Jordan Mass, Katerina Dion Arvanitakis
Trump, Amerikan aşırıcılığının beden bulmuş halidir: Saf entelektüalizm aksiliği, kendine tapınma ve servet sahipliği. Kendisini dünyada daha fazla göstermeye dair saplantılı muhtaçlığı yüzünden, ismini karikatürize bir Nietzscheci aşırılıkla kumarhanelerin, gökdelenlerin ve altın kaplı tuvaletlerin üzerine yazdırmaya adamıştır. Reality televizyonunun en tanınmış karakterlerinden biri olan Trump, kendisini otoriter ve yırtıcı bir kazanan olarak tanıtmayı başardı. Yeniden de, Trump’ın sergiledikleri, birçok insanın saklamak isteyeceği cinsten özellikler.
O, aslında var olmayan servetiyle övünen kendine saplantılı bir düzenbaz, hoşluk yarışlarında iştirakçilerin soyunmasını izlemek için gizlice kulislere giren bir sapık ve 6 bin öğrenciyi akredite edilmemiş bir eğitim için neredeyse 35 bin dolar ödemeye zorlayan düzmece bir üniversitenin kurucusu. Ne var ki bütün bu müthiş şeyler Trump’ın Beyaz Saray’a yükselmesine yardımcı oldu. Tarihin bu noktasında, bütün kıymetlerin reddedilmesi ona politik bir avantaj sağladı ve Amerikan muhafazakâr şuurunu karakterize eden çocuksu bir zihniyeti ortaya çıktı.
KÜLTÜREL EROZYON TRUMP’IN ÖNÜNÜ AÇTI
Trump’ın mesleği, 1970’lerde New York’taki Grand Hyatt otelinin satın alınması ve yenilenmesiyle başladı. 1982’ye gelindiğinde, servetinin iddiası net pahası 200 milyon dolara yükselmişti ve ABD’nin doğu kıyısında yaşayan toplum içerisindeki kültürel varlığı ve politik beklentileri büyüyordu. 1998 yılında, siyasi lobici ve profesyonel aptal Roger Stone, Trump’ın sahip olduğu siyasi potansiyeli fark etti ve o vakitler 52 yaşında olan bu çocuğu, kendi himayesi altında George W. Bush’a karşı lider adayı olması emeliyle Islahat Partisi’nin adaylığı için müsabakaya ikna etti. Trump, “Kazanamayacaksam, kazanamayacağımı hissediyorsam aday olmam” dedi ve anketlerin bir hezimet yaşayacağını öngördüğü 2000 yılındaki yarıştan çabucak çekildi. Pekala, ortadan geçen 20 yılda ne değişti de üçüncül bir partiyi bırakan bir kişinin ABD’nin Cumhuriyetçi lideri olmasını mümkün kıldı?
Burada önemli olan etken, özeleştiri ve ferdî gelişim kapasitesinden mahrum Trump’ın kendisi değildir. Lakin, son yirmi yılda, kültürel görüntü öylesine değişti ki, artık Trump üzere bir karakterin kendisini iktidarın merkezine konumlandırması mümkün oldu. Bu değişimin temel sebeplerinden biri, orta sınıf Amerikalılar ortasında giderek artan kültürel bağlamda yerinden edilme ve siyasi haklarından yoksun kalma duygusudur. Bunun birden fazla sebebi var. Birinci olarak, seçkinlerin sahip olduğu servet oranı adeta uçuşa geçti ve iktidarla orta sınıflar ortasında tarihi bir ayrışma yarattı. İkincisi, ‘uyanık’ olan kesim, ABD’ye bir çeşit ‘ulusal süperego’ gibisi bir politik doğruluk dayattı ve bu ideoloji artık Hıristiyanlıktan daha fazla bir ahlaki nüfuza sahip oldu.
