Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Lideri Naci Ağbal, online olarak düzenlenen “2021 Yılında Para ve Kur Politikası” tanıtım toplantısında açıklamalarda bulundu. Enflasyonu düşürmeye kararlı olduklarını söyleyen Ağbal, Merkez Bankası’nın döviz alım satım süreci yapmayacağını söyledi.
Ağbal’ın sunumundan soru karşılık kısmından satır başları şöyle:
UZUN ÇALIŞMALAR YAPTIK: Siyaset yapan kurumların uygulayacağı siyasetleri kamuoyu ile paylaşmaları şeffaflığı ve öngörülebilirliği artırmakta kamuoyu ve paydaşların kararlarına referans olmaktadır. 2021 TCMB’nin uygulayacağı para kur ve likidite siyasetlerinin çerçevesini belirlemektedir. Hazırlarken, geçmiş devir uygulamalarımızı kapsamlı halde gözden geçirdik. Bilançomuz ile para ve likidite siyaseti araçlarının kullanım biçimlerini ve sonuçlarını değerlendirdik. İlgili birimlerimizle uzun çalışmalar kapsamlı tahliller yaptık. Ayrıyeten farklı kurum ve kesimlerden temsilciler akademisyenler ve başka paydaşlarımızla görüş alışverişinde bulunduk. Ortaya çıkan bu siyaset doküman tüm bu çalışmaların sonucudur. 2021 yılında yol haritasını oluşturan bu siyaset çerçevesini çok önemsiyoruz.
ENFLASYONU KALICI OLARAK DÜŞÜRENE KADAR SÜRECEK: Birikimli maliyet tesirleri emtiadaki artış enflasyon beklentilerindeki riskler enflasyon üzerindeki görünümünü koruyor üst önlü risk oluşturuyor. Salgına bağlı global risk iştahı fiyat siyaseti belirsizlikler enflasyonun seyri bakımından öne çıkıyor. Bu riskler ile mevcut enflasyon görünümü ek riskler 2021 yılında sıkı ve kararlı bir duruş sergilemeyi mecburî kılıyor. Bu çerçevede para siyaseti kararlarımız fiyat istikrarı önceliğinde alınacak. Enflasyondaki riskleri dikkate alarak enflasyonu düşürmek odağında alarak kararlılıkla uygulayacağız. Gerekirse, siyaset duruşumuzu daha da sıkılaştıracağız. Enflasyonu etkileyen tüm ögeler dikkate alınarak kalıcı düşüşe ve fiyat istikrarına işaret eden güçlü işaretler oluşana kadar kararlılıkla sürecek.
AMAÇ YÜZDE 5: Enflasyon hedeflemesi rejimini kararlılıkla uygulayacağız. Yüzde 5 enflasyon gayesi korundu. Hükümetle birlikte belirlenen üzerimize düşen sorumluluğun farkındayız. Orta vadeli patikayla uyumlu amaca kademeli yaklaştıracak formda uygulayacağız. Ekim enflasyon raporundaki yüzde 9,4 iddia gayesine ulaşma kararlılığı içindeyiz. Enflasyon hedeflemesi rejimi gereği sıkılık seviyesini bu iddia maksadıyla uygun belirleyip uygulayacağız. Sade formda belirlenecek ve uygulanacak temel siyaset aracı repo faizi olacak. Gecelik faizlerde gün içi oynaklığı faiz koridoru ve geç likidite penceresi siyaset aracı olarak kullanılmayacak. Zarurî karşılıklar ile öbür TL döviz likidite araçları aktif bir formda kullanılacaktır.
ÇOK DALGALANMAYA MÜDAHALE EDERİZ: APİ portföyünde 202021 16.2 milyar lira için tekrar alım yapılmayacaktır. Nominal portföy büyüklüğü işsizlik sigortasından alınan dahil azami nominal 64 milyar lira düzeyi olarak belirlenmiştir. Önümüzdeki devirde dalgalı döviz kuru rejimi devam edecektir. Kurlar hür piyasa şartlarında arz ve talep istikrarına nazaran oluşacak. TCMB olarak kurların tarafını belirleyecek halde döviz alım ya da satım süreci yapılmayacaktır. Sağlıklı işleyiş açısından döviz arz ve talep yakından takip edeceğiz. Kurlarda ekonomik temellerden kopuk çok dalgalanmalar görürsek alış ya da satış istikametinde müdahalede bulunulacaktır.
