ANKARA – Covid-19 pandemisi sürecinde binlerce sıhhat çalışanına virüs bulaştı, bugüne kadar 23’ü tabip en az 43 sıhhat çalışanı vefat etti. Sıhhat ortamında çalışma yürüten meslek örgütleri, ‘Covid-19 meslek marazı olarak bildirilsin’ talebinde bulunurken hükümet buna dönük adım atmadı.
Salgın sürecinde müspet tanı konan sıhhat çalışanları için meslek marazı bildiriminde bulunup bulunulmadığını soran CHP Ankara Milletvekilleri Murat Buyruk ve Servet Ünsal’ın önergelerine Sıhhat Bakanı Fahrettin Koca karşılık verdi. Koca tarafından verilen karşılıkta bahse ait, ‘Bakanlığımız vazife meydanına girmemektedir” denildi ve meslek illeti bildirimi yapılıp yapılmadığı sorusu cevapsız kaldı.
İKİ FARKLI VEKİLDEN DÖRT SORU BAKANDAN BIREBIR CEVAP
Sıhhat Bakanı Koca’nın yanıtlaması istemiyle soru önergesi veren CHP’li Murat Buyruk, “Covid-19 testi olumlu çıkan 7 bin 428 kimseden kaçına meslek marazı bildiriminde bulunulmuştur” ve “ Covid-19 nedeniyle hayatını kaybeden sıhhat emekçilerimiz için hak sahiplerine gelir bağlanması için meslek marazı bildiriminde bulunulmuş mudur” sorularına cevap istedi.
Tıpkı bahiste soru önergesi veren CHP’li Servet Ünsal ise, “Covid-19 salgınına karşı savaşta değerli bir hizmet taşıyan sıhhat emekçilerinden testi müspet çıkanlar için meslek illeti bildiriminde bulunuldu mu?” ve “Halk sıhhati için çabalarken bu illete yakalanan sıhhat emekçilerinin bu durumu iş kazası olarak kabul ediliyor mu” sorularına cevap istedi. Önergelerde yöneltilen soruları cevapsız bırakan Sıhhat Bakanı Fahrettin Koca, iki önergeye de tıpkı karşılığı verdi ve “Hususlar bakanlığımızın hizmet sahasına girmemektedir” denildi.
’HUKUKİ DAYANAĞI YOK’
Kamu sıhhat çalışanlarıyla ilgili işten kaynaklanan, sıhhati etkileyen bir zarar ortaya çıktığında 5510 sayılı Içtimaî Sigortalar ve Umumî Sıhhat Sigortası Kanunu’nun 47. Unsuru kapsamında değerlendirildiğini belirten TTB avukatı Ziynet Özçelik, “Vazife Malûllüğü diye belirtilen bu husus iş kazası ve meslek marazı diye ayırmıyor. Bu unsura nazaran yaptıkları işten kaynaklı bir nedenle sıhhatleri zarar görmüşse, tedavilerinin maliyetlerinin karşılanması, ömürlerini kaybederlerse yakınlarına maaş bağlanması üzere kurallar ayrıyeten düzenleniyor” dedi.
Personel statüsünde hususî sıhhat kuruluşlarında çalışanlar yanından düzenlemenin birebir kanunun 13 ve 14’üncü hususlarında değerlendirildiğini belirten Özçelik, “Covid-19 marazı şahsi olarak meslek marazları mevzuatımızda nokta alan bir hastalık değil. Örneğin tüberküloz bulaşıcı hastalık olarak yan alıyor fakat Covid-19 yok. Gelgelelim burada bölge almaması, bir illetin meslek marazı ya da iş kazası olarak tanımlanmasının önünde mani değil. Bunu kim yapabilir? Bunu Çevre Güvenlik Kurumu, kendi yüksek sıhhat konseyinden danışmanlık alarak ya da Sıhhat Bakanlığı’ndan görüş alma yükümlülüğüyle bunu sağlayabilir” dedi.
6331 Sayılı İş Sıhhati ve Güvenliği Kanunu’nun kamu ya da kişisel kuruluşlar fark etmeksizin patrona iş kazasını-meslek marazını bildirim yükümlülüğü getirdiğini belirten Özçelik Sıhhat Bakanlığı’nın bildirim zorunluluğuna dikkat çekerek, “Ayrıca iş kazası ya da meslek illetiyle ilgili tanı koyma ve rapor düzenleme salahiyeti kamu kuruluşlarına da verildi. Hem üniversiteler hem de Sıhhat Bakanlığı bunu yapabiliyor. Sıhhat Bakanlığı’nın bu süreçte 6331’den kaynaklanan hem patron olarak hem de meslek hastalığı-iş kazası mevzuatı uyarınca kamu sıhhat kuruluşu olarak yükümlülüğü var. Hasebiyle ‘bizim bir hizmetimiz yok’ sorunu bütünüyle mevzuata uymaz. Katiyetle hukuksal dayanağı olmayan bir şey” sözlerini kullandı.
