Kıbrıs dün tarihi bir gün yaşadı. KKTC’deki cumhurbaşkanlığı seçimlerinin ikinci tipinin galibi, Başbakan ve Kıbrıs Türk sağının başkanı Ersin Tatar oldu. Tatar yüzde 52’ye varan bir oy oranı ile KKTC’nin beşinci cumhurbaşkanı seçildi.
Hâlâ vazife başında olan Mustafa Akıncı ise seçimleri az farkla kaybetti. Pandemi sürecinde seçim propagandasının karşı karşıya kaldığı meselelere ve Türkiye’den yapılan müdahalelere karşın, Akıncı ve federal tahlil cephesi seçimleri azımsanmayacak bir oy oranıyla -yüzde 48- bitirdi. Akıncı, sonucun netleşmesinden sonra siyasi hayatına son noktayı koyduğunu açıkladı.
Tatar’ın seçim zaferinde iktidardaki Ulusal Birlik Partisi (UBP) ile birlikte öbür sağ partilerin takviyesi büyük rol oynadı. Kıbrıslı ve yabancı uzmanlara nazaran, ikinci tıptaki seçimlerde bu dayanağın yanı sıra şu üç ana faktör daha ön plana çıktı: Ankara’nın seçime müdahalesi; Kıbrıs Türk toplumundaki fikri ve siyasi cepheleşme; Kıbrıs problemindeki çıkmaz
ANKARA’NIN MÜDAHALESİ
Seçimlerde Akıncı’nın liderliğinin ardında birleşen Kıbrıs Türk solu ve federal tahlil yanlısı güçler, Tatar’ın seçim zaferini ‘AK Parti – Ulusal Birlik Partisi ortak adayının zaferi’ olarak tanımlıyor. Kıbrıs Türk toplumunda yaygın kanı haline gelen bu bakış açısına nazaran, Türkiye’nin KKTC’deki seçimlere dönük art plandaki müdahaleleri seçim sonucu açısından belirleyici oldu.
Kaynaklar, seçimlere saatler kala iş adamlarından üniversite sahiplerine kadar birçok kesitin Ankara eksenli müdahalelerle karşı karşıya kaldığını söylüyor; ‘Ankara’nın desteklediği adayın seçimleri kaybetmesi durumunda, Kıbrıslı Türklerin başta iktisat olmak üzere birçok düzlemde Türkiye’yle alakalarda büyük meseleler yaşayacağı bilgisinin, toplumu korkutma gayesiyle adaya yansıtıldığı’ belirtiliyor. Kıbrıs’ın kuzeyindeki çeşitli kaynaklar, ‘sonuçta Türkiye’nin müdahalesinin meyvesini verdiği’ görüşünde birleşiyor.
‘SONUÇLARI EN FAZLA MÜDAHALE EDİLEN MAĞUSA VE İSKELE BELİRLEDİ’
Kıbrıs Türk solunun en tesirli gazetesi pozisyonundaki Yeni Sistem’in müelliflerinden Sami Özuslu da birebir görüşü dillendirdi. “Rakamlar da müdahalenin tesirlerini açıkça ortaya koyuyor zaten… Birinci tıpta Akıncı 33 bin, Erhürman ise 24 bin oy almışlardı. İkisinin toplamı 57 bin ediyordu. Halbuki dün Akıncı 62 bin oy aldı. Yani iki adayın toplamından 5 bin fazla” diyen Özuslu şöyle yazıyor: “Sonucu Mağusa ve İskele seçmeni belirledi. Bu iki ilçe toplamında Tatar, Akıncı’dan yaklaşık 4 bin oy daha fazla aldı. Zati ülke genelindeki oy farkı da 4 bin 527 oldu. Mağusa ve İskele müdahalenin en ağır formda uygulandığı ve hissettirildiği iki bölge”.
