Bilim Akademisi Üyesi ve Konum Bilimci Prof. Dr. Naci Görür’den sarsıntı ikazları geldi. İstanbul’da tehlikenin önemli olduğunu ve 10-15 bin vefatla atlatılmasının düşünülemeyeceğini söyleyen Görür, Silivri’deki 5.8’lik sarsıntının de büyük bir sarsıntısı öne çekmiş olabileceğini söyledi.
TV5’te katıldığı programda mümkün İstanbul sarsıntısıyla ilgili açıklamalarda bulunan Görür, Türkiye’de kentsel dönüşümün müteahhitlerin yolunu açtığını, afet ve risk idaresinde eksikliklerin bulunduğunu belirtti. Prof. Dr. Naci Görür, zelzelenin devrini bilemediklerini ama bir nokta bilimci olarak kaygı ettikleri hususları lisana getirdiklerini söyledi. Hem Düzce hem Gölcük zelzelelerinin Marmara sarsıntısını tetiklediğini söyleyen Görür, “Beklediğimiz zelzele halihazırda tetiklenmiştir. 99 sarsıntıları olmasaydı, biz bugün Marmara’da sarsıntı bekliyor olmayacaktık.” biçiminde konuştu.
“Anadolu, Kuzey Anadolu, Şark Anadolu faylarıyla Yunanistan’a sahih her yıl 2, 2.5 santim gelir. Bu hareket durmaz, durdurulamaz. Bu mekanizma en son 13 milyon yıl evvel gerçekleşti, daha da devam edecek. O hareket devam ederken bir mekanda takılır, kayalar gerilir, eninde ahir patlar, sarsıntı olur. Bunu şunun için söylüyorum, mahsusen Gölcük zelzelesi, o devir zarfında Marmara’nın altındaki kabuğa 220-250 senede birikmesi gereken enerjiyi yükledi. Esasen gerilmişti, Marmara’nın altındaki arz kabuğu çatırdamaya başladı” diyen Görür, Marmara’da 7’den büyük bir zelzelenin yaşanması mümkünlüğünün yüzde 60’dan fazla olduğuna dikkat çekti.
’10-15 BİN VEFATLA ATLATAMAZSINIZ’
Geçen yıl Silivri açıklarında yaşanan 5.8’lik zelzelenin, büyük Marmara Depremi’ni daha öne çekmiş olabileceğini vurgulayan Prof. Görür, Marmara Denizi’nin dünyada en iyi bilinen iç deniz olduğunu tabir etti. Araştırmalarını devletten bir kuruş almadan memleketler arası fonlarla yaptıklarını söyleyen Görür, şunları da söyledi:
“İstanbul’da tehlike önemli. 10-15 bin mevtle bunu atlatamazsınız. 1 milyon 600 bin binanın yüzde 1’i, 16 bin bina yapar. Beklediğimiz zelzelede desek ki, İstanbul’daki zelzelede kişilerin yüzde 99’u burnu kanamadan çıkacak. Geçmişe kalıyor yüzde 1. 16 bin bina, rakamlar 500 bine çıkıyor. Yüzde 1’i de alma. Binde 25’i düşün. 4 bin binayı 4 katla çarpsan, her katta iki daire, 32 bin daire her daireye 4 kişiyi koy, yeniden 120 binleri bulacaktır. O denli 10 bin mevtle bu gerçek değil. Sarsıntı yahut rastgele bir afette en büyük tehlike, o tehlikenin cahili olmaktır.
İstanbul’u yahut bir kenti zelzeleye hazırlamak için evvel idaresi sarsıntıya hazırlamak lazım. Yani İstanbul’u yönetenlerin, Valilik, belediye yahut bunlara bağlı kuruluşların, afet idaresi nedir, risk idaresi nedir, biliyor ve sindirmiş olmaları lazım. Zelzeleye hazırlanacaksak, bilinçsiz bir halkla baş edemezsiniz. Yani halk, sarsıntı öncesinde, zelzele sonrasında ne yapacağını biliyor olması lazım. Halk eğitimi olmalı.”
‘KANAL İSTANBUL ÇOK PAHALIYA MAL OLABİLİR’
Kanal İstanbul’un İstanbul’da yaşanacak bir zelzelesi tetiklemeyeceğini fakat sarsıntıdan çok berbat etkileneceğini de söyleyen Görür, şöyle konuştu: “Kanal İstanbul sarsıntısı tetiklemez ancak sarsıntı Kanal İstanbul’u çok berbat tesirler. Bu türlü bir projeyi bir mahal bilimci olarak akıllıca bulmuyorum. Bize çok pahalıya mal olabilir. Zelzelenin bu yapıyı büyük ölçüde tahrip edebileceği üzere bir kaygım var, arkaya dönüşü olmayan sonuçlara yol açabilir. İstanbul için en sağlıklı girişim kişilerin meskene, Anadolu’ya dönmesi girişimidir.”
Gazete Duvar
