İSTANBUL – Beş yıl evvel klinik psikolog ve akademisyen Yrd. Doç. Dr. Murat Paker hakkında, terapiye başladığı bir danışanı ‘güvenli oda’ da denilen terapi odasında cinsel hücuma uğradığını açıkladı ve şikayetçi oldu.
Bunun üzerine, İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı, Paker hakkında “hizmet bağının sağladığı nüfuzu berbata kullanmak suretiyle danışanına yönelik cinsel saldırı” hatası işlediği savıyla dava açtı.
Davanın karar duruşması, 17 Ocak 2019’da İstanbul 56. Asliye Ceza Mahkemesi’nde görüldü. Duruşma, Paker’in avukatlarının talebiyle izleyiciye kapalı yapıldı.
Duruşma ‘cinsel akın cürmü işlendiğinin sabit olduğuna’ karar vererek, Paker’in Türk Ceza Kanunu’nun (TCK) 102/1-1 kararı uyarınca 5 yıl mahpusla cezalandırılmasına hükmetti. Duruşma daha sonra, ‘sanığın duruşmadaki tavır ve davranışları, duruşmaya karşı saygılı tutumunu’ dikkate alıp TCK 62/1 uyarınca altıda bir oranında indirim yaparak Paker’in 4 yıl, 2 ay mahpusla cezalandırılmasına karar verdi.
Verilen cezanın iki yıldan fazla olması nedeniyle ‘hapis cezasının seçenek yaptırımlara çevrilmesi’ ve ‘cezanın ertelenmesi’ kararlarının sanık hakkında uygulanmayacağı da belirtildi. Bunun üzerine taraf avukatları kararı İstinaf Mahkemesi’ne taşıdılar.
‘CEZA KATILAŞTI, ISIMLI SİCİL KAYDINA İŞLENDİ’
İstinaf duruşması, cinsel taarruzdan 4 yıl 2 ay ceza alan Paker’in cezasını düşürdü ve erteledi. Müşteki avukatlarından Esra Baş Erbaş, kararla ilgili şunları söyledi:
“Paker’e kolay cinsel atak cürmünden ötürü 4 yıl 2 ay ceza verilmişti. Evrakın İstinaf Mahkemesi’ne gitmesi üzerine, İstinaf Duruşması, cinsel taarruz hareketinin meydana geldiğine karar verdi. Duruşma, aksiyonun türel nitelendirmesini ‘sarkıntılık suretiyle cinsel saldırı’ olarak belirledi. İstinaf duruşmasının türel değerlendirmesine katIlmasak da sonuç olarak müvekkilimizin savlarının doğruluğu ispatlandı. Duruşma sanığın ‘sarkıntılık suretiyle cinsel saldırı’ cürmünden 2 yıl mahpus cezasıyla cezalandırılmasına ve daha sonra da indirim sebeplerini uygulayarak 1 yıl 8 ay mahpus cezalandırılmasına karar verdi. Karar 2 yılın altında olduğu için takdir-i indirim sebeplerini kullanarak erteledi.”
‘BAZI BEŞERLER GEREĞİNDEN FAZLA EHEMMIYET VERİLİYOR’
Bu ne demek? Paker cezaevinde bu kabahatten ötürü tutuklu kalmayacak. Ancak erteleme mühleti içerisinde tekrar kasıtlı bir hata işlerse cezaevine girebilir.
“Ceza katılaştı, isimli sicil kaydına işlendi. Danışanına yönelik hareketleri sabit bulundu” diyor Esra Baş Erbaş.
