ANKARA – Yeni tip korona virüsü salgınında, sokağa çıkma kısıtlamaları başta olmak üzere uygulanan çok sayıda önlemin 1 Mart itibariyle kademeli olarak kaldırılması bekleniyor. Vilayetler, olay ve aşı oranları üzere kriterlere nazaran düşük, orta, yüksek ve çok yüksek riskli olarak sınıflandırılacak, bu sınıflandırmaya nazaran olağanlaşma adımları atılacak.
‘ÇOK YÜKSEK RİSKLİ’ VİLAYETLER KATEGORİSİNDE KARADENİZ DETAYI”
100 binde 10 olayın altındaki vilayetler “düşük riskli”, 100 binde 11–35 ortası olay olan vilayetler “orta riskli”, 100 binde 36–100 ortası hadisesi bulunan vilayetler “yüksek riskli”, 100 binde 100’ün üstünde hadise seyri görülen vilayetler ise “çok yüksek riskli” kategorisine nazaran pahalandırılacak. Düşük riskli vilayetler “mavi”, orta risk “sarı”, yüksek risk “turuncu”, çok yüksek risk “kırmızı” ile gösterilecek.
Buna nazaran hadise durumlarına nazaran “düşük riskli” vilayetlerin başında Batman, Şırnak, Hakkari, Muş gelirken, “çok yüksek riskli” vilayetler kategorisinde Karadeniz bölgesindeki kentler dikkat çekiyor. Buna nazaran Ordu, Giresun, Trabzon, Samsun ve Rize riskli vilayetlerin başında geliyor. Olağanlaşma adımları kapsamında 1 Mart itibariyle yüz yüze eğitime geçileceği açıklanırken, vilayetlerdeki olay sayılarına nazaran de kafe, lokanta, AVM üzere işyerlerinin açılması gündemde. Öte yandan uzmanlar hadise sayılarındaki artış, mutant virüs riski nedeniyle olağanlaşma sürecine geçmek için şimdi erken olduğunu söylüyor.
Prof. Dr. Sarp Üner ‘NORMALLEŞMENİN VAKTİ OLDUĞUNU DÜŞÜNMÜYORUM’
Sıhhat Bakanı Fahrettin Koca’nın ‘yerinde karar’ diye söz ettiği süreci pahalandıran Halk Sıhhati Uzmanları Derneği İdare Konseyi Üyesi Prof. Dr. Sarp Üner, son haftalarda tekrar yükselişe geçen hadise sayılarına ait şunları söyledi: “Haftalık sayılara bakıldığında tedbirlerin alındığı 25 Kasım’da 188 bin civarında hadise, test olumluluğu de yüzde 17 civarındaydı. Bu tedbirler bir ölçüye kadar yarar sağladı. Ortadan geçen iki aylık süreçte yani 26 Ocak’ta haftalık olay sayımız 36 bin civarına, test olumluluğu ise yüzde 3,2’ye düşmüş. Yani hadise sayısı neredeyse 5 kattan fazla, test olumluluğu ise 5’te birinden fazla düşmüş. Ocak ayının son haftasındaki bu düşüş alınan tedbirler sonrası en fazla düşüş olarak karşımıza çıkıyor. Ama ortadan bir ay daha geçti ve bu süreçte olay sayımız arttı. Şu anda haftalık 55 bin civarında, test pozitifliğimiz de iki katından fazla arttı. Yani yüzde 6,6’ya kadar artarak çıktı. Bu periyotta olayların bu kadar artmış olmasına rağmen yapılan test sayısı düşmüş. 1 milyon civarında test yaparken bu sayı 800 binlere düştü. Yani biz bundan bir ay evvelki kadar test yapsak çok daha fazla olay bulurduk. Hasebiyle şu an için olağanlaşmanın yahut tedbirlerin kademeli olarak azaltılmasının vakti olduğunu düşünmüyorum.”
‘SADECE 4 VİLAYET İÇİN OLAĞANLAŞMA MÜMKÜN’
Covid–19 salgınında en riskli durumlardan birinin de mutasyona uğramış virüsler olduğuna vurgu yapan Üner, Sıhhat Bakanlığı tarafından açıklanan vilayet bazındaki hadise sayılarına nazaran yalnızca 4 vilayette normalleşmeden kelam edilebileceğini kaydetti. Vilayetle bazında salgının 4 etaba ayrıldığını belirten Prof. Dr. Üner, şöyle devam etti: “Önümüzde şöyle bir zahmet var; Mutasyona uğramış virüse bağlı hastalıkları biz görüyoruz; lakin ne kadar gördüğümüzü bilmiyoruz. Mutasyona uğramış virüs daha fazla bulaşıcı ve öldürücülüğünün de daha fazla olduğu konusunda yorumlar var. Hasebiyle hadise sayımız artarken, mutasyona uğramış virüs varken bizim biraz daha önlemleri sıkılaştırmamız lazım. Mavi vilayetler (Batman, Şırnak, Hakkari ve Muş) için olağanlaşma adımları atılabilir ancak bilhassa turuncu ve sarı vilayetler için önlemlerin daha da artırılması gerekiyor. Yani gereksinimimiz olan 1 Mart prestijiyle başlatılacak olan “açılım” değil, bilhassa olay yüzdesinin çok yüksek olduğu yerlerde kapanmayla birlikte çok sert önlemlerin alınmasıdır.
