Ruth Northway
Toplumdaki birtakım kümeler çoklukla ‘savunmasız/hassas’ diye nitelendirilir. Şayet -yaşlı bir insan ya da örneğin öğrenme zahmeti çeken biri olarak- bu kümelerden birine dahilseniz, adeta kaçınılmaz bir ferdî özellikmişçesine otomatik olarak ‘savunmasız’ görülebilirsiniz.
Lakin, savunmasızlığı değişmez bir durum olarak görme eğiliminde olan bu görüşle ilgili birtakım problemler kelam bahsidir. Bu sıkıntıyı makul bir kümeye dahil olmanın kaçınılmaz bir sonucu üzere kıymetlendirmek, ‘savunmasızlığın’ nasıl azaltılabileceğine odaklanma potansiyelini düşürür. Yanı sıra, hepimizin savunmasız olduğumuz gerçeğini de göz arkası eder. Savunmasızlık, insan olmanın kaçınılmaz bir sonucudur.
SAVUNMASIZ KESITLERIN GÜNDELİK PROBLEMLERI
Hakikaten de Covid-19 hepimizin nasıl da savunmasız olduğunu gösterdi. 2020 yılı boyunca, hepimiz hayatı yaşama biçimimizi değiştirdik ve özgürlük, toplumsal temas ve gelir kaybına karşı savunmasız hale geldik. Ayrıyeten, sıhhat hizmetlerine erişim ve kendi vefat ihtimalimizle ilgili somut telaşlarla da baş etmek zorunda kaldık.
Bu çeşit tecrübeler, öğrenme zahmeti çeken birçok insan ve aileleri için günlük hayatın kendisidir ve korona virüsünün ortaya çıkmasından çok daha evvel de bu türlü olagelmiştir.
Mesela, İngiltere’de toplumsal bakım hizmetlerini kullanan öğrenme zahmeti çeken yetişkinlerin sırf yüzde altısı fiyatlı çalışan ya da özgür meslek sahibidir. Bu durum, öğrenme zahmeti yaşayan insanların büyük kısmının toplumsal yardımlara muhtaç olduğu manasına geliyor.
Rastgele bir faaliyete dahil olmak için diğerlerinin dayanağına bağımlı olan öğrenme zahmeti çeken beşerler ortasında da toplumsal izolasyon ve yalnızlık oranları yüksektir.
Covid-19 darbesinden evvel, öğrenme zahmeti olan bireylerin erken ve önlenebilir mevt riskinin arttığına ait güçlü deliller zati mevcuttu. Bununla birlikte, çoğunlukla uygun sıhhat hizmetlerine yetersiz erişimden ötürü kahır çekiyorlar.
Bu durum, erişilebilir bilgi eksikliğine ya da semptomların müdahale gerektiren olumsuz sıhhat belirtilerinden fazla, kazara, öğrenme zahmetinin bir kesimi olarak görülebildiği gerçeğiyle ilişkili olabilir. Sonuç itibariyle, tedavi sağlansa bile sıhhat sorunu ilerlemiş basamakta olabilir, bu ise önlenebilir ağrı ve külfete ve hatta etkisiz kalabilecek bir tedaviye neden olabilir.
Hâl böyleyken, Covid-19, apansız nüfusun daha büyük bir kısmının öğrenme engelli insanların günlük tecrübelerinden kimilerini paylaşmasına yol açmış üzere görünüyor.
SAVUNMASIZLIĞIN DERECELERİ
Global salgının birinci evrelerinde, virüsün ayrım yapmadığı sıkça lisana getirildi. Buna rağmen, Covid-19’un farklı kümeleri farklı biçimlerde etkilediği ve değişen tesirinin daha yanlışsız anlaşılması istikametindeki davetlerin arttığı da ortada.
Salgın yayıldıkça, öğrenme zahmeti çeken insanların tahminen de başlangıçta en savunmasız olduğu noktalardan biri, tartışmaların birçoklarında görünmez olmalarıydı. Neyse ki, bu durum değişmeye başladı.
Salgının, öğrenme zahmeti çekenler de dahil olmak üzere dünya genelindeki pek çok engelli insan üzerinde değerli bir tesir yarattığı gitgide daha açık bir hale geliyor. ‘Inclusion Europe’ isimli kampanya kümesi, bilhassa de öğrenme zahmeti çeken insanları etkileyen bir ekip toplumsal, ekonomik ve eğitimsel tesirin altını çiziyor.
Buna ek olarak, artık sıhhat hizmetlerine erişim yollarımızdaki değişimlerin birçok insan için zorlayıcı olduğu da kanıtlandı. Yeni ve bazen karmaşık olan bilgileri anlamakta zahmet yaşıyorsanız, bu zahmetler daha da büyüktür. Bu durum, sıhhat hizmetlerinin önündeki manileri daha da çoğaltacak üzere görünüyor.
BİRÇOK ALANDA KÜLFETLER KATLANDI
Korona virüsü, kimi durumlarda gündelik takviye hizmetlerinin yürürlükten kalkmasına ve hizmetlerin askıya alınmasına neden olarak aileler üzerinde ek gerilim oluşmasına yol açıyor.
Birçok kişi aile ve arkadaşlarıyla toplumsal temasını korumak için gitgide daha fazla internete bağımlı hale geldi. Ne var ki, şayet internet erişiminiz yoksa ya da kullanmak için fazladan yardıma muhtaçlık duyuyorsanız, bu da bir seçenek değil.
O halde, o denli görünüyor ki, herkesin artan oranda bir savunmasızlık durumu yaşadığı yerlerde bile, kimi insan kümeleri başkalarından daha da savunmasız durumda. Ama kısıtlamalar dünya çapında kademeli olarak kaldırılırken, beşerler, toplumun hangi ögelerinin daha iyi bir hale getirilebileceği üzerinde düşünmeye başlıyorlar. Bu, hepimizin savunmasızlığın tabiatı ve bunun en hakikat biçimde nasıl üstesinden gelinebileceği hakkında düşünmemiz için bize bir alan açar.
Öğrenme zahmeti çeken şahısların sık sık yaşadığı artan (ama önlenebilir) günlük hassas noktalarından sırf bir kısmına maruz kalmak, bireyler ve toplumların geleceklerini iyileştirmek konusunda neler yapabileceğimizi düşünmek için hepimize bir fırsat sunuyor.
Bu, kaçınılmaz biçimde, her birimiz için değişiklik gösterecektir. Bununla birlikte, elbette hepimiz mevcut mahzurların daha fazla farkında olabilir ve onları ortadan kaldırmak için çalışabiliriz. İçimdeki iyimser, toplum için bu fırsatın değerlendirileceğini samimiyetle umuyor.
Yazının aslı The Conversation sitesinden alınmıştır. (Çeviren: Tarkan Tufan)
Gazete Duvar
