DİYARBAKIR – Elektrik dağıtımı özelleştikten sonra Mardin’in birtakım kazaları her yaz mağdur durumuna düştü. Kimi vakit fiil yaptı köylüler kimi hengam kanaat rehberleri devreye girdi lakin değişen bir şey olmadı.
Bu yaz Mardin’in Derik ve Kızıltepe kazalarına bağlı birçok köy, 14 Mayıs’tan bu yana tekrar elektriksiz ve buna bağlı olarak susuz kaldı. Çiftçiler mağdur oldu. Köylere içme suyu tankerlerle taşındı. Korona virüsünden korunabilmek için hijyen yani su çok kıymetliydi ancak DEDAŞ buna da aldırmadı.
Kızıltepe Hububat Ticaret Merkezi Yöneticisi Mehmet Şerif Öter ile köylülerin DEDAŞ’la yaşadıkları meseleleri, elektrik yoksa 2. eser mısırı ekmeyeceklerini duyuran çiftçileri ve bu yılın eser rekoltesini konuşmaya hazırlandığımız sırada şöyle bir gelişme oldu: Mardin’in Kızıltepe ve Derik kazalarında, borç argümanıyla 40 mahallenin elektrik fazlarını 3’ten teğe indirerek köylüleri susuz bırakan DEDAŞ’a karşı açılan davada duruşma, elektrik kesintisinin bitirilmesi istikametinde karar vermişti.
‘ŞİRKET KANUNUN ÜZERİNDE DEĞİLDİR’
Davacı Vekili Avukat Ali Aydemir’in de refakat ettiği icra dairesi vazifelileri, duruşma kararını yanına getirmek üzere bilfiil Alakuş, Taşlıca, Arıklı ve Çiçekli köylerinin trafolarına giderek DEDAŞ’ın hukuka alışılmamış bir halde kestiği elektriğini tekrar bağladı.
Aydemir, basında konum alan açıklamasında, “DEDAŞ yahut başkaca hiçbir kurum, zümre ve kişi kanunlardan ve hukuktan üstün değildir. Elektrik şirketi, 40 tane köyün elektriğini hiçbir kural, esas tanımadan keserek bu kadar mağdur etmiştir. DEDAŞ’ın içine düştüğü bu hukuksuzluk girdabı duruşma kararı ile tescillenmesine karşın şirket yetkilileri duruşma kararına uymamakta diretmişlerdir. Bugün burada adliye vazifelileri ile duruşma kararını uygulayarak bu hukuksuzluğa son verildi. Şirket, kanunun ve duruşmanın üzerinde değildir. Duruşma kararlarının gereğini kendileri mekanına getirmezse bile icra kanalıyla bu kararlar uygulanmaya devam edecektir” tabirlerini kullanmıştı.
EMSAL KARAR
Kararla ilgili konuşan Mehmet Şerif Öter, “Kızıltepe ve Derik kazamıza bağlı 40-50 arası köyün elektrikleri kesikti” diyerek, duruşmanın kararının emsal olduğunu söyledi. Öter, “Bunlar daha evvel duruşmaya başvurmuştu, borcu bulunmayan çiftçilerin şikayetini duruşma haklı bularak yürütmeyi durdurdu ve elektrik verilmeye başlandı. Gelgelelim elektrikleri kesik olan köylerin olduğu cephesinde malumatlar var. DEDAŞ ‘alacağım var’ diyor, köylüler ‘yok’ diyor. Bu mevzuda borcu olmayan çiftçiler duruşmaya başvurduğu taktirde emsal karar hazır, şirket elektrik vermek zorunda” dedi.
ZIRAÎ ORTAMDA KULLANILAN ELKTRİK
Ama Öter, ziraî yerde kullanılan elektriğe de dikkat çekti ve şunları söyledi: “Halihazırda duruşma kararıyla elektrikleri verilen köylerin içme suyu ve meskenlerde kullanılan elektriklerdir. Asıl Mardin iktisadına büyük darbe vuracak kısım ziraî meydanda kullanılan elektriktir. Buğday hasadı Mardin ovamızda tamamlanmak üzeredir. 10 gün içerisinde 2. eser mısırın ekilmesi gerek. Çiftçilerin birden fazla geçen yıllardan borçludur. Şirket diyor ki ‘Bu borcu ödemeyen çiftçiye elektrik vermem.’ Çiftçinin bu borcu ödemesi imkansız, Zira mısır üretimi için kuyulardan çekilen su elektrik gücüyledir. Gelen elektrik faturaları çiftçinin elde ettiği eser bedelinin iki, bazen üç katıdır. Hal böyleyken çiftçinin gücünü aştığı için ödeyemediği elektrik parası sanırım hükümet yetkililerine farklı yansıyor. Şirket açısından bakıldığında sonuçta tüccardır parayla aldığı elektriğin üzerine kârını ekleyerek dağıtıyor, o da parasını talep ediyor.”
