HDP Eşgenel Lideri Mithat Sancar, tutuklanarak yerine kayyım atanan Kars Belediye Lideri Ayhan Bilgen’in tenkitlerinin parti hukukunu ihlal etmek manasına gelmediğini söyledi. Sancar, Bilgen’i, “parti şuraları yerine direkt kamuoyuyla paylaşılması gerçek değil” diyerek eleştirdi.
Seçimlerde bir ittifak yapmadıklarını belirten Sancar, seçmenin bir diyalog kurduğunu söyledi. Mithat Sancar’ın Cumhuriyet gazetesinden İpek Özbey’e yaptığı açıklamalardan bir kısım şöyle:
CHP’de Muharrem İnce’nin, GÜZEL Parti’de Aytun Çıray ile Ümit Özdağ’ın ve HDP’de Ayhan Bilgen’in çıkışları zamanlama açısından manidar bulundu. Katılır mısınız?
Birtakım gelişmeler bakımından zamanlama, manidar. Bütün bu örnekleri birebir kefeye koymak ve tıpkı çerçevede kıymetlendirmek gerçek olmaz. Aslında siyasetin yeri uzun müddettir sağlam değil. Küçüklü büyüklü sarsıntılar yaşanıyor. Bu sarsıntıların evvel AKP’de başladığını da unutmayalım. AKP içinden iki parti çıktı. Muhalefet partilerinin içindeki hareketlenmelerin iktidar tarafından, en hafif tabirle teşvik edildiğini söyleyebiliriz olağan. Bu partilerin yaşadıkları tartışmaların iktidar temsilcileri ve medyası tarafından nasıl kullanıldığını da daima birlikte görüyoruz. Ayhan Bilgen’in söylediklerini ise bunlardan farklı bir yere koyuyorum.
Tahminimce parti içinden seslerin çıkmasını demokratik bulduğunuzu söyleyeceksiniz, lakin zamanlamaya takılıyorum daima. Parti disiplini tam da bu noktada gerekmiyor mu?
Parti disiplininin devreye girebileceği yerler elbette var, fakat bunun tesirli olmayacağı durumlar da mevcut. Şayet birileri parti içinde kalarak tenkit yapıyorsa parti hukukuna uygun davranmak durumundadır, zira parti içi demokrasi demek, parti hukukunun yok sayılması manasına gelmez. Bu hukuku belirleyen çeşitli metinler, prensipler ve gelenekler var. Asıl sorun, parti içinde bir tartışma başlamışsa bunu nasıl yöneteceğinizdir. Parti hukukunu hiçe sayan, bu hukuku çiğneyen bir durum varsa parti disiplinini gündeme getirebilirsiniz, lakin tartışmaları bu sistemle engellemeniz yahut bastırmanız mümkün olmaz. Bu hakikat da değil. Benim tercihim zamanlama, üslup, üslup konusundaki değerlendirmeyi temel prestijiyle kamuoyuna bırakmak.
Ayhan Bilgen’in tenkitlerini de bu türlü mi değerlendiriyorsunuz?
Ayhan Bilgen parti hukukunu ihlal etmiş değildir. Görüşlerini tabir etmiştir. Bu mühlet zarfında kendisiyle direkt diyaloğumuz da oldu; küme başkanvekilimiz ve bir milletvekili arkadaşımız kendisiyle görüştüler. Emelinin partiyi daha ileriye taşıyacak bir tartışmaya vesile yaratmak olduğunu söyledi.
