ANKARA – Halkların Demokratik Partisi (HDP) Van Milletvekili Murat Sarısaç, Cumhuriyet’in ilanının akabinde uygulanan siyasetler sonucu kaybolan Kürtçe elyazması ve yapıtların açığa çıkarılması için TBMM’de araştırma kurulu kurulmasını istedi, ayrıyeten 6 farklı yazılı soru önergesi verdi.
İsimleri bilindiği halde bulunamayan yapıtlarla birlikte birçok Kürtçe elyazmasının hâlâ kayıp olduğunu belirten Sarısaç, Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy’un yanıtlaması istemiyle verdiği önergesinde, “Türkiye’de bulunan kütüphanelerde tespit edilen Kürtçe el yazmalarının sayısı kaçtır ve bulundukları kütüphaneye nazaran isimleri nelerdir?” sorusunu yöneltti. Arşivlerde bulunan birtakım Kürtçe yapıtların “Kürtler / Kürdistan” üzere sözlerden ötürü çevirileri sırasında tahrif edildiği argümanlarını da soran Sarısaç, kütüphane ve arşivlerde el yazmalarının tasnif edilmesi emeliyle istihdam edilen Kürtçe lisan uzmanı sayısı hakkında da bilgi istedi.
‘BAKANLIĞA BAĞLI KÜTÜPHANELERDE 25 KÜRTÇE YAZMA ESER VAR’
Sarısaç’ın sorularına cevap veren Kültür ve Turizm Bakanı Ersoy, Türkiye Yazma Eserler Kurumu Başkanlığı’na bağlı kütüphanelerde 25 adet Kürtçe yazma eser bulunduğunu, bu yapıtların ise Süleymaniye Yazma Eser Kütüphanesi, Millet Yazma Eser Kütüphanesi, Konya Yazma Eserler Bölge Müdürlüğü ve Ziya Gökalp Yazma Eser Kütüphanesi koleksiyonunda yer aldığını belirtti.
HDP’Lİ VEKİL KÜRT LİSAN UZMANI SAYISINI SORDU, BAKAN ERSOY, ‘PERSONELİMİZ VAR’ DEDİ
Başkanlığa bağlı koleksiyonlardaki yapıtların görsellerine kütüphanelerin okuma salonlarında bulunan bilgisayarlar üzerinden erişim sağlandığını aktaran Ersoy, “Kütüphanelerimiz bu mevzuda Kürtçe eserler de dâhil olmak üzere tüm araştırmacılara hizmet vermektedir” sözlerine yer verdi. Bakan Ersoy, Sarısaç’ın “İstihdam edilen Kürt lisan uzmanı sayısına” ait sorusuna da sayı belirtmeden “Kürtçe bilen çalışanımız mevcuttur. Başkanlığın katalog ünitesi bünyesinde tüm yapıtlarımızın katalog çalışması yapılmaktadır” karşılığını verdi.
KÜTÜPHANELERDE YER ALAN KÜRTÇE ESERLER
Bakan Ersoy’un verdiği bilgiye nazaran Kültür Bakanlığına bağlı kütüphanelerde bulunan 25 adet Kürtçe yazma eser ve bulundukları kütüphaneler önerge cevabında şöyle sıralandı:
????Süleymaniye Yazma Eser Kütüphanesi: Nechu’l-Enam, Eş’ar be Zıman Kurdi, Şe Şi’r be Zıman Kurdi, Akidü’l-Kurdi, Mevlüdü’n-Nebi, Terkib, Risale dı Mevzu-ı Zarf, Nehcu’l-Enam, Divan.
????Millet Yazma Eser Kütüphanesi: Hüsrev ve Sevimli, Naili’nin Divan, Lugatçe, (Farsça’dan Kürtçe’ye lugattır) Meüntehabat-ı eş’ar-ı Kürdiyye.
????Konya Yazma Eserler Bölge Müdürlüğü: Kitabü’z- Zuruf, Risale fi’n-Nahv, Şerhu Avamili’l-Mie, Lugat, Risaletü’z- Zuruf.