Üçüncü olarak, son başkanlık seçimlerine Bush ve Clinton aileleri damgasını vurdu ve bu durum, seçmenlere, siyasetin seçkinler tarafından denetim edildiğini, orta sınıf Amerikalıların ekonomik refahı için uğraş etmekten çok, siyasi sistemin ayrıcalıklarını muhafazaya odaklandığını işaret etti. Bundan dolayı halkın hükümete duyduğu inanç azaldı ve gitgide daha fazla insan devletin Amerikan demokrasisinin temelini oluşturan ülküleri koruyamadığına inanmaya başladı. 2016’da gördüğümüz üzere, Trump üzere bir fırsatçı için, sistem karşısında artan bu öfkeden faydalanmak pek kolaydı.
TRUMP NEYİN TEMSİLCİSİ?
Siyasetçiler geleceğin mimarları değildir; daha iyi bir toplum yaratmaya yardım ederler. Onlar, hangi kümelerin en az oranda temsil edildiğini hissetme ve bu sayede politik emelleri doğrultusunda sömürme konusunda keskin bir anlayışa sahip olan en üst seviye fırsatçılardır. Siyasetçilerin seçmenlere nasıl hitap etmeye çalıştıklarını gözlemleyerek bu kültürle ilgili birçok şey öğrenebilirsiniz. 2016 yılında Trump, hem meslek sahibi siyasetçilere hem de fırsatçı siyasi kültüre karşı artan kızgınlığın ve öfkenin farkındaydı. Seçim kampanyasında kültürel sola saldırdı; siyasete değil, -‘bataklığı kurutun’, ‘onu engelleyin’ (ing. drain the swamp, lock her up) gibi- sloganlara odaklandı ve Amerika’yı klâsik, sağduyulu pahalara geri döndüreceğine kelam verdi.
Şaşırtan biçimde, ahlaki açıdan içi boş bir milyarder olması, Trump’ın kurumsal seçkinleri alt edebilecek bir yabancı olduğu argümanını geçersiz kılmadı. Karakterindeki kusurlar aslında iktidar argümanını güçlendiriyor üzereydi. Küstah kişiliği, zenginliği, ırkçı ve cinsiyetçi davranışları, liberal denen kesitleri kızdırmak için kusursuz bir halde uygundu. Ona yöneltilen önemli argümanlardan rastgele biri, kendinden evvelkilerin büyük kısmının meslek beklentilerini yok etmiş olsa da, seçmenleri, ‘uyanık’ kıyı seçkinlerine orta parmağını gösterdiği sürece, onun kusurlarını alkışladılar. Trump, politik doğruluğun karşı tezini temsil ediyordu: ‘Uyanık’ Amerika’nın idi.
Trump, başkanlık tarihinin en narsist adayı olmasına rağmen, uyanıklığa karşı konumlanarak, kendisini ülkenin en tartışmalı kültür ihtilalinin odağına yerleştirmeyi başardı. Her değerli politik konuşmanın odağında kendisi vardı ve yaptığı her şeyi kendisiyle ilişkilendirdi. Dünyanın en güçlü ülkesinin lideri, her sabahın birinci saatlerini, Twitter hesabından düşmanlarını küçümsemek maksadıyla küfürler paylaşarak geçirdi. Ve şiddetli duygusal reaksiyonlar uyandırmada ve kaos yaratmada çok başarılıydı. Başkanlığının kültürel bölünmeyi daha da makus bir hale getirdiğine hiç kuşku yok. Trump’lı yılları bir an önce arkamızda bırakmalıyız.
TRUMP’SIZ BİR AMERİKA
Son dört yıl bir türlü geçmek bilmedi. Büsbütün Trump ve Trumpçılığa odaklandık ve o misyondan ayrıldıktan sonra kültürel kurumlarımızın dikkatlerini nereye yoğunlaştıracakları şimdi aşikâr değil. Örneğin medyanın gücünü tekrar yönlendirmesinin birçok farklı yolu var. Trump’ın ne kadar muhalif bir kişi olduğunu lisana getiremezlerse bile, başkanlığını Amerika’daki esaslı ırkçılığın bir emaresi olarak yorumlamayı sürdürebilirler. Öteki yandan, Trump bir uyanma daveti olarak da hizmet edebilir. Artık, bu cins şeylerin gerçekleşebileceğini ve mülksüzleştirilmiş bir çoğunluğun demokrasiye karşı tehdit oluşturabileceğini biliyoruz.
