Diyarbakır’ın Sur ilçesinde 2015 yılındaki operasyonlarda yaşanan yıkımın akabinde yapılan yeni binalar, ilçenin tarihi yapısına uygun olmadığı nedeniyle eleştiriliyor. Mimarlar Odası Diyarbakır Şubesi Eş Lideri Ferit Kahraman, yeni binalar için “Tek tipleştirme zihniyetinin bir görüntüsü” dedi.
Mezopotamya Ajansı’ndan Gökhan Altay’a konuşan Kahraman, çatışmalı sürecin sonlanmasının akabinde bölgede incelemelerde bulunduklarını, hazırladıkları raporlara nazaran yaklaşık 46 hektarlık alanda yıkım gerçekleştiğini söyledi.
‘CEZAEVİNİ ANDIRIYOR’
Yeni yapıların ne sivil mimariye ne de klâsik yapılara uygun inşa edilmediğine dikkati çeken Kahraman, yeni yapıların birçoğunun cezaevini andırdığını vurgulayarak, “Bir avlu ve avlunun etrafında dizilmiş meskenler. Klasik meskenlerde ya da özgün sivil mimari örneklerden bahsettiğimizde mahremiyet kavramından da bahsetmeliyiz. Şu anda burada bir avlunun etrafında dizilmiş 8-10 tane konuttan hepsinin penceresi o avunun içerisine bakıyor. O sivil mimaride mahremiyetin de ortadan kaldırıldığını görüyoruz” diye kaydetti.
‘PROJEYİ ÇİZENLERİN BİRÇOĞU DİYARBAKIR’I HİÇ GÖRMEMİŞ İNSANLAR’
Sivil toplum örgütleri ve halkın yeni yapıların projelendirme ve imal evresi sürecine dahil edilmediğini tabir eden Kahraman, “Bütün planlama, proje ve süreçler Ankara’dan merkeziyetçi bir formda yürütüldü. Projeyi çizenlerin birçoğu Diyarbakır’ı ya da bu sivil mimari yapıları hiç görmemiş beşerler. Kendi özgün gereci Karacadağ volkanik patlamasından olan bazalt taş. Dişi ve erkek diye nitelendirilen iki farklı taş ve bu yapıların birçoklarında dişi denilen bazalt taş kullanılmıştı. Lakin meskenlerin tamamının üstü boya ve badana yapılmış, dış cephe montalamasıyla yapılmış. Alt tarafta da bazalt taş görünümü var. Fakat bu imgeler özgün doğal taştan değil. Klâsik taştan örülen bir duvar ya da konuttan bahsedemiyoruz” formunda konuştu.
‘HAK SAHİPLERİNE VERİLEN KELAMLAR TUTULMADI’
Yapıların inşası sürecinde hak sahiplerinin mağdur edilmeyeceği kelamının verildiğini lakin bu kelamın tutulmadığını lisana getiren Kahraman, “Şu anda yalnızca konutlarla ilgili kısmi teslimatlar yapılıyor. Sayıları 100’ü ya buluyor ya bulmuyor. Ticari alanlar olan dükkan ve butik otellerin hak sahiplerine teslimi ile ilgili ne yazık ki o denli bir süreç gerçekleşmiyor. Şu anda o belirsizlik hala sürüyor. Muhtemelen anlaşamama konusundan kaynaklı. Mülkiyetin tapusu elinde olan insanlara, ticari alana dönüştüğü için gidip bu yerler verilmiyor. Mağduriyetlerden en büyüğü de bu” sözlerini kullandı.
‘TEK TİPLEŞTİRME ZİHNİYETİNİN BİR GÖRÜNTÜSÜ’
Yapıların tek tip olduğunu belirten Kahraman, şöyle devam etti: “Yapıların tamamının birbiriyle birebir olması, kopyası olması, tek tipleştirme zihniyetinin bir imgesi. Canlı canlı halini burada gözlemleyebiliyoruz. İnşaat çalışmalarının ne kadar süreceği, tam olarak bu alanlarda süren fiziki yahut süregelen yasakların net ne vakit kalkacağına dair rastgele bir açıklamada bulunmuyor. Bu haliyle devam ederse yıllarca sürecek bir çalışma olacak üzere.” (MA)
Gazete Duvar
