Şırnak, Cizre, Silopi, İdil ve Uludere son yıllarda ülkemizde husus bağımlılığın en çok arttığı bölgeler ortasında yer alıyor. Bilhassa son birkaç yıldır bu bağımlılığın artmasının altında birçok faktör yatıyor. Alanda unsur bağımlılığı konusunda çalışan bir uzman bu gerçekliği yalnızca bir örnekle anlatıyor: “Bir köyde 30 kişi unsur bağımlısı. Düşünün yalnızca bir köyde…” Çocuğu husus bağımlısı olan bir ebeveyn, “Oğlum konuttan televizyonu çıkarınca dünyam yıkıldı…” derken unsur bağımlılığı tedavisi gören bir Cizreli de, “Hadi kurtulmaya çalışıyım diyorsun… Gel de tedavi merkezi bul” diyerek bölgedeki gerçekliği anlatıyor.
Pekala ne yapmalı, uzmanlar ne diyor, aileler ne yaşıyor, son devirde bağımlılığın bu kadar artmasının nedeni ne?
‘ÇOCUKLAR KURTULUŞ YOLU ARADI’
Silopi, İdil, Cizre, Uludere ve Şırnak üzere vilayet ilçelerde alanda çalışan bir uzman mevzuyla ilgili çarpıcı tespitlerde bulundu. Uyuşturucu kullanımı ve satışının bölgede nüfusa nazaran artışına dikkat çeken uzman şunları söyledi: “Öncelikle e büyük sorumluluk ailelerde. Lakin ne yazık ki ailelerimiz bu mevzuda kâfi bilgiye sahip değil. Şu an bağımlı olan 63 çocukla ilgileniyoruz. Bu 60 hasta çocuğun birinin ailesi bile kâfi bilgiye sahip değil, hatta birden fazla, çocuklarının durumunu bile sormuyor. Bu ana kadar maddi, manevi, ‘Nasıl rehabilite ediyorsunuz?’ diye soran bir beşere bile rastlamadım.”
Bilhassa bölgedeki sokağa çıkma yasaklarından sonra unsur kullanımı ve satıcılığı arttı. Bunun nedenlerini ise alanda çalışan uzman şöyle anlatıyor: “Birkaç yıl evvel burada Suriye’de yaşanmayan hadiseler yaşandı. Bu durum insanların psikolojisine yansıdı. Beşerler geleceğini düşündü, ölen kayıplarına üzüldü. Bu durumdan bir çıkış yolu aradı. Bu durum büyük bir handikap oluşturdu. Biraz da empati yapmak gerekiyor. Bölgede çok büyük acılar yaşandı ve bu acılar zıt tepti. Aile kavramı törpülendi. Çocuklar bu hadiseleri gördü, şahit oldu ve kurtuluş yolu aradı. Ne yazık ki kurtuluş yolunu da burada aradılar.”
SAHA ÇALIŞMASI: NEDEN?
Bölgede unsur bağımlılığı konusunda neredeyse hiçbir çalışma yapılmıyor. Bundan birkaç yıl evvel uyuşturucu kullanma sıralamasında Şırnak ve ilçeleri son sıradayken şu an uyuşturucu kullanımının en çok arttığı kentler ortasında yer alıyor. Hususla ilgili bir araştırma sonucunu da bizimle paylaşan uzman şöyle devam etti: “Madde bağımlılarına ki biz bunlara bağımlı değil ‘hasta’ diyoruz. ‘Siz bununla nerede tanıştınız ve neden?’ diye sorular sorduk. Aldığımız karşılık şöyle: ‘Kurtuluşu burada bulduk ve uyuşturucuyla etrafımızdan tanıştık.”
