İngiliz gazetesi Times, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın ABD Lideri Joe Biden’ın vazifeye başlamasının akabinde Washington’la ilgileri toparlamaya çalıştığını lakin gayretinin karşılıksız kaldığını yazdı. Haberde, Türkiye’nin Washington’a yeni bir büyükelçi atamasına ve Ankara’dan birtakım heyetler gönderilmesine rağmen, ‘Türkiye ile ABD ortasında yeni devirde iyi bağlantılar kurabileceğine dair çok az işaret olduğu’ yorumu yapıldı.
Gazetenin Türkiye muhabiri Hannah Lucinda Smith imzalı haberde, Türkiye’nin Rusya’dan S-400 füze savunma sistemi satın almasının Türkiye-ABD bağlantılarına ziyan verdiği belirtiliyor. Haberde, Erdoğan’ın “Biden’ın Türk-Amerikan alakalarına gereken ihtimamı göstereceğine inanıyoruz. Yeni yılda yeni bir sayfa açmak istiyoruz” kelamlarına de yer veriliyor.
Biden’ın şimdi Erdoğan ile görüşmediğini aktaran Times, iki ülke ortasındaki tek resmi temasın ABD Ulusal Güvenlik Danışmanı Jake Sullivan ile Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın ortasındaki telefon görüşmesi olduğunu yazıyor. Haberde, Pentagon Basın Sözcüsü John Kirby’nin, Türkiye S-400’lere sahip olduğu sürece mevcut yaptırımlar kalkmayacak” ikazının da altı çiziliyor.
‘UYGURLARIN İADESİ DAHA FAZLA YAPTIRIM MANASINA GELEBİLİR’
ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken’in Türkiye’yi Rusya, Çin, İran ve Kuzey Kore ile birlikte “acil müdahale” gerektiren ülkeler listesine aldığını yazan Times’taki haber, şöyle devam ediyor: “Blinken, Türkiye’nin ‘transatlantik ittifakına nazaran hizalandırılmasını’ bir gereklilik olarak kabul etti fakat Türkiye’yi de sıkıntı bir müttefik olarak gördü.”
Blinken’in, “Biden, memleketler arası hukuku ihlal eden yahut bir NATO müttefiki olarak taahhütlerini ihlal eden Türkiye’den hesap soracak. İdaremiz ayrıyeten insan haklarını ve hukukun üstünlüğünü de gündeme getirecek” kelamlarını okurlarına hatırlatan Times’taki haberde şu yorum da yer alıyor: “Bu, Türkiye’nin Uygurların Çin’e iadesi ilgili muahedeyi imzalaması durumunda daha fazla yaptırım manasına gelebilir.”
BBC Türkçe’nin aktardığına nazaran Times, Washington merkezli niyet kuruluşu Stratejik ve Milletlerarası Çalışmalar Merkezi’nde yaklaşık 30 yıldır ABD-Türkiye alakalarını tahlil eden Bülent Alirıza’nın görüşlerine de yer vermiş: “Trump’ın gidişiyle ikili bağlantılar artık önemli bir sorun. Türkiye isterse Rusya ile muahedeye devam edebilir lakin Biden periyodunda ABD ve NATO ile de bağlarını sürdürmek istiyorsa bunu yapamaz. S-400 yalnızca bir gösterge. Münasebeti de Türkiye’nin kendi yoluna gitmeye karar vermesi. Erdoğan işleri düzeltmek için Biden’a ulaşması gerektiğine inanıyor lakin bu işe yaramayacak.”
‘MHP’YLE İTTİFAK NEDENİYLE YUNANİSTAN’LA POLEMİĞE GİRİLDİ’
Times’taki haberde, ‘AK Parti’nin iç siyasette önemli oranda güç kaybettiği ve MHP’yle ittifakı nedeniyle, Ege ve Doğu Akdeniz’de Yunanistan ile polemiğe girildiği’ belirtiliyor. Gazeteye nazaran, Azerbaycan’a Dağlık Karabağ’daki çatışmalarda yapılan yardım da, yeni ABD idaresi tarafından beğenilen görülmüyor.
‘İSRAİL’LE OLAĞANLAŞMA ÇOK DAHA FAZLA UĞRAŞ GEREKTİRECEK’
Erdoğan’ın, son yıllarda bağlarının berbata gittiği Batılı müttefikleri ile de ekonomik kriz nedeniyle yine bağlantı kurmaya çalıştığının vurgulandığı haber, şöyle devam ediyor:
“Türkiye, iki yılın akabinde aralık ayında İsrail’e büyükelçi atadı. Böylelikle İsrail’le de temas kurmaya çalışıyor. İstanbul’da Hamas’a karşı da adımlar atıyor. Lakin Erdoğan’ın son 10 yılda biriken düşmanlığı bilakis çevirmesi muhtemelen çok daha fazla efor gerektirecek. Zira İsrail, yeni Türk elçisinin atanmasını şimdi onaylamadı.”
‘İSRAİL, HAMAS’I ŞART OLARAK SÜRSE DE SÜREÇ HALA NET DEĞİL’
Times’taki haberde, Tel Aviv Üniversitesi Ulusal Güvenlik Araştırmaları Enstitüsü’nden Türk dış siyaseti uzmanı Gallia Lindenstrauss’ın görüşleri de yer alıyor. Gallia Lindenstrauss, İsrail’in büyükelçilerin dönüşü için kimi önkoşulları olduğu görüşünde. Lindenstrauss’a nazaran bunların başında da, Türkiye’nin, Hamas’ın lojistik faaliyetlerine karşı kararlı bir halde harekete geçmesi geliyor. Lindenstrauss, “İsrail’de siyasi kriz sürüyor. Mart ayında da seçimler yapılacak. Bu nedenle büyükelçisini Ankara’ya göndermeyle ilgili olarak, Türkiye’ye karşılık verip vermeyeceği ya da bu hususta istekli olup olmadığı pek net değil.”
Biden’ın İsrail’deki ABD Büyükelçiliğini Kudüs’ten Tel Aviv’e geri taşımasını Erdoğan için İsrail’le münasebetlerinde bir ışık olarak gören Times’taki haberde, Gallia Lindenstrauss’ın şu görüşüne de yer veriliyor: “Biden idaresi muhtemelen İsrail’in Filistinliler karşısındaki birtakım tek taraflı hareketlerini kısıtlayacak. Bu, Türkiye-İsrail münasebetleri üzerinde olumlu bir tesir yaratabilir.” (BBC Türkçe)
Gazete Duvar