Bununla birlikte, aklımızdan Trump’ın Beyaz Saray gösterisini silmemiz güç olacak. Biden/Harris iştirakinin Beyaz Saray’ı hakkındaki hiçbir şey kamunun ilgisini cezbetmeyecek; bu yüzden kendimizi özgür dünyanın önderinin ne yaptığı konusunda endişelenmek için sarf edebileceğimiz çok fazla boş vakit ile baş başa bulacağız. Lider olmasına rağmen, Donald Trump hiçbir vakit politik bir figür üzere görünmedi. Beyaz Saray’daki varlığı, daha fazla göz alıcı ve bağımlılık yapan bir güldürü programı izlenimi veriyordu.
Trump, medya reytingleri için şahane bir figürdü. Seçim ayında, akşam nesli reytinglerinde Fox News’ta yüzde 41’lik, MSNBC’de yüzde 29’luk ve CNN’de yüzde 180’lik bir artış görüldü. 2020 Trump güldürü programının en tutulan kısımları ortasında savaş tehditleri savurduğu tweetler, Covid hakkında palavra yanlış bilgiler ve aslında seçimi kaybetmiş olsa da kelamda hileli bir seçimin gerçek galibi olduğu beyanı bulunuyordu. Haber medyası artık ana karakterini kaybetmek üzere ve yalnızca cümbüş alanında çalışmayarak, kendi kendisine biçtiği politik gözlemcilik rolünü tekrar üstlenmek zorunda kalacak. Sonuçta, Trump’a karşı oy verirken, siyaseti yine sıkıcı bir hale getirmek için oy kullandık.
ÖĞRENMEMİZ GEREKEN ŞEY NEYDİ?
Haysiyet, 2016-2020 başkanlık seçiminden kendimizi kurtarıp, neyi hatırlayıp neyi unutacağımıza karar vermemizi gerektiriyor. Onu düşünmek için sarf edilen her saniye, Trump için ferdî bir zaferdir. Onu anlayabileceği biçimde yenmek için görmezden gelmeli ve ilgisiz davranmalıyız. Yanı sıra, Trump’ı hem siyasi hem de kültürel bir olgu olarak ciddiye almakla yükümlüyüz. Çünkü rakiplerinin onu ciddiye almadaki başarısızlığı Trump’ı birinci etapta zafere taşımıştı.
Trump bir mevzuda başarılı oldu: İsmi, Beyaz Saray’da müsaade verilmemesi gereken bir örnek olarak tarihe geçecek. O, demokrasi üzerindeki denetimimizi kaybedebileceğimizin bir delili. Hem şöhrete tapmaya hem de öfkeye olan yatkınlığımız, ABD’nin temel kurumlarını savunmasız hale getirdi. Sol, Amerika’ya ideolojik ahengi dayatmaya çalışarak bunun önünü açmaya yardım etti ve siyaset kurumu, seçmenlerle tam manasıyla temas halinde olmalarına imkan sağlayarak problemleri daha da kötüleştirdi. Trump yılları, absürt bir piyes üzereydi. En başta çılgın hükümdarı ciddiye almadık ve sonra sahnede gezinerek bir karışıklığa yol açmasını seyrettik.