KIBRIS TÜRK TOPLUMUNDAKİ CEPHELEŞME
Özuslu’nun işaret ettiği seçmen, birinci cinste boykot cephesine katılan KKTC yurttaşlarının bir kısmına tekabül ediyor. Toplumun bu kısmı cumhurbaşkanlığı seçimlerinin birinci cinsinde Türkiye’yle yakın bağlar içindeki aday ile Akıncı ortasındaki tercihte tarafsız kalmayı tercih etti. Bu tarafta görüş bildiren seçmenin küçük bir kısmı daha az sayıda oy alan ve birinci cinste havlu atan adaylara oy verirken, yaklaşık 90 bin kişi boykot cephesini oluşturarak tabir yerindeyse cumhurbaşkanlığı seçimlerinin birinci cinsinden galip ayrıldı.
Lokal uzmanlar, Tatar taraftarlarının geçtiğimiz hafta boyunca Ankara’nın dayanağıyla boykot cephesiyle ilgili sonuç odaklı, dikkatli bir kampanya ve strateji izledikleri görüşünde. Bu kampanya sonucunda 20 bine ’e yakın seçmen sandığa döndü ve bu kümenin belli bir kesiti Tatar’ın galibiyetinde ön plana çıktı.
Tatar’ın seçim başarısı çağdaş Kıbrıs Türk toplumunda ve siyaset sahnesinde ortaya çıkan ‘üçlü çatlağı’ da göz önüne seriyor. Kıbrıs Türk toplumu Ankara’nın müsaadeden gidenler, Rumlarla bir formda muahede arayanlar ve bu iki görüşün karşısında duranlar olmak üzere üçe bölünmüş durumunda. Bu gerçeğe temas eden KKTC Cumhurbaşkanlığı eski sözcüsü Hasan Erçakıca, ilgili köşe yazısında şunları vurguluyor: “Akıncı uzun vakitten beri Türkiye ile ilgilerini alabildiğine germekte hiçbir sakınca görmedi. Kampanya grubu, ustalıkla yaklaşımlarla ‘Türkiye karşıtı’ bir cephe oluşturdu. Bu cephe uzun vakit evvel tersini da yaratmıştı aslında. Kudret Özersay’ın Akıncı’nın karşısına “sağın adayı” üzere çıkarılması teşebbüslerini atlarsak, bu seçimin karakterini anlayamayız. Sonra olan oldu ve Başbakan Tatar Türkiye’nin tercih ettiği aday durumuna geldi. Artık, bir yanda Türkiye aksiliği; öbür yanda Türkiye vardı. Bu cepheleşmeye rağmen ortaya “üçüncü yolcuların” çıktığına şahit olduk. Onlar, “ne Türkiye ile ne Türkiyesiz” üzere bir seçenek yaratmış üzere görünseler de gerçekte “Kıbrıs Türk halkı” yahut “Kıbrıs Türk demokrasisi” diye bir şeyin olması gerektiğini hatırlattılar”.
KIBRIS MESELESİNDEKİ ÇIKMAZ
Ankara’nın müdahalesi ve çağdaş Kıbrıs Türk siyasetinde değişen istikrarlarla dün geceki sonuç açısından belirleyici mahiyette olan öteki bir öge da kelam konusu: Kıbrıs meselesindeki çıkmaz. 2017’de Crans Montana tepesinde çöken müzakere süreci sonrasında Kıbrıs sıkıntısında karamsar ve tıkalı bir süreç gündemdeki yerini koruyor. Ankara ile birlikte Kıbrıs Türk sağı bu süreçte ‘iki devletli çözüm’ tarafında iletiler verse de, bu çıkış Kıbrıs Türk toplumunun büyük bir bölümü ile bir arada, Kıbrıs Rum tarafını ve milletlerarası camiayı tatmin etmiyor.
Husus ile görüş belirten Kıbrıslı ve yabancı kaynaklar, 2017 prestijiyle Kıbrıs müzakerelerinde aşikâr bir aranın alınmış olması halinde, Akıncı’nın dünkü seçimlerden galip olarak ayrılacağı görüşünü dillendiriyor. Sonuç olarak, gerek Kıbrıs problemindeki tıkalı süreç, gerekse de seçim sürecinde Akıncı cephesinin federal vizyon temelinde merkezdeki seçmeni ikna edememesi, Tatar’ın seçim galibiyetinde değerli rol oynadı.
Gazete Duvar