Bilgen’in kelamlarının çabucak akabinde Altan Tan pası aldı ve tartışmayı yürüttü…
Altan Tan’ı Ayhan Bilgen ile tıpkı çerçevede değerlendiremeyiz. Altan Tan partimizden istifa etmiştir, 2018 seçimlerinde diğer partiden aday olmuştur. Altan Tan’ın değerlendirmeleri Ayhan Bilgen’inkilerle birlikte anılamaz. Ayhan Bilgen parti hukukunu ihlal etmeksizin kendi fikirlerini belirtmiştir. Bu açıklamaların metodu, gözaltındayken yapılması, tutuklandıktan sonra sürdürülmesiyle ilgili elbet çekinceler koyabiliriz. Lisana getirdiği her eleştiriyi de isabetli bulduğumu söyleyemem; birtakım tenkitlerinin desteklerini da fazla güçlü bulmuyorum. MYK’de Bilgen’in tenkitleriyle ilgili şöyle bir görüş oluştu: Lisana getirdiği görüşler tartışılabilir, lakin parti konseyleri yerine direkt kamuoyuyla paylaşılması yanlışsız değil, zira Ayhan Bilgen’in bunları bize iletmesinin önünde mani yok. Elbette farklı mevzularda görüşlerini kamuoyuna açıklayabilir. Lakin partinin işleyişi, programı ve siyasetleriyle ilgili değerlendirmeyi toplumsal medya üzerinden değil, direkt heyetlerimize iletmek yoluyla yapması daha gerçek olur. Hakikaten milletvekili arkadaşlarımız kendisiyle görüştüğünde bu hususta mutabık kalındı. Bu, bizim başka tutuklu arkadaşlarımızla ilgili de temel almayı tercih ettiğimiz çerçevedir.
Tenkitler üzerinden gidelim o vakit… HDP, bilakis Türkiyelileşme yaşıyor mu?
Türkiye partisi olma, Türkiyelileşme, HDP’nin kuruluşundaki temel noktalardan biri. Neden “partinin kuruluşu” diyorum, zira 30 yıllık geleneğimiz içerisinde daha evvel kurulmuş öteki partiler de var. Bu geleneğin büyük bir kısmını devraldık ancak biz yeni bir partiyiz. HDP, mesela HADEP yahut BDP ile tıpkı değildir; içerisinde geleneğini devraldığı partilerden elbette ögeler var; fakat farklılaştığı noktalar da.
Türkiyelileşmeye nasıl bağlayacaksınız?
Asıl farklılaştığımız noktaysa şu: Bundan evvelki partiler görece daha homojen, Kürt siyasal geleneğine dayalı partilerdi ve bu partiler muhtaçlık dahilinde seçimlerde ittifaklara giriyorlardı. HDP öncesinde süreksiz ittifaklar ile ilerleyen ilgiler, HDP ile bileşen hukuku çerçevesinde kalıcı hale geldi. HDP, Türkiye’nin Kürt siyasal geleneği ile sol, sosyalist, demokrat, muhafazakâr demokrat geleneklerini ve bağımsız bireyleri kendi örgütsel yapısının birer ögesi haline getirdi. Türkiyelileşme konusunda bu yeni model çok temel bir göstergedir: Türkiye’nin bütün halklarının ve inanç kümelerinin kendilerini bizatihi var ettikleri, ülkenin tamamında faaliyet gösteren ve Türkiye’nin tüm problemlerine tahlil üreten bir parti olmak… Bunlar bizim yola çıkışımızda çok kıymetli noktalardır.
Mesela biz gazeteciler de aslında size Türkiye’nin öbür sıkıntılarını sormuyoruz. Hepimiz yalnızca Kürt probleminde kapınızı çalıyoruz, lakin siz de bu algıyı yıkmak için bir uğraş içinde misiniz?
İçindeyiz natürel ki. Sıhhat siyasetlerden örnek verebiliriz. Pandeminin birinci üç ayında yayımladığımız çok sayıda rapor var. Bu bahiste pek çok çalışma yürüttük, hala de yürütüyoruz. Keza iktisat için de birebirini söyleyebiliriz. Son derece detaylı bir bütçe programı hazırladık ve geçen hafta bu programı kamuoyuyla paylaştık. Eksiklerimiz elbette olabilir, lakin biz bu çalışmaları sistemli bir biçimde yürütüyoruz. Ama ne dersek diyelim bu çalışmalar maalesef gündeme gelmiyor. Bunu anlamıyor da değilim. HDP bilhassa iki nedenle öne çıkmıyor… Bize nazaran bu ülkenin en can alıcı sorunu Kürt problemidir. Kürt probleminin demokratik tahlilini, HDP kadar önüne amaç olarak koymuş bir öbür parti yok. Bu nedenle bizimle en fazla bu hususun konuşulması anlaşılır bir durum. Lakin elbet tercihimiz, bu mevzunun kriminalizasyon tekniğiyle değil, tahlil tekliflerimizi söz edebildiğimiz barışçıl bir ortamda tartışılması… Türkiye’nin öteki sıkıntılarıyla ilgilenmediğimizi söylemek haksızlık.