“Bizim bildiğimiz kadarıyla terapistten danışanına yönelik cinsel akın konusunda bilinen birinci dava bu. En azından birinci karar. Bu manada değerli bir karar. Kimi beşerler duruşmanın kararını bekliyordu. Kuşkuyla yaklaşıyordu. ‘Yapmamıştır’ deniliyordu. Bir karar istiyorlarsa işte o karar bu. İstinaf duruşması terapistin saldırıyı gerçekleştirdiği kanaatine vardi ve karar katılaştı. Artık o mevzuda hiçbir tartışma yok. Davada birtakım meslektaşları, bilhassa de erkek meslektaşları, sanıkla harikulade bir dayanışma sergilediler. Bu şahısların mesleksel yetkinliklerini ve akademik mesleklerini kullanarak etik dışı davrandıklarını gördük. Entelektüel topluluk içerisinde birtakım insanlara gereğinden fazla değer veriyoruz aşikâr ki… ”
‘TABİPLER BİRLİĞİ IKAZ CEZASIYLA YETİNDİ’
Avukat Esra Baş Erbaş ayrıyeten Türkiye Tabipler Birliği’ne açmış oldukları davayı da hatırlatarak şunları söylüyor:
“Ceza davası devam ederken İstanbul Tabip Odası’na şikayette bulunmuştuk. Ceza davasının sonucu beklenmeden terapist hakkında ihtar kararı verilmekle yetinilmişti. Biz de ikaz değil meslekten süreksiz olarak alıkonulması yani Tabipler Birliği’nin verebileceği en üst cezanın uygulanması talebiyle Ankara İdari Mahkemesi’ne başvurmuştuk. O dava devam ediyor. Tam da bu sırada ceza davası bitti. Bu kararı da sunduk. Olağan şartlarda Tabip Odası’nın böylesine önemli bir sav karşısında ceza yargılamasının sonucunu beklemesi gerekirdi. Açıkcası belgeyi kapatmak konusunda çok çabuk ettiler. Biz başından beri müvekkilimize inandık, tüm engellemelere rağmen Duruşma nezdinde de müvekkilimizin haklılığı ispatlandı.”
‘BELLİ ŞAHISLAR TARAFINDAN İŞLENEN KABAHATLER AĞIRLAŞTIRICI NEDENDİR’
Feminist avukat Hülya Gülbahar, “Bu karar, davaya inanmayan akademik çevrelerin bir özeleştiri vermesi için bir vesile oldu” diyerek başlıyor kelamlarına ve şunları tabir ediyor:
“Toplumu iyiye yanlışsız dönüştürme savı olan şahıslar, hele bu bireyler aşikâr bir meslek kümesinde yeminli çalışan, özel sorumluluğu olan, kamu vazifesi niteliğinde işler yapıyorlarsa toplum üzerinde yıkıcı bir tesir yaratmamak için özel bir efor göstermek zorundalar. Bilgi, para, silah gücünü ardına alarak akınlar içinde bulunmak hiçbir halde legal karşılanamaz. Cinsel taarruz, yaralama, cinayet, eziyet bir kabahattir. Bu hataların aşikâr şahıslar tarafından işlenmesi daha da ağırlaştırıcı nedendir. Devlet üniformasını giyenler, anne babalar, akademisyen titri taşıyanlar, öğretmenler, tabipler yani bağ olduğu kişi üzerinde özel bir tesir ve otoritesi bulunanlar ekstra bir itina yükümlülüğü göstermek zorundadırlar. Bu çeşit bireylerin bunlara güvenerek cürüm işlemesi daha kolaydır. O nedenle bütün hukuk sistemleri bu bahislere ait özel düzenlemeler getirir. Bütün meslekler örgütlerinin de bu mevzulara ait özel disiplin yükümleri olması gerekir.”