‘YÜZ YÜZE EĞİTİMDE TÜRKİYE İÇİN TEK BİR MODEL UYGULANMASI ÇOK GERÇEK DEĞİL’
Yüz yüze eğitime ait kararın da vilayet bazında kıymetlendirilmesi gerekiyor. Okulların açılması için kimi kriterler var ve birçok vilayet bu kriterlere uymuyor. Türkiye için bakıldığında okulların açılması için günlük olay sayısı bin 200 civarında olmalı; lakin bizde sayı 9 bin civarında. Öğretmenlerin aşılanması konusu da çok hakikat bir yaklaşım olarak karşımıza çıkıyor. Okulların açılması yahut kapatılmasının da avantaj ve dezavantajları var. Çocuklar için okulların kapalı olması ruh sıhhatini olumsuz etkiliyor ve fırsat eşitsizliği yaratıyor. Okullar açıldığında ise bulaş riski artıyor. Bizdeki hadise sayılarını göz önüne alırsak tüm Türkiye için tek bir model uygulanması çok yanlışsız değil. Bölgeler ortası farklı uygulamalar olabilir. Bu kapsamda da çok atıl kalan vilayet pandemi şuralarının etkinleştirilmesi ve bu heyetlerde kesinlikle halk sıhhati uzmanlarının bulundurulması gerekiyor. Vilayetlerin hadise durumlarına nazaran okulların açılıp yahut açılmamasına karar verilmeli.”
KARADENİZ İÇİN KAPANMA ÖNERİSİ
Karadeniz Bölgesi’ndeki yüksek hadise oranlarına vurgu yaparak o bölge için “kapanma” öneren Prof. Dr. Sarp Üner, aşılama suratının da düşük seyrettiğini tabir etti ve “İşin daha çok başındayız. Şu anda aşılama oranları yüzde 10 civarında ve bu oran çok yetersiz. Bu durumda elimizdeki halk sıhhati tedbirlerine daha da sarılmalıyız. Yani, kalabalık ortamlarda bulunulmaması, gerekmediği sürece toplu taşımanın kullanılmaması ve uzaklık kurallarının es geçilmemesi gerekiyor. Karadeniz için de ek önlemler alınmalı, bu kapanma da olabilir” dedi.
Doç. Dr. Ali İhsan Ökten ‘KARADENİZ BÖLGESİNDEKİ OLAY ARTIŞLARININ EN BÜYÜK NEDENİ AK PARTİ KONGRELERİ’
Türk Tabipleri Birliği ikinci lideri Doç. Dr. Ali İhsan Ökten de olağanlaşma sürecine geçilmesi için şimdi erken olduğu görüşünde. Ökten, “Vaka sayımız 6 bin 500’lere inmişken yine 9 binlere çıktı. Günlük iyileşen hadise sayımız da istenilen seviyede değil. Kırmızı alarm dediğimiz yüksek riskli vilayet sayısı 9 vilayetten 12 ile çıktı. Durum böyleyken olağanlaşmaya geçmek için şimdi erken” dedi.
Ökten, son günlerde olay sayılarının artığı Karadeniz bölgesinde ise önlemlerin artırılması gerektiğine vurgu yaparak, “Türk Tabipleri Birliği olarak salgının başından bu yana vilayetlere nazaran hadise durumlarının açıklanması ve ona nazaran tedbirlerin alınması gerektiğini vurguluyoruz. Yüksek riskli yerlerde tedbirler daha da artırılabilir. Her durumda bizim önlemleri elden bırakmamamız lazım. Karadeniz bölgesindeki olay artışlarının en büyük nedeni AK Parti kongrelerindeki kalabalık aslında. Herkese yasak olan kongrelerin iktidara açık olması o bölgede olay sayılarının artmasına neden oldu” diye konuştu.
‘SİYASET VE İKTİSAT, İNSAN SIHHATİ VE BİLİMİN ÖNÜNE GEÇTİ’
İktidarın “normalleşme” adımlarını ekonomik nedenlere bağlayan ve “Şu an siyaset ve iktisat, insan sıhhati ve bilimin önüne geçmiş durumda” diyen Doç. Dr. Ökten, şöyle devam etti: “Eğer olağanlaşmaya geçilmek isteniyorsa aşılama suratının artırılması gerekiyor. Daha yeni 8 milyonu biraz geçti. 83 milyon düşünüldüğünde toplumun yalnızca yüzde 10’u aşılandı. Hasebiyle toplumun yüzde 60’ı aşılanmadan olağanlaşma konuşulamaz. Aksi takdirde riskli duruma düşebiliriz. Bir başka risk ise mutant virüslerdeki artışlar. Bulaşıcılığı yüksek olan mutant virüsün şimdilik nereye gerçek evirileceğini bilmiyoruz. Hepsi düşünüldüğünde olağanlaşma erken. Öncelikle Karadeniz bölgesinde önlemlerin daha da artırılması gerekir, aşılama suratı artırılmalı. Tabi bu tedbirler çerçevesinde sosyo-ekonomik önlemlerin de alınması gerekiyor.”
Ökten, okullarda yüz yüze eğitime geçmesine ait de “Yüz yüze eğitimi önemsiyoruz. Öncelikle öğretmenlerin aşılanması süratli bir biçimde tamamlanmalı ve okullarda fiziki ve hijyen şartları sağlanmalı. Fakat bu durumda okulların açılmasına geçilebilir” tabirlerini kullandı.
Gazete Duvar
