Elmabaş patka ve üveyik, Dünya Tabiat ve Doğal Kaynakları Himaye Birliği (IUCN) tarafından hazırlanan al listede nesli tehdit altında olan çeşitler kümesinde bölge alıyor. Bir tipe nesli tehdit altında diyebilmek için o cinsin “hassas”, “tehlikede” ve “kritik seviyede tehlikede” kategorilerinden birinde nokta alması gerekiyor. IUCN’nin hassas kategorisinde bulunan cinslerden üveyik nüfusu son 40 senede yüzde 78, elmabaş patka nüfusu ise son 20 yılda yüzde 50 azaldı.
‘AVCILARA NAZARAN NÜFUSLARI ARTTI’
Evet, hizmeti nesli tükenen çeşitleri korumak olan Merkez Av Komitesi niye IUCN’nin donelerini dikkate almıyor? Tabiat Derneği Biyoçeşitlilik Araştırma Koordinatörü Şafak Arslan, bu soruyu şöyle yanıtlıyor:
.
“Avcılar, kış ortası sukuşu sayımlarına nazaran üveyik ve elmabaşların nüfuslarının arttığını ileri sürüyor. Merkez Av Heyeti da, av kararını bunun üzerinden alıyor. Yayınladığımız ilmî raporda ortaya koyduk ki kış ortası sukuşu sayıları tek başına bir çeşidin popülasyonunu belirlemek için yerinde değil. Bu ilmî açıdan bütün kuş bilimcilerin üzerinde birleştiği bir gerçek. Ancak bu kararlar bahsin kompetanı olmayan insanlar tarafından veriliyor. Biz ilmî doneleri sunuyoruz ancak konseyde ilmî dataları değerlendirebilecek yetkinlikte şahıslar yok. Bu yüzden ortak bir lisan kurmak mümkün olmuyor.”
KOMITEDE OY ÇOKLUĞU AVCILARDA
Hangi canlıların avlanabileceğine karar veren Merkez Av Komisyonu’nun 21 üyesi bulunuyor. Arslan bu üyelerden 11’inin avcı, avcı temsilcisi, av derneği üyesi ya da avlak sahibi olduğunu hatırlatıyor: “Türkiye’de 500 binden fazla silahlı ve ruhsatlı avcı var. Fakat bunun neredeyse 4-5 katı kadar da yasa dışı avcı var. Münasebetiyle oy çokluğuyla karar alınan bir komite içerisinde biz ne kadar data sunarsak sunalım canlıların lehine bir karar alınması mümkün olmuyor ve ilmî doneler görmezden geliniyor.”
Komitenin aldığı karara nazaran 2020-2021 av serisinde, bir avcı bir av gününde 3 üveyik ve 2 elmabaş patka vurabilecek. Arslan, avcıların kararda belirtilen sayılara bağlı kalmadığını söylüyor: “Şu anda bu kuşların ömür sahası zati daralmış durumda. Sulak sahalar yok oluyor, doğal ortamlar tahrip ediliyor. Münasebetiyle bu canlılar, sığındıkları çok dar bir hayat yerinde yüzlerce avcı tarafından vuruluyor. Mesela günde üç tane üveyik vurabilir, diye karar çıkıyor. Lakin avcı oraya gidiyor 15-20 tane vuruyor. Zira bunlar denetlenemiyor. Bir de o kadar trajik bir manzara oluyor ki vurulduklarında. Tipleri bilen biri olsanız bile tespit edemezsiniz, paramparça oluyorlar zira.”
KARAR YARGIYA TAŞINACAK
Türkiye’nin taraf olduğu Biyolojik Çeşitlilik Sözleşmesi’nin 6. ve 8. hususları gereği nesli tehlike altındaki tipleri himayeyi taahhüt ettiğini hatırlatan Şafak Arslan, tabiat muhafaza örgütlerinin kararı yargıya taşıyacağını söylüyor: “Anayasa’nın 90. unsuruna nazaran imzacı olduğumuz milletlerarası kontratlar kanun kararındadır. Fakat görüyoruz ki bunları korumakla yükümlü olan kurumlar vazifesini mahalline getirmiyor. Bunun durdurulması için şikayetçi olacağız.”
Elmabaş patka ve üveyik kuşlarının avlanmasına köstek olmak için Change.org’ta başlatılan kampanyaya şimdiye kadar 100 bin kişi destek verdi. Kampanyaya şu linkten ulaşılabilir.
Gazete Duvar
