ANKARA – Meclis Plan ve Bütçe Komisyonu’nda Meclis Başkanlığı’nın 2021 yılı bütçesi görüşüldü. Muhalefet partileri cumhurbaşkanlığı sisteminde Meclis’in işlevsizleştiğini savunurken, Meclis Lideri Mustafa Şentop “Bu sistem hem yasama hem de kontrol bakımından parlamentonun gücünü teorik olarak artıran bir sistemdir, pratikte de buna imkân veren bir sistemdir” dedi.
MECLİS-İ VALA BU MECLİS’TEN DAHA YETKİLİYDİ
Meclis Başkanlığı bütçesi üzerinde kelam alan CHP Konya Milletvekili Abdüllatif Şener yeni sistemde yasama sürecine cumhurbaşkanlığının da ortak hale geldiğini söyledi, bunun demokratik yapıyı tahrip ettiğini söyledi. Sistemin idareyi yürütmeyi de denetlenemez hâle getirdiğine vurgu yapan Şener, “Yasama yetkisi elinden alınmış, kontrol yetkisi elinden alınmış sıfıra çıkmış bir Meclis. Ben samimi söylüyorum, Tanzimat Meclisi olan Meclis-i Vâlâ’nın yetkileri bugünkü Meclisten fazlaydı” dedi. Sistemdeki en büyük meselelerden birinin de Cumhurbaşkanı’nın bir partinin genel lideri olması olduğunu belirten Şener, “Bu Meclis özgürlüğünü, özerkliğini, yasama organı olma ve kontrol organı olma vasfını koruyacak, sürdürecekse, bütün partiler anlaşalım, Cumhurbaşkanı’nın genel lider olamayacağı kararını anayasaya koyalım” teklifinde bulundu.
HDP’Lİ PAYLAN’DAN ŞENTOP’A: KENDİNİZİ GÜÇLÜ HİSSEDİYOR MUSUNUZ?
HDP Diyarbakır Milletvekili Garo Paylan da Cumhurbaşkanlığı Sistemi’ni eleştirdi, Meclis Lideri’ne, “Kendinizi güçlü hissediyor musunuz? Gerektiği yerde ayağa kalkıp fren olabiliyor musunuz?” diye sordu. Haklarında katılaşmış karar olduğu gerekçesiyle 3 milletvekilinin milletvekilliğinin düşürülmesi nedeniyle Meclis Lideri’ni eleştiren Paylan, “Bir siyasi operasyon var; yargıyı bir sopa olarak kullanıyor, yargı eliyle muhalefeti sindirmeye, susturmaya çalışıyorlar. Bu noktada Meclis’in milletvekillerine, muhalefete sahip çıkması gerekirken siz bu siyasi operasyonlara yol verdiniz” dedi.
ROMA’NIN 2 BİN YIL GERİSİNDEN GİDİYORUZ
DÜZGÜN Parti Ankara Milletvekili Durmuş Yılmaz da birbiriyle ilgisi olmayan düzenlemelerin “torba kanun” olarak Meclis’e getirilip çıkarılmasını eleştirdi. Roma Periyodunda “torba kanun yasağı”na dikkat çeken Yılmaz, “Eğer bu gidişle, bu tempoyla, bu teknikle torba kanun yapmaya devam edersek bu sistem bir yerde tıkanacak. Maalesef, üzülerek söylüyorum, Roma’nın 2 bin yıl gerisinden gidiyoruz” diye konuştu.
