” sözlerine yer verildi.
‘ASGARİ FİYAT AGİ HARİÇ VE NET OLARAK AÇIKLANMALI’
Ücretliler üzerinde “dayanılmaz boyutlarda” vergi yükü bulunduğu, vergi nedeniyle ilerleyen aylarda fiyatların düştüğü belirtilen açıklamada, “Asgari fiyat alan çalışanlar bile yılın son aylarında daha düşük fiyat almaktadır. Taban fiyat kadar bir gelirin fiyatlı çalışanlar için vergi dışı bırakılması tarafında tüm toplumsal taraflar ortasında görüş birliği oluşmasına karşın -şimdiye kadar- rastgele bir düzenleme yapılmamıştır. Patronun toplumsal güvenlik primi düşürülmesine karşın emekçilerin toplumsal güvenlik primi koruma edilmiştir” denildi.
Konfederasyon temsilcileri tarafından minimum fiyatın belirleneceği komite çalışmalarında temel alınması gereken prensipler şu halde söz edildi:
• Taban fiyatın saptanmasında Anayasa’da yer alan “geçim şartları” yaklaşımına öncelikle uyulmalıdır. Günün ekonomik ve toplumsal şartlarına nazaran çalışanın ve ailesinin insanca yaşamasını mümkün kılacak ve insanlık onuruyla bağdaşacak minimum fiyat belirlenmelidir. İçinde yaşadığımız salgın şartlarının yarattığı gelir kaybı ve sarfiyat artışları da dikkate alınmalıdır.
• Minimum fiyat Minimum Geçim İndirimi (AGİ) hariç ve net olarak açıklanmalıdır. Bu fiyattan yapılacak vergi, toplumsal güvenlik vb. kesintiler net fiyatın üzerine ek edilmeli ve yıl boyunca taban fiyat açıklanan bu net fiyatın altına düşmemelidir.
• Fiyatların minimum fiyata tekabül eden kısmı vergiden muaf olmalıdır. Ayrıyeten ücretliler için damga vergisi uygulaması kaldırılmalıdır. Minimum fiyat sonrası birinci vergi basamağı için uygulanacak oran yüzde 10 olmalıdır.
‘DEVLET ÇALIŞANLAR ORTASINDA AYRIM YAPMAMALI’
• Taban fiyat, rastgele bir ayırım yapılmadan tekrar ulusal seviyede tek olarak ve yıllık belirlenmelidir. Emekçilerin ortasında nitelik, kıdem, işin mahiyeti üzere ekonomik maksatlı değerlendirmelerin tümünden bağımsız olarak ele alınmalıdır.
• Taban fiyat, ekonomik ölçülerin ötesinde toplumsal bir fiyat olarak kabul edilmeli ve bu özelliği temel alınarak belirlenmelidir.
• Devlet çalışanlar ortasında ayrım yapmamalı, kamuda geçerli en düşük aylık fiyatını minimum fiyat belirlenirken de dikkate almalıdır.
‘PANDEMİ DEVRİNDE YAPILAN ÖDEMELERİN ALT HUDUDU MİNİMUM FİYAT OLMALI’
• Patronlara sağlanan toplumsal güvenlik prim dayanağın gibisi çalışanlara de verilmeli ve personellerin toplumsal güvenlik haklarında bir kayıp yaratmayacak formda emekçi SGK prim hissesi 5 puan düşürülerek bütçeden karşılanmalıdır.
• Pandemi şartlarında işsizlik sigortasından emekçilere yapılan ödemelerin (kısa çalışma ödeneği, nakdi gelir dayanağı ve işsizlik sigortası) alt sonu minimum fiyat olmalıdır. Pandemide iş ve gelir kaybı olan emekçilere taban fiyat seviyesinden az olmayan bir nakdi gelir takviyesi verilmelidir. Bu takviye kayıtsız çalışan emekçiler için bütçeden karşılanmalıdır.
• “Sosyal Devlet” prensibi gereği “aile yardımı” çalışmayan eş için uygulamaya konulmalıdır.
• Sendikal örgütlenmenin olduğu işyerleri için minimum fiyat teşviki uygulanmalıdır. (DUVAR)
Gazete Duvar