Bilgen de şöyle diyor: “Şimdi daha net görüyorum. Kürtlerin siyaset yapma üslubu değişmedikçe devletin Kürt siyaseti değişmiyor. Devletin Kürt siyaseti değişmedikçe Kürtlerin siyaset biçimi, kalıpları ve biçimi değişmiyor. Bu kısırdöngüden çıkışın yolu gerçek ittifaklardır” diyor. Nasıl değerlendirirsiniz?
Bu söz bana soyut geliyor. Ayhan Bilgen arkadaşımız keşke burada olsaydı, tutuklanmasaydı da ben de kendisine neyi kastettiğini sorabilseydim. Bu argümanları bu formuyla yorumlamayı yararlı bulmuyorum.
“Sahici ittifak” diyor…
Gerçek ittifakın ne olduğunu da bilmiyorum. Bir ittifak siyasetimiz var, çeşitli ittifaklar da deniyoruz, üstelik bana nazaran bunlar sahicidir de. Hatırlarsanız eş genel lider seçildikten sonra birinci röportajımı size vermiştim ve o vakitten beri ittifak programımızı adım adım geliştiriyoruz. Biz, “demokrasi ittifakı”nı toplumsal bir tabanda kurmaya çabalıyoruz. Bu gidişattan rahatsız, sıkıntısı adalet, demokrasi, eşitlik, barış olan çevrelerin birlikte hareket etmenin bir yolunu bulabilmesi gerektiğini düşünüyoruz ve biz bu yolları inşa etmek için çalışıyoruz. Partilerle ittifak sorunu, seçime yönelik bir problemdir. Bütün muhalefet partileriyle diyaloğa hazırız. Önşart koşulmamasından diğer da bir önşartımız da yok. Yani tek koşulumuz önşartsızlıktır.
Pervin Buldan’ın kongrede muhalefete yaptığı “samimiyet” davetine geliyoruz bu noktada aslında. Bilgen’in kelamı de buna bir yanıt üzere… “Hem müdahaleden bahsedip hem Kandil ve İmralı için durum belirlemeye çalışmak, kendi durumunun gereğini yapmamakla ilgili bir handikaptır.” dedi. HDP, Kandil ve İmralı için konum mu belirliyor?
Doğrusu Ayhan Bilgen’in tam olarak ne demek istediğini bu cümlelerden hareketle çıkaramıyorum. HDP’nin İmralı ve Kandil’e nazaran durum belirlediğini söylemek haksızlıktır. İktidar bunu, bizi ve siyasal ortamı terörize etmek için esasen yapıyor. Uygun niyetli yaklaşımlarda bu kadar muğlak bir tabirin sorun yarattığı kanaatindeyim. Kongreden bu yana pek çok program açıkladık. Bunların hepsi bu parti binasında, parti idaresindeki arkadaşlarımızla yüz yüze hazırlandı.
Kandil ve İmralı’da değil diyorsunuz?
Elbette.
Açık konuşalım: Bugün Türkiye’de HDP kilit bir parti fakat kimse sizinle açıktan ittifak yapmıyor, yapamıyor. Kandil ve İmralı etiketiyle ilgili değil mi bu?
HDP’yle ilgili değerlendirmeler yapılırken iktidar temsilcilerinin, medyasının açıklamaları ve yorumlarını temel almak büyük yanlışlıktır. Bizimle diyalog kurmak en sağlıklı yoldur. Bu diyaloğu, bizim her hususta haklı olduğumuzu sav edeceğimiz bir yol olarak da görmüyoruz. Bu türlü bir diyalog oluşmadığında sonuç şuna varıyor: İktidar bir çerçeve yaratıyor ve HDP’yi bu çerçeve dışında tartıştırmak istemiyor. Muhalefet de maalesef bu çerçeveye mahkûm oluyor.
