Melih Bulu’nun Boğaziçi Üniversitesi rektörlüğüne atanmasının akabinde başlayan protestolara yönelik polis hücumlarında en çok öne çıkan anlardan biri üniversiteye yürüyen öğrencilerin ortasına dalan bir polisin söyledikleri oldu. Bir öğrenciyi tartaklayan polisin kelamları evvel YOL TV’nin görüntüsü üzerinden “Aşağı bak” olarak yansıdı bilhassa toplumsal medyaya. Bu kelam, kısa müddette evvel “#Aşağıbakmayacağız” olarak etiket, sonra da adeta slogan haline geldi. Akabinde polisin yayınladığı yeni ve öteki bir açıdan çekilen görüntüde “Aşağıdan” dediği öne sürüldü.
‘ÖNCE ‘AŞAĞIDAN’, GÖZ GÖZE GELİNCE DE ‘AŞAĞI BAK’ DEDİ’
Doğrulama platformu Teyit.org argümanları ve görüntüleri inceledi. Teyit.org’un tahliline nazaran polis evvel “Aşağıdan” diyor, akabinde bir defa daha “Aşağı” ile başlayan bir söz kullanıyor. Lakin ne söylediği tam anlaşılmıyor. Bunun üzerine Teyit.org’un ulaştığı öğrenci olayı şöyle anlattı: “Bana karşıdan gelerek evvel ‘aşağıdan’ dedi. Göz göze geldiğimizde ise ‘aşağıya bak’ dedi ve iteklemeye başladı. Sonra gözaltına alındım.”
Teyit.org’un tahlili özetle şöyle:
Tutuklanan öğrencilerin özgür bırakılması talebiyle 1 Şubat tarihinde okul kapısında yapılması planlanan protesto gösterisine yanlışsız yürüyen kümeye polis, Etiler Nispetiye Caddesi 92 numara önünde müdahale etti.
17:05’te Yol TV tarafından paylaşılan müdahale imgelerinin birinci anında, polisin “Terbiyesizler” dediği duyuluyor. Görüntüde polisler kümeye toplu yürümemelerini söylüyor. Bu görüntünün altyazısında, sivil polisin “Aşağı bak. Aşağı bak” dediği belirtilmiş. Görüntüde polis sonrasında bir erkeği itekliyor.
Deutsche Welle Türkçe tarafından akşam 20.25’te paylaşılan DHA kaynaklı birebir andan imgelerin altyazısında ise, bir diğer söz yer alıyor: “İn aşağı, in aşağı. Aşağıdan.”
2 Şubat tarihinde Emniyet Genel Müdürlüğü’nün resmi Twitter hesabından, Yol TV’nin paylaştığı “Aşağıya bak” tabirinin gerçeği yansıtmadığı söylendi ve kaynak olarak da Deutsche Welle gösterildi. Sabah ve Yeni Şafak üzere medya kurumları da EGM’nin açıklamasını haberleştirdi.
Yol TV birebir gün yayınladığı bir açıklamayla, bahsin editöryal bir yanlıştan kaynaklandığını, lakin Türkiye politik ikliminin bu yanlış anlaşılmaya alan açtığını düşündüklerini açıkladı.
İmgeler dikkatle dinlendiğinde iki türlü de duyulabileceği anlaşılıyor. DW’nin imgelerinde polisin iki kere aşağıdan dediği yazdıktan sonra, bir arbede çıkıyor ve polis bir kere daha “aşağı” ile başlayan bir tabir kullanıyor. Lakin ne söylediği tam anlaşılmıyor.
Bu nedenle Teyit, manzaralarda polis memurunun direkt gaye aldığı bireye ulaştı. Lise öğrencisi B.T., polis memurunun her iki ifadeyi de kullandığını söyledi. Boğaziçi Dayanışması’nın daveti üzerine dışarı çıktığını söyleyen öğrencinin anlatımına nazaran olay şöyle vuku buldu: “Polis bizi ablukaya aldı ve valilik müsaadesi olmadığı gerekçesiyle, toplu yürüyemeyeceğimizi söyledi. Yol ayrımında kümesi bölmeye çalıştı. Bana karşıdan gelerek evvel ‘aşağıdan’ dedi. Göz göze geldiğimizde ise ‘aşağıya bak’ dedi ve iteklemeye başladı. Sonra gözaltına alındım.”
B.T. gözaltı aracında copla tehdit edildiklerini ve aşağılayıcı sözler kullanıldığını da ekledi. Teyit’in ulaştığı gözaltı listesinde de B.T.’nin ismi var.
Teyit, Boğaziçi hareketlerinde türel dayanak veren İstanbul Barosu’na kayıtlı avukatlardan Yağmur Kavak’a da ulaştı. Kavak birinci fiili müdahalenin B.T.’ye yapıldığını doğruladı ve “Kişileri yoldan toplayarak gözaltına almış ve karşıt kelepçe takmışlar, tutanaklarda da yazılı” dedi. Kavak bu uygulamanın anayasanın 17., Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin ise üçüncü hususuna alışılmamış olduğunu da söz etti: “Kişilerin nezarethaneye alınması ve burada avukatlarıyla görüşebilmeleri beklenir lakin bu mümkün olmadı, gece uzunluğu araçlarda bekletildiler. Gözaltına alınan bir kişinin vajinasına atılan tekme nedeniyle bütün gece kanaması oldu, 2 kişinin boğazı sıkıldığı için boynu morardı. Alındıkları saatten özgür bırakıldıkları sabaha kadar aç bir biçimde bekletildiler” dedi. Avukat şov yürüyüşü ve protesto hakkına valilik kararıyla sınırlama getirilemeyeceğini, temel hak ve özgürlüklerin lakin kanunla sınırlanabileceğini de vurguluyor.
Bağlam, olayın gerçekleştiği yer, polisin öncesinde ve sonrası hali ile öğrencinin anlatımı birlikte düşünüldüğünde iki senaryo da eşit derecede mümkün gözüküyor. Polisin asıl gayesi kalabalığı dağıtmak olduğundan “aşağıdan” demesi ne kadar muhtemel ise, göz göze geldiği bir öğrenciye “aşağı bak” demesi de o kadar mümkün. Zira memur çabucak öncesinde yürüyen öğrencilere “terbiyesizler” diye sesleniyor ve sonrasında da B.T.’yi itekliyor. (HABER MERKEZİ)
Aşağı bak komutunun kısa tarihi
Sanatkarlardan Boğaziçili öğrencilere dayanak: Başın öne eğilmesinGÜNDEMGazete Duvar
