ANKARA – Türk Tabipleri Birliği, (TTB) ‘Covid-19 Pandemisi 11’inci Ay Değerlendirmesi Raporu’na ait basın toplantısı düzenledi. Virüsün Türkiye’de görüldüğü birinci tarihin birinci yılına yaklaşılırken hazırlanan raporda, “Pandemide Birinci Basamak”, “İşçi Sıhhati ve Pandemi”, “Pandemide Göçmen ve Mültecilerin Sağlığı”, “Pandemi Şartları ve Okullarda Yüzyüze Eğitim” ve “Bağışıklama (Covid-19 Aşıları)” başlıkları yer aldı.
‘YENİ BİR SOSYALİZASYON PROGRAMI GEREKLİ’
Rapora ait sunum gerçekleştiren TTB II. Lideri Ali İhsan Ökten birinci olarak birinci basamak sıhhat sisteminin pandemiyle çabada değerini anlattı. Birinci basamak sıhhat hizmetinde klinik hizmetlerde sıkıntılar yaşandığını belirten Ökten, “Pandemiye neden olan hastalıkla ilgili müracaatların yanında öbür gözetici ve tedavi edici hizmetlerin devam ettirilmesi gerekmektedir” dedi. Birinci basamağın güçlendirilerek salgınla gayrette değerli bir yol kat edilebileceğini belirten Ökten, “Birinci basamakta tesirli çaba için fiyatsız hizmet, dar bölgede geniş hizmet metodu, grup hizmeti, mukavele değil devlet görevliliği, mesken ziyaretleri, sıhhat hizmetinde eşgüdüm ve işbirliği üzere kollayıcı sıhhat hizmetlerini önceleyen yeni bir sosyalizasyon programı gereklidir” tabirlerini kullandı.
‘İŞYERİ TABİPLERİNİN 3’TE 2’Sİ İNANÇSIZ FİZİKİ KOŞULLARDA HİZMET VERİYOR’
TTB’nin Covid-19 Pandemisi 11’inci Ay Değerlendirmesi raporunun bir öbür başlığı “İşçi Sıhhati ve Pandemi” başlığı oldu. İşyeri tabiplerinin 3’te 2’sinin salgından korunmada inançsız fiziki kurallarda hizmet verdiğini, SGK tarafından Covid-19 müspet olan ve tedaviye alınan çalışanların meslek kaydı olarak bildirilip bildirilmeyeceğinin şimdi netlik kazanmadığını belirten Ökten, bu alana ait tahlil tekliflerine dair şunları söz etti:
“İşyerinde salgın idaresinde kılavuzlar anlaşılır ve kullanışlı hale getirilmeli, işyerleri için uygun algoritmalar oluşturulmalıdır. Covid-19 açısından riskli kronik hastalığı ve gebeliği olan çalışanlar kamu ve özel dal ayrımı yapılmadan pandemi sürecinde eşit şartlarda haklara sahip olmalıdır. Covid-19 ön planda sıhhat çalışanları olmak üzere riskli kümeler için meslek hastalığı olarak kabul edilmelidir. Hem işçi servisleri, hem de toplu taşıma araçları için kapasite sınırlaması yapılmalıdır.”
‘GÖÇMEN VE MÜLTECİLERİN SIHHAT HİZMETLERİNDEN YARARLANMASI GEREKİYOR’
Göç Yönetimi bilgilerine nazaran Türkiye’de 5 milyonun üzerinde göçmen yahut mültecinin bulunduğunu belirten Ökten, “Başta Suriyeliler olmak üzere tüm mülteci ve göçmenlerin birinci ve ikinci basamak sıhhat hizmetlerine, tedavi hizmetlerine erişimleri ne yazık ki sıkıntılı” dedi. 2019 yılının sonunda yayımlanan bir yönetmelikle bir yıldan fazla müddettir Türkiye’de bulunan şahısların toplumsal sigortalarını kendilerinin karşılama yükümlülüğü getirildiğini hatırlatan Ökten, göçmen ve mültecilerin sıhhat hizmetlerine erişimde yaşadıkları meselelere ve TTB’nin tahlil tekliflerine dair şunları söyledi:
“Bazı hastanelerde kayıtsız göçmenlerin kayıt süreçlerinin yapılmadığı, kayıtsız göçmenlerin hastaneye başvurmaları durumunda polise bildirilecekleri korkusu nedeniyle başvurmadıkları, fiyatlandırmaların sıhhat sigortası olmayan bir vatandaştan talep edilenin en az üç katı olması sıhhat hizmetlerinden yararlandırılmalarını engellemektedir. Toplumun tüm kısımlarını bir ortada ele alan bir sıhhat hizmeti sunumu planlanmasına gereksinim vardır. Tercümanlık hizmetlerinin arttırılması, kayıtsız göçmenlerin temel sıhhat hizmetlerinden yararlanabilmesi için polise bildirim koşullarının ortadan kaldırılması ve acil-temel hizmetlerin herkese fiyatsız olarak sunulması, bilhassa bayan çocuk kronik hastalıkları olan göçmen ve mültecilerin pandemi sürecinde esirgeyici sıhhat hizmetlerinden yararlanabilmelerinin sağlanması gerekmektedir.”