‘SUÇLUYU ÖMÜR UZUNLUĞU AFAROZ ETMEKTEN BAHSETMİYORUZ’
Gülbahar, kararın dava sürecinde yanlış durum alan çevrelere tavırlarını gözden geçirmeye yönelik vesile olması gerektiğinin altını çiziyor:
“Olayımızda toplum için model olabilecek birisi yalnızca bir bireye akında bulunmakla kalmamış bütün bir topluma yönelik bir tehdit oluşturan davranışlar içerisinde olduğunu göstermiştir. Rastgele bir cürüm hadisesinde dayanışma gösterilecek tarafın cürmün mağdurun olması, kabahatin yalnızca yargı ve soruşturma makamları tarafından değil toplum tarafından da hatalının etrafı tarafından da kınanıyor olması gerekir. Burada kelamını ettiğim ömür uzunluğu afaroz etme üzere uç davranışlar değil. Şiddete sıfır tolerans gösterileceğinin arkadaş ortamında, iş ortamında, okul ortamında, ailece birlikte yapılan tatil ortamında da tabir edilmesi, kınanması gerekir. Şu ya da bu nüfusa ya da ferdî hukuka sahip olduğu için yanlışı savunur konuma düşmemek gerekir. Tezin gerçekliğini teyit eden karar, davanın seyri sürecinde yanlış durum alanların da durumunun yine gözden geçirmeleri için bir fırsat yaratmaktadır.”
‘ETİK HUDUT ÇOKTAN AŞILMIŞTIR’
Uzman Klinik psikolog Deniz Coşan ise mesleksel manada etik problemlere dikkat çekerek şu değerlendirmede bulunuyor:
“Psikodinamik psikoterapi ruhsallığa dair bir çalışmadır, ruhsallıkla ilgili bir çalışmanın travmaları tekrarlayıcı nitelik kazanmaması için sağlam bir çerçeve içerisinde olması çok değerlidir. Psikodinamik/ psikanalitik terapi çalışmalarında transfer ve karşı transfer dinamiklerinin çalışılması çok karmaşık ruhsal örüntüleri tekrar canlandırır. Ruhsal yardım arayan kişinin mağduriyet yaşamaması için en ince etik ayrıntılar bile uzun uzun düşünülür, süpervizyon ve meslektaş takviyesi alınır. Murat Paker örneğinde yüksek lisans eğitimlerinde dahi nedeni, nasılı, nasıl hasta için ziyanlı olabileceği üzerine tartışılmaya gerek bile duyulmayan çok kalın etik bir çizgi aşılmıştır.”
‘YAPMIŞTIR, YAPMAMIŞTIR ÜZERE TELAFFUZLAR DANIŞAN BIREYLERI YARALAYABİLİR’
Paker davasında “yapmamıştır” diyen kimi çevreler de oldu. Coşan’a bu yansıları sorduğumuzda ise şöyle yanıtlıyor:
“Psikoterapi odasının dinamikleri günlük hayattan farklıdır, ‘iyi bir arkadaş’/ ‘birlikte birebir kurumda çalışan bir meslektaş’ odanın dinamiklerini yanlışsız değerlendiremeyebilir. Bu nedenle ‘etik açıdan hayli hassas’ olan bu hususta ferdî tecrübeye dayanarak ‘yapmıştır/ yapmamıştır’ üzere sözler kullanmak psikoterapi çalışmasından faydalanan şahıslar için hayli yaralayıcı olabilir. Murat Paker örneğinde, psikoterapist pozisyonundaki kişinin toplum nezdinde birçok farklı kıymetli rolü bulunması (akademik rolü, okulundaki yönetici rolü, siyasi rolü vb.) kıymetlendirme yapma kademesinde bahsin farklı yerlere çekilmesine neden oldu. Bana nazaran bahsedilen bu hadise yalnızca klinik açıdan değerlendirilmelidir. Bir hastayla oluşan dinamikler diğer bir hastayla kurulan bağlantıdaki dinamiklerden dahi ayrılabilirken günlük ve öbür rollerdeki alakalar tanımlayıcı olamaz. Bu savunmalar hususun değerini göz arkası etmeye neden olur. Bu kararda epey sağlam ve adaletli isimli tıp uzmanlarının değerlendirmesine dayalı bir sonuç elde edildiği için hukuksal kararın değerli olduğunu düşünüyorum.”
Gazete Duvar