SGK’NIN GENELGESİNE KARŞI TABİPLER HAREKETE GEÇMİŞTİ
Içtimaî Güvenlik Kurumu (SGK) Emeklilik Hizmetleri Umumî Müdüriyeti 7 Mayıs 2020 tarihinde yayınladığı genelgeyle, Yerküre Sıhhat Örgütü tarafından Covid-19’un pandemik bir hastalık olarak ilan edildiğini hatırlatmış ve genelgesinde “Covid-19 virüsünün bulaşıcı bir hastalık olduğu dikkate alındığında, kelam konusu salgına maruz kalan ve sıhhat hizmet sunucularına müracaat eden sigortalılara hastalık kapsamında provizyon alınması gerekmektedir” tabirlerine konum vermişti.
SGK’nın, sıhhat hizmet sunucularına Covid-19 için “iş kazası/meslek hastalığı” olarak değil “hastalık” olarak provizyon alınması gerektiği istikametindeki genelgeye reaksiyon gösteren Türk Tabipleri Birliği (TTB) Sıhhat Bakanlığı’na, Aile, Çalışma ve Çevre Hizmetler Bakanlığı’na ve SGK Başkanlığı’na yazı göndermişti.
TTB Yöneticisi Sinan Adıyaman’ın imzasıyla gönderilen metinde, sıhhat hizmeti nedeniyle Covid-19 enfeksiyonu geçiren sıhhat çalışanın zararının tazmini, rehabilitasyonu ve tedavisinin sağlanması, sıhhat çalışanlarının hakları olduğu tabir edildi. Adıyaman Covid-19’un, 6331 sayılı Kanunu’nda tanımlandığı üzere “mesleki risklere maruziyet sonucu ortaya çıkan hastalık” olduğunun ivedilikle karar altına alınması ve açıklanmasını talep etti.
YASA NE DİYOR?
6331 Sayılı İş Sıhhati ve Güvenliği Kanunu’nun 14’üncü unsuru, ‘İş kazası ve meslek marazlarının kayıt ve bildirimi’ni düzenliyor. Patronun bütün iş kazalarının ve meslek marazlarının kaydını tutması, gerekli incelemeleri yaparak bunları raporlaması gerektiği söz edilen hususun alt bentlerinde şunlar nokta alıyor ve hususun uygulanmasına ait adap ve esasların Sıhhat Bakanlığı’nın görüşü alınarak, bakanlık tarafından belirleneceği söz ediliyor;
-İşveren, aşağıdaki hallerde belirtilen müddette Içtimaî Güvenlik Kurumu’na bildirimde bulunur:
a) İş kazalarını kazadan sonraki üç iş günü içinde.
b) Sıhhat hizmeti sunucuları yahut işyeri tabibi tarafından kendisine bildirilen meslek marazlarını, öğrendiği tarihten itibaren üç iş günü içinde.
-İşyeri tabibi yahut sıhhat hizmeti sunucuları; meslek illeti ön tanısı koydukları vakaları, Çevre Güvenlik Kurumu tarafından yetkilendirilen sıhhat hizmeti sunucularına sevk eder.
-Sağlık hizmeti sunucuları kendilerine intikal eden iş kazalarını, yetkilendirilen sıhhat hizmeti sunucuları ise meslek illeti tanısı koydukları vakaları en geç on gün içinde Çevre Güvenlik Kurumu’na bildirir.
– Bu hususun uygulanmasına ait tarz ve esaslar, Sıhhat Bakanlığı’nın münasebetli görüşü alınarak bakanlıkça belirlenir.
MESLEK MARAZI NASIL TANIMLANIYOR?
Toplumsal Güvenlik Kurumu meslek marazını, “Sigortalının çalıştığı yahut yaptığı işin niteliğinden ötürü tekrarlanan bir sebeple yahut işin yürütüm kaideleri yüzünden uğradığı süreksiz yahut daima hastalık, bedensel yahut ruhsal engellilik halleri” tabirleriyle tanımlıyor.
6331 Sayılı İş Sıhhati ve Güvenliği Kanunu’nda ise meslek marazı, “Mesleki risklere maruziyet sonucu ortaya çıkan hastalık” olarak tanımlanırken, 5510 sayılı Toplumsal Sigortalar ve Umum Sıhhat Sigortası Kanunu’nda ise, “Sigortalının çalıştığı yahut yaptığı işin niteliğinden ötürü tekrarlanan bir sebeple yahut işin yürütüm kuralları yüzünden uğradığı muvakkat yahut mütemadi hastalık, bedensel yahut ruhsal engellilik halleridir” diye belirtiliyor.
Gazete Duvar
