Danimarka hükümetinin yüzlerce Suriyeliyi Şam’a geri gönderme planı tartışma yarattı. Geçtiğimiz yıldan bu yana oturma müsaadeleri iptal edilen Suriyeliler, kararın geri alınmaması halinde Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne (AİHM) gitmeye hazırlanıyor. Davaya bakan Londra merkezli hukuk ofisi Guernica 37, Kopenhag idaresinin adımının tehlikeli bir emsal teşkil edeceğinin altını çiziyor.
‘GÜVENLİK DURUMU İYİLEŞTİ’ DİYE RAPOR DESTEK ALINIYOR
Danimarka’daki yetkililer, Suriyeli mültecilerin oturma müsaadelerinin yenilenmesi için yaptıkları müracaatları geçtiğimiz yaz reddetmeye başladı. The Guardian’ın haberine nazaran ret münasebeti olarak da, ‘Suriye’nin belli yerlerindeki güvenlik durumunun önemli ölçüde iyileştiği’ sonucuna varan bir rapor gösterildi. Şu an Danimarka’da yaşayan 1200 Suriyelinin bu karardan etkilendiği düşünülüyor.
‘MERKEZ SOLCU HÜKÜMETİN GÖÇMEN AYKIRISI PARTİYE KARŞI HAMLESİ’
5.8 milyon nüfuslu Danimarka’da yurtdışında doğmuş 500 bin kişi yaşıyor. Bu şahısların 35 bini Suriyeli Lakin son yıllarda, Danimarka’nın müsamaha ve açıklık siyaseti çok sağcı ve göçmen tersi Danimarka Halk Partisi’nin yükselişiyle değişmeye başladı. Uzmanlar, Suriyeliler dışındaki mültecileri de maksat alan yeni siyasetin merkez solcu hükümetin oy kazanma teşebbüsü olarak yorumluyor.
YENİ SİYASET NEYİ ÖNGÖRÜYOR?
Fakat Danimarka’nın Suriye idaresiyle diplomatik bağlarının olmamasından ötürü, oturma müsaadeleri yenilenmeyen Suriyelilerin ucu açık bir formda gözaltı merkezlerinde tutulması riski bulunuyor. Dahası, Danimarka hükümetinin Suriyeli erkeklerin zorla askere alınma yahut askerden kaçtıkları için cezalandırılma riskini kabul etmesi nedeniyle, yeni siyasetten en çok etkilenenler bayanlar ve daha yaşlı olan Suriyeliler. Bu şahısların, Danimarka’da yaşayan ailelerinden koparılarak Şam’a gönderilmesi riski bulunuyor.
‘HAYATIM ÜZERİNDE HİÇBİR DENETİMİM YOK’
2015’te Danimarka’ya giderek ailesine kavuşan 27 yaşındaki Ghalia, oturma müsaadesi yenilenmeyen bireylerden biri. Ghalia, müsaadesinin mart ayında iptal edildiğini ve ailesinde bu durumdan etkilenen tek kişi olduğunu söyledi. The Guardian’a konuşan Ghalia, kararı temyize götürdüğünü, belirsizliğin ve ailesinden tekrar ayrılma telaşının geceleri uykusunu kaçırdığını anlattı.
Ghalia, “Göç merkezine yalnız başıma gitme konusunda hissettiğim tek şey dehşet. Suriye’ye geri dönemem. Güya bizim bir seçeneğimiz olduğuna inanıyorlar lakin geri dönersem tutuklanırım. Göç merkezlerinde de hiçbir şey yapamıyorsunuz. Hapishane üzere. Hayatımı orada harcayacağım” dedi. Temyiz duruşması avukatının hastalanması nedeniyle ertelenen Ghalia, “Danimarka’ya birinci geldiğim noktaya döndüm ve daima çaresiz hissediyorum. Hayatım üzerinde hiçbir denetimim yok ve bunu hak edecek bir şey yapmadığımı düşünüyorum” tabirlerini kullandı.
‘ADİL OLMAYAN KARARLARA MARUZ BIRAKILIYORUZ’
Hillerrød kentinde hemşirelik yapan 25 yaşındaki Feza ise Ağustos 2020’de Covid hastalarını tedavi ettiği periyotta göç yetkilileri tarafından sekiz saat boyunca sözünün alındığını anlattı. “Bana tekrar tekrar neden Suriye’ye dönmediğimi sordular” diyen Feza, “Onlara inançlı olmadığını söyledim” dedi. Feza, oturma müsaadesinin iptal ediğini ve ailesinden bu kararla karşı karşıya kalan tek kişi olduğunu söyledi; temyize giderek müsaadesi yaklaşık bir yıl sonra, bu ay yeniletebildiğini anlattı. Feza, “Karar konusunda memnunum ancak bunu tekrar yaşamaktan endişeleniyorum. Suriyeli mülteciler olarak bizler adil olmayan kararlara maruz bırakılıyoruz” diye konuştu.
‘TEHLİKELİ BİR BENZER’
Oturma müsaadeleri iptal edilen Suriyelilere takviye sağlayan Guernica 37 isimli hukuk ofisi ise Danimarka hükümetini AİHM’e şikayet etmeye hazırlanıyor. Kurumun The Guardian’la paylaşılan strateji notunda, kelam konusu siyasetin Cenevre Sözleşmeleri’ni ihlal ettiği, Birleşmiş Milletler’in yahut öteki ülkelerin de Şam’ı inançlı görmediği vurgulanıyor. Guernica 37, geri gönderilen şahısların güvenlik vazifelileri tarafından amaç alınabileceğini de vurgulayarak, “Eğer Danimarka hükümetinin mültecileri Suriye’ye zorla geri gönderme eforları başarılı olursa, bu durum bir dizi Avrupa ülkesinin de tekrarlayabileceği tehlikeli bir emsal teşkil edecektir” vurgusu yapılıyor.
‘AİHM’DEN ORTA KARAR ÇIKARABİLİRİZ’
Guernica 37’nin teşebbüslerini yürüten Carl Buckley, AİHM sisteminin yavaş ilerlediğini ancak Kopenhag idaresinin davetlere nesil vermemesi halinde ve iç hukuk yollarının tüketildiği bir olayda, AİHM’den orta karar talep edebileceklerini ve oturma müsaadesi iptallerinin böylelikle durdurulabileceğini söyledi. Aalborg avukatlık yapan Jens Rye-Andersen ise iptal kararlarının BM, insan hakları örgütleri ve halktan gelen reaksiyonlar üzerine yavaşladığına dikkat çekti. Buna nazaran, Danimarka hükümetinin iptal için destek gösterdiği raporu yazan uzmanlar da çalışmalarının yanlış anlaşıldığını söyledi.
GERİ GÖNDERİLEN SOMALİLİLER ‘KAYBOLDU’
Danimarka hükümeti 2018 yılında da yüzlerce Somalilinin oturma müsaadesini iptal etmişti. Bu şahıslardan kimileri temyiz sürecinde ülkede kalmaya hak kazandı lakin Danimarka Mülteci Kurulu’na nazaran birçoğu da kayboldu. Bu şahısların öteki ülkelerde statüleri olmadan yaşadığı sanılıyor. (DIŞ HABERLER)
Gazete Duvar