Muhalefetten ne bekliyorsunuz?
Daha gözü pek olmalarını bekliyoruz. Şayet bu iktidarın ülkeyi felakete götürdüğünü düşünüyorsak bu gidişatı durduracak adımları daha cesurca atmalıyız. İktidarın birçok siyasetine karşı çıkıp üstelik de çok sert reaksiyon gösterip HDP’yle ilgili söylediklerini sorgusuz kabul etmek ya da kabul eder üzere bir hal sergilemek büyük bir çelişkidir. Aslında herkes de biliyor ki siyasal ve sosyolojik açıdan HDP ve Kürtler olmadan Türkiye’de demokratik bir dönüşüm mümkün değil. Bizim istediğimiz tam da demokratik bir dönüşümdür. Bunun için bütün gücümüzle çalışıyoruz ve başka partilerle çalışmaya da hazırız. “HDP’yle yan yana görünürsek, iktidarın açık gayesi haline geliriz” diye düşünenlere hatırlatmak isterim: İktidar lokal seçimlerden evvel bütün muhalefeti terörist ilan etti. Üstelik bu metodu siyasal olarak tıkandığında bütün iktidarlar kullandı. Terör telaffuzuyla toplumu rehin almak ve muhalefeti kilitlemek siyasal tarihimizin acı bir gerçeği.
Halkta karşılığı var mı?
İktidarın bu siyasetinin halkta karşılık gördüğü tespiti, önemli manada sıkıntılıdır. 2013-2015 yılları ortasındaki tahlile yönelik siyasetlerin nasıl takviye aldığını daima birlikte gördük. O periyot Akil Beşerler Heyeti mensubuydum ve süreci halkın içinde yürütenlerdendim. Bu siyasetlere verilen dayanak yüzde 80’lere varmıştı. Demek ki silahların sustuğu, demokratik siyaset aracılığıyla tahlil arayışının kelam konusu olduğu durumda halkın takviyesi güçlü bir biçimde alınabiliyor.
Sizin üzerinize düşen?
Bizim siyasal tahlil ve barış için güçlü bir toplumsal hareket inşa etmemiz ve bunu sistematik bir program haline getirmemiz gerekiyor. Bütün muhalefet partilerine davet yaptığımız 1 Eylül deklarasyonumuzun en değerli amaçlarından biri buydu.
Muhalefet partilerinden karşılık geldi mi?
Direkt bir yanıt geldiğini söylememem, lakin bu çağrılarımızın kayda alındığını düşünüyorum.
Onları anlayabiliyor musunuz; siyasetin, oy almak, kendi tabanına konuşmak üzere bir gerçeği de var..
Ben bunu anlıyorum diyemem, zira siyasal tahlil ve barış için sunduğumuz usullerin alternatifsiz olduğunu sav etmiyoruz. Siyaset bilimi ve siyaset sosyolojisi o kadar geniş gereçlerle dolu ki… Şu soruyu sormak gerekiyor: Sanki tabanın katılaşması, kendi ezber ve önyargılarından mı, yoksa parti idarelerinin bu mevzudaki siyasetlerinin tabanı bir biçimde dondurmasından mı kaynaklanıyor? Ben açık söylüyorum, parti tabanları siyasal tahlil konusunda partilerin idarelerinden daha ileridedir. Elimizde çok açık bir tecrübe var; 31 Mart seçimleri… Şayet ortaya kabul edilebilir bir demokratikleşme amacı ve bir siyasal diyalog perspektifi konuyorsa toplumsal tabanın buna süratle olumlu karşılık verebileceğini gördük. Bu toplumsal hakikati partilerin idareleri daha fazla dikkate alırlarsa kendilerini de dönüştürecek bir mecra daha kolay yaratılır, buna kendimizi de dahil ediyorum. Temas dönüştürür, esasen temas devrimci bir harekettir.