Pekala kolluk kuvveti ve sivil toplum kuruluşları bu mevzuda üzerine düşen misyonu yerine getiriyor mu? Uzmandan bu soruya şu cevabı aldık: “Kolluk kuvvetleri ve başka resmi kurumlar bizim ailelerimizden, toplumdan daha çok vazifelerini yapıyor lakin elbette yetersiz kalıyorlar. Dört dörtlük bir sistem hiçbir vakit olamaz. Toplumumuzun bu hususta duyarsız kalması bizi üzüyor. Çocuklarımızı bu durumda gördüğümde gözyaşlarıma hakim olamıyorum. Durum çok vahim. Yalnızca resmi kurumları suçlayamayız. Herkes suçlu! Kimse elini taşın altına koymuyor.”
‘BİR KÖYDE 30 BAĞIMLI’
Pekala en çok hangi ilçede husus bağımlılığı artmış durumda? Bu soruya da şu cevabı alıyoruz: “Nüfusuna nazaran en çok Uludere’de uyuşturucu kullanımı var. Bakın bir örnek vereyim: Bir köyde 30 bağımlı var. Altını çiziyorum yalnızca bir köyde! Bu köyün diğer yerde olabileceğini iddia etmiyorum. Uludere’de hem satış hem de tüketim var. Cizre bundan sonra geliyor. Silopi’de de giderek durumlar Cizre’ye benziyor. Toplumsal bir hassaslık olmazsa biz bu durumun üstesinden gelemeyiz. Devlet ne kadar bu işin üstüne giderse gitsin yasaklarla asla çözülmez. Toplumsal bir farkındalık gerekiyor. Ölen çocuklar bizim çocuklarımız. Herkesi toplumsal hassaslığa davet ediyoruz. Sivil toplum kuruluşları da bu bahiste üzerine düşen misyonu yapmak zorunda. Bu kuruluşlar devletle halk ortasında köprü misyonu görüyor. İstesek bunun üstesinden gelebiliriz. Bizi daha ziyaret eden iki siyasetçi bile olmadı. Bu kadar mı sahipsiz bırakılır bir toplum? Siyasetçilerimiz kolluk kuvvetlerinden evvel hareket etmeli. Bilhassa lokal idarelerin bu işe el atması gerekiyor. Mahallî idarelerimizin bünyesinde bağımlılıkla uğraş ünitesi neden yok mesela? Bu ünitelerin acil kurulması gerekiyor. Mutlak suretle lokal idarelerin bu işe dahil olması lazım. Bu işin kırmızı çizgisi budur.”
‘GEL DE HASTANE BUL’
Unsur bağımlısı olanlar tedavi görmek isteseler bile bölgede tedavi merkezi yok. En yakın yer Elazığ ve Gaziantep. Bu vilayetler de bölgeye en az 7 saat uzaklıkta. Kimi ailenin maddi imkanı tedavi için kâfi değil. Daha evvel unsur bağımlısı olan ve yakın süreçte tedavi gören bir kişi yaşadığı süreci anlattığında, “Hem aileler, hem toplum bize farklı bir gözle bakıyor. ‘İşe yaramaz, işsiz, belalı, hırsız…’ Daima bu türlü sözlerle muhattap olmak zorunda kalıyorduk” diyor.
Tedavi olan genç yaşadıklarını şu sözlerle anlatıyor: “Toplum bizi çok etkiliyor. İş olmayınca, psikolojimiz makûs olunca tutunacak bir kol arıyorduk. Zati yaşadığımız bölgede tutunacak kol da yok. Bir baktım ben de işin içerisine girmişim. Sonra gel de kurtul… Aylarca çaba ettim. Ailem de benimle perişan oldu. Sonunda tedavi olmaya karar verdim. Artık gel de hastane bul… Neyse ki ailemin maddi imkanı vardı. Bir hastaneye yatışım yapıldı. Tedavi sürecinde zorlandım lakin şu an kurtuldum. Kurtulmayı bekleyen bir sürü genç var. Kim elini uzatacak pekala? Bence hiç kimse… Ülkenin gündemi kendilerine yetiyor. Cizre’de gençler ölüyor, aileler parçalanıyor… Kimin umrunda? Herkes kendinden sorumlu. Hiçbir şey için geç değil. Topyekün bir çaba istiyoruz.”