DÖVİZDE KADEMELİ YÜKSELİŞ: Döviz rezervlerimizin kademeli yükselişini planlıyoruz. Reeskont kredileri takviye vermeye devam edecek. 2021’de 21 milyar dolar olmasını bekliyoruz. Rezerv biriktirme maksadına yönelik başka araçları şeffaf plan dahilinde uygun şartlarda kullanacağız. Cari süreçler istikrarı ve finans hesabındaki gelişmeler ile aksi para ikamesi sürecini yakından takip ediyoruz. Sermaye girişlerinin güçlü hale gelmesi yerleşiklerin dolarizasyonun aksine dönmesi, döviz alım ihalesi için kıymetli işaret olacak. Bu alanda uygun şartların oluşması için enflasyon beklentisinde kalıcı ve ikna edici düzelme ve risk priminde iyileşme gerektiğinin şuurundayız. Para Siyaseti Şurası (PPK) 2021 yılında 12 toplantı yapacak. PPK bağlantının şeffaflık öngörülebilirlik doğrultusunda güçlendirmek en kıymetli gayretimiz olacaktır. Temel bağlantı siyaseti duyurular ve enflasyon raporudur. TBMM Plan ve Bütçe Komitesini bilgilendirme toplantılarımızı yapacağız. Öbür alanlardaki sunum ve konuşmalar da değerli irtibat aracı olacak. Paydaşlarla irtibatın artırılması da kıymetli olacak. Yatırımcı analist ve ekonomistlerle yapılan teknik içerikli toplantılara devam edeceğiz. Gerçek bölüm temsilcileri ve STK’larla bir ortaya gelip siyasetleri onlarla paylaşacağız. Fiyat istikrarının orta ve uzun vadeli kazanımlarına odaklanarak para siyasetinde kararlılıkla sıkı duruş sergileyeceğimiz enflasyonu düşürerek fiyat istikrarı kazanımları elde edeceğimiz bir yıla giriyoruz. İktisattaki tüm gelişmeleri enflasyona tesiri nedeniyle kıymetlendirecek ve siyaset duruşumuzu fiyat istikrarı temel emeli doğrultusunda belirleyip uygulayacağız.
SORU-CEVAP KISMI
Soru: Merkez Bankası’nın bugüne gelene kadar uyguladığı siyasetlerin yanlışlarını düzelttiniz ancak bu kararları alan heyet orada oturuyor. Tıpkı üyeler devam edecek mi? “Enflasyon kestirimini işaret ederek yüzde 9,4 amacı değil enflasyon iddiasını tutturmaya çalışacak, MB güçlü göstergeler oluşana kadar devam edecek” dediniz. Güçlü göstergeler nedir? Şeffaf halde açıklanmaya devam edecek mi?
Hükümet ile birlikte belirlenen yüzde 5 enflasyon amacına bağlıyız. Bununla ilgili 2023 yılı itibariyle tüm Merkez Bankası araçlarını kararlı formda kullanarak bu amacı yakalamak için harika uğraş sarf edeceğiz. 100’üncü yılda yüzde 5 enflasyon gayesinin elde edilmesi ve istikrar kazanması bizim açımızdan kıymetli misyon. Yüzde 9,4, 2021 için belirlenen orta maksat niteliğini taşıyor. TCMB olarak bugün de yüzde 5 amacına varana kadar belirlemiş olduğumuz patika içinde orta amaçları gösterge olarak paylaştım. 2021 yılsonu yüzde 9,4 iddia amacı kesinlikle takip edilmesi gereken elde edilmesi gereken orta maksat niteliğinde. Tüm araçları kullanarak tesirli bir siyaset duruşu sayesinde de bu amacı oluşturacağız.
TCMB önümüzdeki periyotta her bakımdan faaliyetleriyle ilgili daha şeffaf öngörülebilir bir çerçeve oluşturacak. Bu manada çalışmaları başlattık, swap süreçleri dahil olmak üzere kamuoyuna paylaşılması gereken talep edilen farklı frekanslarda hangi bilgileri paylaşabiliriz. Çalışmaları yakın vakitte tamamlayacağımızı, sizin tabir ettiğiniz swapı daha yakında başlayacağız. TCMB olarak vazifeye başladığım birinci andan itibaren ağır bir çabayla ajandamıza uygun olarak ağır bir mesai çalışma sürdürüyoruz. Bu çalışmaların önümüzdeki süreçte artarak devam etmesini kıymetli görüyoruz. Kanunda söz edilen fiyat istikrarı maksadını yakalama konusunda kurumsal olarak tüm mensupları bu şuur ve yaklaşımda bu gayeye yönelik efor gösterecek. Ben de lider olarak tüm takımla birlikte bu uğraşları artıracağız.