????Ziya Gökalp Yazma Eser Kütüphanesi: Nev-Bahara Piçukan, Risale fi’l- Aka’id, Nev-bahara piçukan, Risale fi Beyani Erkani’l-İslam, Mevlüdü’n- Nebi, Terkib-i Molla Yunus, Terkibu İzzu.
‘KÜRT AKADEMİSYENLER BU LİSTEYİ TARTIŞACAK’
Kültür ve Turizm Bakanı Ersoy’un toplam dört kütüphanede 25 Kürtçe eser bulunduğu cevabının yetersiz olduğunu belirten HDP Milletvekili Sarısaç, şu açıklamayı yaptı: “Biz Türkiye kütüphanelerinde bulunan Kürtçe el yazmalarının sayısının listede yer verilen yapıtlardan fazla olduğunu biliyoruz. Gün yüzüne çıkarılmayı bekleyen birçok Kürtçe el yazması eser kelam konusu. Natürel ortada bir karışıklık var; bunun sebebi de kütüphane kataloglarındaki yanlışlar ve eksikliklerdir. Elbette Bakanlığın yayınladığı eserler Kürdoloji topluluğunda, Kürt akademisyenler ortasında tartışılacaktır. Lakin değişiktir ki bakanlık şahsen yayınladığı birtakım yapıtlara de listesinde yer vermemiş durumda. Şahsen bakanlığın yayınladığı Ehmedê Xanî’nin MemûZîn yapıtı, Melayê Cizirî’nin Divan’ı bunların başında geliyor.”
‘KÜRTÇE ESER VAR LİSANI YOK, BUNLAR VAHİM’
Soru önergesine verilen karşılığa nazaran kütüphane kataloglarında yanlışlar ve eksikliklerin de görüldüğünü belirten Sarısaç şöyle devam etti:
“Listede verilen kodlarla yapıtların kayıtlı olduğu sistem üzerinden inceleme yapıldığında diğer bir şey daha ortaya çıkıyor. Sistemde Kürtçe dışındaki her yapıtın ‘dili’ kısmında Türkçe, Arapça yahut Farsça olduğu yazıyor. Ancak listede birçok Kürtçe yapıtın ‘dili’ kısmında farklı lisanlar yazıyor, yani Kürtçeyi göremiyoruz. Bunlar evvelce de bilinen şuurlu yahut farkında olunmadan yapılan yanlış kataloglamalar. Lakin nihayetinde Kürtçe eser var; fakat lisanı yok. Bunlar vahim şeyler. Bu Kürtçenin kayıtlarda süren inkârıdır. Bakanlığın gösterdiği liste de adeta bir itirafname. Bunlar açıkçası Kürtçeye ve Kürtçe yapıtlara gayriciddi yaklaşımın göstergeleridir.”
‘KÜRTLER HAKKINDA YAZILMIŞ YAPITLARI ARAŞTIRACAK KOMİTE KURULSUN’
Kürtçe elyazmaları konusunda daha önemli ve ihtimamlı davranılması davetinde bulunan Sarısaç, Türkiye’deki kütüphanelerde yalnızca Kürtçe el yazmaları değil, Kürt lisanı ve tarihi hakkında farklı lisanlarda yazılmış yapıtların de tespit edilmesi gerektiğini söyledi. Sarısaç, bu yapıtların tashih edilerek kataloglaması ihtarında bulunarak, şöyle konuştu:
“Şüphesiz bu, Kürtçe üzerine çalışanlara değerli bir bibliyografya sunacaktır. Bunun için de öncelikle Kültür ve Turizm Bakanlığı bünyesinde kesinlikle bir komite kurulmalı. Bakan Ersoy’a davetimizdir: Gelin Bakanlık bünyesinde Kürtçe ve Kürtler hakkında yazılmış klasik yapıtları araştıracak, yanlışları düzelterek kataloglayacak bir komite kuralım. Gerekirse bu talebimizi direkt da kendisine iteceğiz.”
Gazete Duvar