HDP’yi kapatma teşebbüsü bekliyor musunuz?
Doğrusu bu husus, bizim bekleyip beklemememizle açıklanacak bir sorun değil. Kapatma davası nasıl açılır? Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı harekete geçer, Anayasa Mahkemesi’nde kapatma davası açılır. İktidarın yargı üzerindeki denetimini ve tesirini biliyoruz. Şayet iktidar isterse kapatma davası açtırır, istemezse açtırmaz.
Bir B planınız var mı?
Her seçeneğe hazırlıklı olmak gerekir. Biz gereken hazırlıkları yapıyoruz. Tabanımızın da demokrasi talebi olan bütün insanların da rahat olmasını isteriz. HDP, demokratik dönüşüm gayretinden bir an bile vazgeçmeyecek, her koşula nazaran bir yol buluruz.
ÂLÂ Parti İstanbul Milletvekili Ümit Özdağ, 31 Mart’ta HDP ile GÜZEL Parti’nin örtülü ittifak yaptığını söyledi, yaptınız mı?
Hayır, hakikat değil. Biz, kimseyle oturup pazarlık yapmadık. Belediye lider adayı paylaşımı, belediye meclis üyeliği paylaşımı vb. üzerine konuşmadık. Bizim bir stratejimiz vardı. Bu stratejimize nazaran davrandık. Asıl diyalog tabanlarda oldu.
Geçen gün bir açıklama yaptınız, “AKP’nin milliyetçi, Ergenekoncu, Susurlukçu ve ulusalcı bir koalisyona dayandığını” söylediniz. Ergenekon kumpası bu ülkede hassas bir bahis… Hasebiyle reaksiyon gösterenler oldu…
Benim Ergenekon davasını kastetmediğim çok açık. Bunu anlatmaya gerek bile duymam. İsmini anmak istemediğim bireylerin o davalar sırasında gözaltına alınmasına, yargılanmasına hoca olarak da muharrir olarak da en net reaksiyonları vermiş biriyim. Bu davalarda artık öteki maksatların devreye girdiğini gördüğüm anda yazdığım çok sayıda yazı var. Fakat Türkiye’de faili meçhullerden köy yakmalara ve köy bombalamalara, asit kuyularından helikopterli azaplara varana kadar pek çok insanlık kabahatinin işlendiği de bir gerçek. Bunları kimin yaptığını, bu hataların hangi örgütlenmeler ve düzenekler içerisinde işlendiğini açığa çıkarmak insanlık açısından taban bir talep ve gerekliliktir. O periyodun sorumlularının oldukça bir kısmının bu iktidar devrinde etkin vazifelerde tutulduğu da bu cürümlerle ilgili açılmış davaların tek tek sonuçsuz bırakıldığı da biliniyor. Benim “Ergenekon” derken asıl kastettiğim buydu. Yoksa daha sonra kumpasa dönüşen, cemaat yargısının kendi hesapları için devreye soktuğu yargılamalar değil… Artık ben herkesten adalet ismine samimiyet bekliyorum. Tıpkı hassasiyetleri KCK davaları için bekliyorum. 15 Temmuz sonrası Cumhurbaşkanlığı sitesinde kumpas davaları sıralanırken Balyoz ve Ergenekon davalarının yanında KCK davası da yazılıydı.
O denli mi?
Evet, bunu da herkes biliyor aslında. Selahattin Demirtaş davası da dahil pek çok eski yöneticimiz ve milletvekilimizle ilgili davaların neredeyse tamamının cemaat yargısınca yürütüldüğü de biliniyor. Kobani protestoları gerekçesiyle yürütülen operasyonların da birer kumpas olduğunu görmek lazım. Hadiselerden 6 yıl sonra bu türlü operasyonlar düzenleniyorsa bunun geçmişteki kumpas davalarını yürüten zihniyetten ve onların kullandığı prosedürlerden farkı ne? Buna neden itiraz edilmiyor?
Gazete Duvar