MECLİS’İN GÜCÜ TEORİK OLARAK ARTTI
Meclis Lideri Mustafa Şentop, görüşmelerin sonunda sorulara cevap verdi. Yeni sistemin parlamentonun gücünü teorik olarak artıran bir sistem olduğunu söyleyen Şentop, seçmenin parlamento çoğunluğu ile yürütme organı cumhurbaşkanlığı için başka tercihlerde bulunabileceğine dikkat çekti. Yeni sistemde iki ihtimal, iki seçenek olduğunu belirten Şentop, bunları şöyle açıkladı:
“Cumhurbaşkanı’nın partisi Mecliste de çoğunluktaysa o vakit zati bu kontrol düzenekleri motamot parlamenter sistemde olduğu üzere istek edilen biçimde çalışmayabilir ama ikinci bir baht var, evvelki sistemde olmayan bir talih bu. Parlamento çoğunluğunun cumhurbaşkanının partisinden farklı oluşması. Bu türlü bir durumda bu sistem hükûmeti, siyasi iktidarı, cumhurbaşkanının çalışmasını zorlaştıracak biçimde güçlü bir kontrol sistemi kurma imkânına sahip. Parlamentonun gücünü artıran bir sistemdir fakat buradaki sorun şuysa, ‘Burada kararlar istediğimiz üzere çıkmıyor’, o sayısal bir sorundur. Kararlar sayısal çoğunlukla alınır. Bu sayıları millet belirliyor. Hasebiyle bu sistem hem yasama hem de kontrol bakımından parlamentonun gücünü teorik olarak artıran bir sistemdir, pratikte de buna imkân veren bir sistemdir.”
ŞENTOP: YÜZDE 100 İNANIYORUM
Şentop’un bu kelamları üzerine CHP Konya Milletvekili Şener, “İnanıyor musunuz?” diye sordu. Şentop, “İnanıyorum, doğal ki, yüzde 100. Sizin Abdüllatif Şener olduğunuza inandığım kadar inanıyorum” cevabı verdi.
KHK SINIRSIZ, CBK SONLU
Meclis Lideri Şentop, Cumhurbaşkanlığı Kararnameleri ile yasamaya ortak olunduğu tenkitlerini de reddetti. Parlamenter sistemde Bakanlar Kurulu’na verilen Kanun Kararında Kararname yetkileriyle birçok alanda düzenleme yapılabildiğine dikkat çeken Şentop, Cumhurbaşkanlığı Kararname (CBK) çıkarma yetkisinin ise yalnızca yürütme alanı ile ilgili, sonlu olduğunu söyledi. Şentop, “Benzer ülkelerle mukayese edildiğinde bizim kararname sıkıntısı cumhurbaşkanına birincil derecede yasama imkânı vermiyor, cumhurbaşkanlığı kararnamesini normlar hiyerarşisinde kanundan altta bir yerde konumlandırıyor. Anayasa Mahkemesi’nin kontrolü de var, onunla da kalmamışız Anayasaya açıkça uygulanmayacağını şayet kanuna tersse da söylemişiz” dedi.
SORU ÖNERGELERİNE KARŞILIK ARTTI
Soru önergelerinin cevaplanma oranının da bir evvelki periyoda nazaran arttığını söyleyen Şentop, “27’nci Periyotta cevaplanma oranı yüzde 64,57, parlamenter sistemin olduğu 26’ncı devirde bu oran yüzde 45,4” açıklamasını yaptı.
Karşılıkların yetersizliğiyle ilgili şikayetleri de kıymetlendiren Şentop, “Görülmekte olan bir davayla ilgili yargı yetkisinin kullanılmasıyla ilgili soru sorulamaz”, “Soruların kısa, gerekçesiz, şahsî görüş içermeyen, kişilik ve özel yaşama ait mevzular içermeyen mahiyette olması gerek” düzenlemelerini hatırlattı.
LİNK NEDEN VERİLİYOR?
Milletvekilleri, soru önergelerine link verilerek yanıt verilmesine de reaksiyon gösterdi. Şentop, “En çok şikâyet edilen ‘link veriliyor’ var ya; link niçin veriliyor? İçtüzük soru sorulmayacak mevzularda, ‘Başka kaynaktan basitçe öğrenilebilecek hususlarda soru sorulamaz’ diyor. Yeniden tek maksadı istişare sağlamak olan, mesela ‘Şu hususta ne düşünüyorsunuz?’ diye sorular var. Bunlar istişare hedefli sorular” dedi.
ÖNERGE İADE ORANI DÜŞTÜ
Şentop birtakım soru önergelerinin ‘kaba ve yaralayıcı’ olduğu gerekçesiyle iade oranlarının da geçmiş yıllara nazaran düştüğünü söyledi. Soru önergelerinin 23’üncü devirde yüzde 7,86, 24’üncü devirde yüzde 6,93, 26’ncı periyotta yüzde 8,6 oranında iade edildiğini anlatan Şentop, 27’nci devirde bu oranın yüzde 1,36 olduğunu söyledi.
Gazete Duvar
