İsviçre’nin Cenevre kentinde devam eden 5+1 formatındaki gayriresmi Kıbrıs bahisli konferansında Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC) Cumhurbaşkanı Ersin Tatar, Kıbrıs’ta kalıcı tahlil için 6 unsurdan oluşan öneriyi BM Genel Sekreteri Antonio Guterres’e sundu.
“Kıbrıs Türk tarafının sürdürebilir bir muahede için önerisi” başlığıyla sunulan teklifte, şu tabirler yer aldı:
“Kıbrıs Türk teklifinin özü, Kıbrıs Türk halkının özünde var olan hükümran eşitlik ve eşit milletlerarası statünün tanınmasıdır ve bu yolla Ada’daki iki mevcut Devlet ortasında bir iş birliği alakası kurulabilir. Bu, gerçekçi ve sürdürülebilir bir tahlile gerçek sonuç odaklı ve aşikâr bir vakit aralığını kapsayan müzakerelerin yolunu açacaktır.”
Teklifte, “devletin tüm niteliklerine sahip olan Kıbrıs Türk tarafı, Kıbrıs Rum tarafının sahip olduğu ve şu anda kullanmakta olduğu tıpkı haklara ve statüye sahiptir” vurgusu yapıldı.
‘TARİHİ BİR FIRSAT’
Cenevre’deki toplantıların, yalnızca Kıbrıs Türk halkına karşı yapılmaya devam eden büyük bir adaletsizliği gidermek için değil, tıpkı vakitte sürdürülebilir tahlil yolunda başarısızlığın temel nedenlerini ortadan kaldırmak için gerekli adımları atmak için tarihi bir fırsat olduğunun altı çizildi.
KKTC’nin, ‘adadaki iki Devlet ortasında hükümran eşitliklerine ve eşit memleketler arası statülerine dayalı bir iş birliği odaklı bağlantı kurmayı amaçlandığı’ söz edildi. Guterres’e sunulan 6 unsurluk teklifte, iş birliğine dayalı bağın şu prensip ve düzenlemelere dayanması gerektiğine vurgu yapıldı:
1 – Genel Sekreter, Güvenlik Kurulu’nun iki tarafın eşit milletlerarası statüsünün ve hükümran eşitliğinin teminat altına alındığı bir kararı kabul etmesi için inisiyatif alacaktır. Bu türlü bir karar, mevcut iki Devlet ortasında iş birliğine dayalı bir münasebet kurulması için yeni bir temel oluşturacaktır.
2 – Üstte belirtilen düzenlemeyle iki tarafın eşit milletlerarası statüsü ve hâkim eşitliği sağlandıktan sonra, BM Genel Sekreteri himayesinde karşılıklı olarak kabul edilebilir bir iş birliği mutabakatı oluşturmak için sonuç odaklı ve aşikâr bir vakit aralığına dayalı müzakerelere başlayacaklardır.
3- Müzakereler, iki bağımsız Devlet ortasındaki gelecekteki alakalara, mülkiyet, güvenlik ve hudut düzenlemesinin yanı sıra AB ile münasebetlere odaklanacak.
4- Müzakereler, Türkiye, Yunanistan ve İngiltere’nin yanı sıra uygun olduğu hallerde, gözlemci olarak AB tarafından desteklenecektir.
5- Rastgele bir muahede bağlamında, iki Devlet karşılıklı olarak birbirini tanıyacak, üç Garantör Devlet bunu destekleyecektir.
6- Bu müzakereler sonucunda varılacak rastgele bir mutabakat, iki Devlette farklı olarak eşzamanlı referandumlarda onaya sunulacaktır.
‘RUM BASININA SIZDIRILDI’
Bu ortada KKTC Cumhurbaşkanlığı, Cumhurbaşkanı Ersin Tatar’ın Cenevre’deki Kıbrıs görüşmelerinin devam ettiği sırada Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Antonio Guterrese’e sunduğu 6 unsurluk teklifin ‘Rum basınına sızdırılmasıyla’ ilgili açıklama yaptı.
KKTC Cumhurbaşkanlığınca yapılan yazılı açıklamada, Cumhurbaşkanı Tatar’ın bugün erken saatlerde Guterres’e Kıbrıs’ta bir mutabakat için teklif dokümanı verdiği belirtildi.
“Sürdürülebilir Bir Tahlil İçin Kıbrıs Türk Önerisi” isimli 2 sayfalık dokümanın, ‘Cumhurbaşkanı Tatar’ın vizyonu ve gerisindeki nedenleri, bu türlü tahlili yönetecek temel prensipler ve düzenlemeleri birlikte ortaya koyduğu’ belirtildi.
‘YARIN PAYLAŞMAYI PLANLIYORDUK’
Açıklamada görüşlerine yer verilen KKTC Cumhurbaşkanı Özel Temsilcisi Ergün Olgun, sunulan teklife ait “Gördüğümüz kadarıyla Kıbrıs Türk tarafı, BM Genel Sekreteri’nin davette bulunduğu üzere ‘yaratıcı’, statükonun ve başarısız federal görüşmelerin ötesine geçen fikirler sunan tek taraftır” tabirini kullandı.
Cumhurbaşkanı Tatar’ın vizyonunun ‘Ada’daki iki devlet ortasında özünde var olduğu üzere hâkim eşitlik ve eşit memleketler arası statüye dayalı yeni bir iş birliği bağı kurmak’ olduğuna vurgu yapan Olgun, şunları kaydetti:
“Biz, bu öneriyi yarın gayriresmi görüşmelerin bitiminin akabinde paylaşmayı planlıyorduk. Lakin teklifle ilgili Kıbrıs Rum basınına sızmaların yaşanmasının akabinde öneriyi bugün kamuoyuna büsbütün açıklamaya karar verdik. Bu belgeyi sızdıranlara, Kıbrıs sıkıntısının adil, gerçekçi ve sürdürülebilir bir biçimde çözülmesine yönelik Kıbrıs Türk tarafının teklifinin tanıtılmasında yardımcı oldukları için teşekkür ederim.” (AA)
Gazete Duvar