‘OĞLUM KONUTTAN TELEVİZYONU ÇIKARTINCA DÜNYAM YIKILDI’
Öbür bir ebeveyn ise çocuğunun tedavi görmesi için birkaç sefer diğer kentlere gönderdi lakin hiçbir tahlil alamadı. Bu ebeveyn yaşadıklarını şöyle anlatıyor: “Oğlumun davranışlarında bir değişiklik olduğunu gördüğüm an durumun berbata gittiğini anladım. Meskenden her gün bir şeyler eksiliyordu. Güya konutuma hırsız girmiş gibiydi… Bir gece nöbet tuttuğumda oğlumun televizyonumuzu satmak için meskenden çıkardığını gördüm. O vakit dünyam yıkıldı! Sonra tedavi süreci… Bir türlü kurtulamadı. Huzur, memnunluk hiçbir şey kalmadı meskende. Nasıl oldu da bu kadar uyuşturucu kullanımı arttı? Evvelden lafı bile edilmezdi, sokakta biri uyuşturucu kullanmazdı. Ayıptı zira. Lakin şimdi… Sokaklarda içen var. Bu bizim toplumumuza yakışmaz. Neden bu duruma sessiz kalınıyor? Bu sorunun bir karşılığı kesinlikle vardır. Gençlerimizin, çocuklarımızın ölmesini istemiyoruz.”
‘AYAKLARINA GİTMEYE HAZIRIZ’
Ülkemizin birçok bölgesinde husus bağımlılığıyla uğraş eden Pak Toplum Derneği, “Destek olmaya hazırız” açıklaması yaptı. Dernek lideri Bilal Ay, “Şahsi olarak 6 yılı aşkın bir müddettir, Pak Toplum Derneği olarak da yaklaşık 3.5 yıldır uyuşturucu bağımlılığı ile uğraş etmeye çaba ediyoruz. İstanbul merkezli bir derneğiz. Lakin gönüllülerimiz ve Anne Hareketimiz vasıtasıyla, her yerde var olmayı hedefliyoruz” diyerek dernek çalışmalarının iki kısma ayrıldığını söyledi:
“Birincisi önleyici önlemler. İkincisi ise tedavi kademesi. Önleyici önlemler olarak basın-yayın programları, kitap ve broşür dağıtımları, sayısız konferans ve seminer gerçekleştirdik. Türkiye’nin neresinden çağrılırsak bilabedel bu hizmetleri yapmaya çalıştık. Dün nasıl bu çalışmaları yaptıysak, bugün, çok daha güçlü bir halde sürdürüyoruz. Kâfi ki, bir vilayetimizden, bir okulumuzdan, bir derneğimizden, bir ailemizden davet gelsin. Yeniden ayaklarına gitmeye, bağımlılıkla gayret etmeye devam ederiz. Uzak ya da yakın dinlemeden elimizden geleni yapmanın gayretini veriyoruz.”
Ay şöyle devam etti: “İkincisi de tedavi kademesi. İşin bu boyutunda da önemli çalışmalar yürüttük. Ülkemizde tedavide muvaffakiyet oranı yüzde 1,5’lerde iken, bu sayının yüzde 80’lere, 90’lara çıktığı bir metodu adeta keşfettik. Bu bağlamda artık bağımlı kardeşlerimize de, bağımlı ailelerine de çok daha güçlü bir yol gösterici olabiliyoruz. Ben bir de sizin aracılığınızla 81 vilayetimize ve 83 milyona açık davet yapmış olayım: Bağımlı olup kurtulmak isteyen, tedavi olmak için devalar arayan, vilayetinde, ilçesinde bu hususta farkındalık oluşturmak için çalışmalar yapmak isteyen kim varsa, kendilerine takviye olmaya hazırız. Bize www.temiztoplum.org.tr internet sitemizden, temiztoplumd toplumsal medya hesaplarımızdan ulaşabilirler.”
Gazete Duvar