‘SORUNUN MUHATABI HÜKÜMETTİR’
Ziraî eserlerin ulusal servet olduğunu tabir eden Öter, “Toprak kişisi ve tüm canlıları besliyor. Çiftçi de bu işin cefasını çekiyor, hamallığını yapıyor. Sofralarımıza gelen azığın ve ekmeğin temininde çiftçinin alın teri, emeği vardır. Lakin Mardin’de çiftçi yaptığı işten zarar ediyor. Burada büyük bir haksızlık vardır. Mardin ovamızın çiftçileri tarımda kullandıkları elektrik maliyeti cazibe sulama kapsamında değerlendirilmeli. Çukurova ve birçok noktada çiftçiler dönümü 100 TL’den baraj suyu ile tarımcılık yaparken Mardin ovamızın çiftçileri dönümü 1000 ile 1500 arası elektrik faturası ödüyor. Bu mevzuda tahlil muhatabı muhakkak hükümetimizdir. DEDAŞ değildir. Hükümet çiftçinin girdi-çıktı maliyetini bilirkişi mütehassıs bir heyete hesaplatsın, görecekler ki çiftçi tüm eseri satsa elektrik parasına yetmez” formunda konuştu.
Kızıltepe Hububat Ticaret Merkezi Lideri Mehmet Şerif Öter: Şayet hükümet bir an evvel çiftçiye elektrik desteği sağlamazsa, sübvanse etmezse Mardin ovamızda iki milyon dönüme yakın 2. eser mısır ekilmeyecek.
GAP’TA AK PARTİ’NİN DE İHMALİ VAR
GAP sulama kanallarının 45 yıldır bitirilemediğini hatırlatan Öter, “Burada bir ihmal vardır. GAP sulama kanalları 45 yıldır bitirilemedi, bu mühlet içerisinde 18 yıl AK Parti hükümetine aittir” dedi.
GAP girişiminin bir an evvel bitirilmesi gerektiğini söz eden Öter, “Türkiye Cumhuriyeti ekonomik olarak çok zayıf olduğu 1953 tarihlerinde Seyhan Barajı’nı 974 günde, üç yıldan az bir müddette bitirdi. Eyer GAP 45 yıldır bitirilemiyorsa kesim halkı olarak sebebini sormak hakkımız değil mi? 35 sene evvel Mardin ovasının yan altı suyu 8 metredeydi, artık 400-500 metrelere inmiş. Yeraltı sularımız ortak değerimizdir. Bir taraftan Dicle, Fırat suyu Şattülarap Basra körfezine boşuna akarken bizim çiftçi su için varını ağırı satarak her sene biraz daha kuyuları kazıyor zira çaresizlikten. Yazıktır, günahtır” sözlerini kullandı.
MISIR EKİLMEZSE İTHAL EDİLECEK
Elektrik kesintisinin akabinde Kızıltepeli çiftçiler bir araya gelmiş, elektrik sorunu çözülmediği takdirde, 2. eser mısırı ekmeyeceklerini duyurmuşlardı. Öter, “Mardin ovamızda buğday hasadı bitmek üzeredir, elektrik sorunu çözülemediği için çiftçiler aldıkları mısır tohumunu yavaş yavaş iade etmeye başladılar bile” diyerek, “Şayet hükümet bir an evvel çiftçiye elektrik desteği sağlamazsa, sübvanse etmezse Mardin ovamızda iki milyon dönüme yakın 2. eser mısır ekilmeyecek. Bu durumda hem Mardin iktisadı büyük darbe alır hem de bu açığın kapanması için memleket olarak iki milyon ton mısır ithal etmek zorunda kalacağız. Bu durumda milyarlarca paramız yurt dışındaki sair devletlerin çiftçisine gidecek, topraklarımız boş kalacak. Çiftçimiz ve buna bağlı çalışanlar işsiz kalacak ancak bir avuç ithalat lobisi kazanacak. Bu durumu başkanlarımızın vicdanına bırakıyorum” formunda reaksiyon gösterdi.
Öter laflarını şöyle sürdürdü: “GAP kapsamında olan sulama kanalları faaliyete geçinceye kadar hükümetten haklı talebimiz, çiftçilere sağladığı elektrik destek ölçüsünü artırılması ve çiftçinin ödeyebileceği ölçülerde fiyatlandırma yapmasıdır. Bu, Mardin çiftçileri olarak haklı beklenti ve talebimizdir. Zira Mardin ovamızda mısır ekim devri daralıyor, elektrik sorunu çözülmezse 2020 yılı içerisinde devlet olarak ithal edeceğimiz iki milyon ton mısır için ödenecek 410 milyon doların yalnızca 10 milyon doları çiftçilere elektrik desteği verilsin. Tüm kesitler şad olur, çiftçi ve elektrik dağıtım şirketi arasında var olan alacak verecek sorunun tahliline ek sağlamış olur.”
Gazete Duvar