SORU: Rezerv birikimi ile ilgili şeffaf halde plan dahilinde güçlendirmeye çalışacağınız aşikâr bir plan mı açıklanacak? Araçlarla ilgili ayrıntı alabilir miyiz?
Başka bütün paydaşlarla önümüzdeki süreçte yakın ve sık toplantılar gerçekleştireceğiz. Amacı, yapmak istediklerimizi paylaşacağız, sizleri dinleyeceğiz, sizlerin tabir edeceği görüş ve teklifleri alacağız. Bunları dikkate alan yaklaşımla ağır uğraş sarf edeceğiz. 2021 yılında TCMB döviz biriktirme rezervlerini artırma ile ilgili bir hedef öngördü. Bunu muhakkak plan dahilinde evvelden açıklayarak şeffaf formda açıklayacağız. Daha ayrıntılı çerçeveyi de önümüzdeki süreçte paylaşacağız. TCMB’nin döviz rezervi biriktirme emeli ile dalgalı kur rejiminin oluşturduğu kur seviyesi ortasında etkileşim olmamasına itina göstereceğiz. Reeskont kredi dönüşleri kanalından 21 milyar dolar gelişi rezerv katkısı var. Başka taraftan döviz alım ihalelerini de ölçütler çerçevesinde döviz arz ve talep gelişmelerine bağlı olarak belirleyeceğiz. Aykırı dolarizasyon ikamesi gelişmelerini yakından izleyeceğiz. Yurtdışı gelişmelerinin kalıcılığını gücünü izleyeceğiz. Tüm bunların üstünde enflasyonun süratli biçimde düşürülmesi, fiyat istikrarının sağlanması bu maksat etrafında realize ettikçe enflasyon beklentisi ve risk primi aşağıya gelecek. Beklentileri olumlu etkilediği için TL varlıkların cazibesi artacak. O devirlerde piyasanın döviz arz ve talebinin sağladığı şartlarda rezerv biriktirme siyasetini hayata geçireceğiz.
Soru: Kasımda faizi artırdığınızda enflasyon için üst istikametli gelişme için bir ikazınız olmuştu. Gerçekleşme beklentilerinizle uyumlu muydu? Şayet öngörmediyseniz son enflasyon gelişmeleri öncü göstergeler sizin orta vadeli görünüme ait beklentiyi değiştiriyor mu? Patikayı revize edecek misiniz? Para siyaseti duruşunuzun kâfi olduğunu düşünüyor musunuz?
PPK olarak, kasım toplantısından evvel teknik birimlerimizden kapsamlı tahlil ve kıymetlendirme aldık. TCMB piyasadaki fiyat hareketlerini önden ve yakından izliyor. Bu çalışma sonucunda ortaya çıkan bilgi seti buna dayalı oluşan iddialar ve modeller PPK’nın dikkatine getirilmektedir. Döviz kuru oynaklıklarına bağlı fiyatlarda üst istikametli hareketin olduğunu PPK’da söz ettik. Süreksiz nitelikte olduğu PPK’nın dikkatine getirildiği için kasım kararını bu değerlendirmeler altında yaptık. Her PPK kararı öncesi teknik çalışma bilgilendirmelerini aldıktan sonra yeni gelen dataların işaret ettiği enflasyon eğilimlerini, risklerini dikkate alarak siyaset duruşunu belirleyeceğiz. TCMB için 2021 kıymetli bir yıl. Enflasyonun süratli biçimde aşağı düşürülmesi yüzde 5 enflasyon maksadına varılması noktasında önemli manada siyaset bakımından sıkı duruş göstereceğimiz yıl olacak. İhtiyatlı, basiretli bir para siyaseti duruşu göstermenin değerli olduğunu düşünüyoruz. Önümüzdeki PPK’larda da bu duruşla oluşturacağız. (EKONOMİ SERVİSİ)
Gazete Duvar