‘GEREKLİ TEDBİRLER ALINARAK OKULLAR AÇILMALI’
14 Aralık 2020 tarihi itibariyle 210 ülke üzerinden yapılan bir çalışmada 106 ülkede okulların büsbütün açık olduğu, 43’ünde kısmen açık olduğu, 34 ülkede orta tatilin olduğu ve Türkiye’nin de ortalarında bulunduğu 27 ülkede ise okulların kapalı olduğu bilgisini paylaşan Ökten, “Okullarda bulaş ile ilgili bilgi çok yetersiz olmakla birlikte şu sonuçları çıkarmaktayız. Okulların kapanmasının Covid-19 yayılımını azalatmadığını, açılmasının ise Covid-19 olgularını arttırmadığını okulların bu salgında ana yayılma merkezi olmadığını, okullarda görülen olguların toplumdaki yayılmanın bir yansımasıdan ibaret olduğunu göstermektedir” dedi. Okulların kapalı olmasının çocukların hem vücut hem de ruh sıhhatlerini olumsuz etkilediğini belirten Ökten, gerekli tedbirlerin alınarak okulların açılması gerektiğini söz etti.
‘116 MİLYON DOZ AŞI GEREKLİ’
TTB’nin raporunda son başlık ise ‘Bağışıklama’ yani Covid-19 aşılarına ait oldu. Türkiye’ye gelen Covid-19 aşılarının 30 Aralık tarihinde 3 milyon, 25 Ocak tarihinde 6,5 milyon, 29 Ocak tarihinde ise 3,5 milyon doz olmak üzere toplam 13 milyon doz olduğunu ve bu sayının sırf 6,5 milyon nüfusa kâfi olacağını belirten Ökten şunları kaydetti:
“İlk kademedeki 1,5 milyon sıhhat çalışanı ve 7,9 milyon 65 yaş üzeri yurttaşlar için gerekli olan doz 18,8 milyon. Yaklaşık 8,35 milyon nüfusa sahip Türkiye’de toplum bağışıklılığının sağlanması için nüfusun en az yüzde 70’nin bağışıklanması gerektiği düşünülürse birinci bakışta 58 milyon kişinin aşılanması yani 116 milyon doz aşı gereklidir. 2 milyon 800 bin kişi aşılandı. Şayet ki biz bu süratle aşılamaya devam edecek olursak en az iki ya da üç yıllık süreçte toplumu aşılamamız mümkün. Alışılmış ki sağlıkçıları aşılamak kolaydı ve bu muvaffakiyet birinci günlerde gösterildi. Sonradan yaş kümelerine geçildiği vakit nitekim aşılama oranlarının düşük olduğunu gözlemledik. Aşılamada düzenleme yapılmazsa önemli bir problem yaratacaktır. Bu sürat neden düştü? Aşı dozlarının yetersizliği, MHRS Randevu sistemi, kare kod uygulaması ve yıllardır ihmal edilen birinci basamak sıhhat hizmetleri olarak söyleyebiliriz.”
“Aşı geldi her şey halloldu üzere bir durum, algı yaratılmaya çalışılıyor. Aşılama tek başına sorunu çözmez. Her türlü önleme devam edilmelidir. Bizim en kısa müddette 120 milyon doz aşıya muhtaçlığımız vardır. Mutasyon tahlilleri Sıhhat Bakanlığı tarafından yayınlanmalıdır. Coğrafik bölgelere ve yaş kümelerine nazaran hasta ve vefat sayıları bakanlık tarafından verilmelidir. Aşının dozu başına verilen para yurttaşların vergisinden ödenmektedir. Bu bir ticari sır değildir. Açıklanmalıdır. Pandemide olduğu üzere aşılamada da sosyo ekonomik dayanaklar verilerek bölgesel ve her türlü eşitsizlikler giderilmelidir.”
‘BU AŞIYI KİM TEDARİK EDECEK?’
Ökten’in akabinde konuşan Prof. Dr. Esin Şenol Davutoğlu, “Ben dün gece sayın bakanın basın toplantısını izleyerek çeşitli taban notlar aldım. Orada ‘günde istersek 1,5-2 milyon doz aşı yapabiliriz’ dedi. Neden istemediğimizi merak ettim. Zira biz günde 1,5-2 milyon doz aşı yapmaya muhtacız ve bir an evvel yapsak iyi olur. Zira kliniklerde olay sayılarında artış var. Bu yorgunlukla bir arada hiçbir yer açılsın diye bir duruma gelemediğimiz için buna aşıyla karşılık vermemiz gerekiyor” sözlerini kullandı.
TTB Aile Hekimliği Kolu Sekreteri Sibel Uyan ise, “Bakan beyefendi birinci sefer TTB ile birebir cümleyi kurmuştur. ‘İstersek yapabiliriz’ demiştir. Sahiden aile hekimlikleri bütün eksikliklere, bütçe ve fiziki yetersizliğine karşın aşılar konusunda yapabileceklerini ziyadesiyle başarmıştır. Fakat bakan beyin, ‘Şunu yapabiliriz, bunu yapabiliriz kâfi ki aşı olsun’ cümlesini biz bakan beyefendiden evvel kullanmıştık. Bu noktada insanın aklı şaşıyor. ‘Yeter ki aşı olsun’ diye biz söylüyorduk. Bakan beyin de söylediğine nazaran bu aşıyı kim tedarik edecek? Bu aşıyı bu ülkeye kim getirecek?” dedi.
Gazete Duvar