İlerde tüm liderlerin tartılacağı bir ölçüt olarak, gelecekteki siyasetçiler, Trump’tan ne kadar farklı olduklarını anlatarak seçmenlere seslenebilir. Ne yaparsak yapalım siyaset üzerinde kalıcı tesirleri olmaya devam edecekse de, Trump’ın kültürel açıdan iz bırakmasını isteyip istemediğimize karar vermemiz gerekiyor. Yani, başkanlarımızdan Trump’ın ülkeye getirdiği bu utancı kabul etmelerini mi istemeliyiz? Sonuç itibariyle, Trump’ın zaferi bir kere yaşanan tek bir yanlış adım üzere görülemez. Başkanlık makamına dönük tarihi bir hakaret olarak ciddiye alınması gerek.
GÜVENSİZLİK TEHLİKELİ BİR ORTAM YARATIYOR
Kongre binasındaki son ayaklanmalar bize kamu kurumlarına duyulan güvensizliğin nereye varabileceğini gösterdi. Senato’da lider yardımcısının koltuğunda oturan isyancılara şahit olduk. Bu, inanılmaz seviyede utanç vericiydi. Lider Trump, seçim sonucunu kabul etmeyi ya da Biden’ın seçilmiş lider olduğunu onaylamayı reddetti. Ve iletisi açıkçası görmezden gelindi. Trump 2020’de oyların yüzde 47’sini kazandı ve taraftarlarından en azından bir kısmını, kendisi vazifeden ayrıldıktan sonra gelecek hükümetin yasal olmayacağına ikna etmeyi başardı.
Hükümetin sahtekârlıkla muvaffakiyete ulaşmasının ne üzere tehlikeler taşıdığının öğretildiği Cumhuriyetçi bir eyalette büyüdüğünüzü varsayın. Yaz devrinde aylarca süren isyanlardan ve polis ödeneklerinin kesilmesi davetlerinden sonra, büyük Amerikan kurumlarının gerçek bir tehditle karşı karşıya olduğuna inanmaya başladınız. Covid-19 kısıtlamaları sizi bunalmış ve huzursuz bir hale getirdi. Akabinde lideriniz 2020 seçimlerinin sahtekârlıkla kazanıldığını öne sürüyor ve kendisine bağlı çalışanları sonuçları zıt yüz etmeye çağırıyor. Yasa dışı bir liderinin vazifeye gelmesinden evvel harekete geçmek için iki haftanız var ve anayasadaki ikinci değişikliğe inanan bir kişi olarak anayasayı savunmaya çağrılıyorsunuz.
Ve anayasanın artık her zamankinden daha güçlü biçimde savunulması gerekiyor. Daha evvel hiçbir Amerikan lideri demokrasiye karşı bu kadar açık bir tehdit oluşturmamıştı. Kongre binası en son 1814 yılında İngilizler tarafından işgal edildi. Torunlarımıza, okullarda Ocak 2021 olayları anlatıldığında, bizlere kurumlarımızı savunmak için ne yaptığımızı soracaklar. Eski savunma bakanı William J. Perry’ye nazaran, Lider Trump, ABD anayasasını muhafaza yeminini ihlal etti. Demokratların ve Cumhuriyetçilerin, Amerikan ulusunun bütünlüğünü tekrar teşkil etmek gayesiyle birlikte hareket etme ve lideri misyondan alma sorumluluğu var. Bu, bizi iki sonuca götürecek: Bir diktatörün Oval Ofis’e seçilmesinin mümkün olduğunu resmen kabul etmemizi sağlayacak ve yaptığı her şeye rağmen Trump’ı desteklemeye istekli olan insanları belirlememize yardım edecek. Siyasetçilerimiz Amerikan halkının temsilcileridir ve Amerikan halkı onları davranışlarından sorumlu tutmalı. Çok uzun bir müddettir bunu başaramadık ve artık bu yüzden acı çekiyoruz. Artık Trump’ı durdurmak için harekete geçmezsek, demokrasimize layık olmadığımızı da ispatlamış olacağız.
Yazının özgünü Areo Magazine sitesinden alınmıştır. (Çeviren: Tarkan Tufan)
Gazete Duvar
