Kırım Kongo Kanamalı Ateşi (KKKA) hastalığına neden olan kene hadiseleri görülmeye başlandı. Geçtiğimiz bir hafta içerisinde Artvin’in Ardanuç ilçesinde 3 şahsa, Tokat’ta 14 bireye, Erzincan’da ise 7 bireye KKKA hastalığı teşhisi konuldu.
Ankara Üniversitesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Kısmı Dr. Öğretim Üyesi Güle Çınar keneler aracılığıyla insanlara bulaşan Nairovirüs hakkında, “Keneler insanlara tutundukları vakit beden içeriklerini insan kanına boşaltmalarıyla virüsler bedenimize geçmiş oluyor ve hastalık oluşturuyor. Hastalığın oluşması için üç günlük bir periyod ekseriyetle şikayetlerin ortaya çıkması için kâfi olurken bu müddet 10 güne kadar uzayabiliyor. Bu yüzden kene tutunan şahısların 10 gün boyunca şikayetlerinin takip edilmesi gerekiyor. Bedende şiddetli baş ağrısı, bulantı, kusma, ishal, yaygın kas ağrısı, halsizlik üzere semptomlara sebep olabiliyor. Her şahısta ateş çabucak görülmeyebiliyor ancak ateş yapabiliyor ve bir mühlet sonra bedende koagülasyon sistemi dediğimiz sistemi bozarak kanamalara sebep oluyor. Genelde de hastalar ya iç organ kanamaları ya da durdurulamayan kanamalar nedeniyle kaybediliyor” diye konuştu.
‘EN YAKIN SIHHAT KURULUŞUNA GİDİLMESİ GEREK’
Hastalıktan korunmada en değerli yolun kenelerin tutunmasını engellemek olduğunu belirten Çınar, “Bunun için kırsal alanlara gittiğimizde mümkün olduğunca uzun paçalı pantolonlar, uzun kollu ve açık kıyafetler giymek keneleri görebilmemiz açısından kıymetli. Bu türlü bir alana gidildiğinde; ormana, pikniğe gidildikten sonra da kesinlikle bedende bilhassa kulak ardı, koltuk altı, kasık bölgesi ya da parmak ortası üzere kıvrım bölgelerinin rastgele bir kene varlığı açısından kesinlikle denetim edilmesi lazım. Bedenimizde kene gördüğümüz vakit ise en kısa müddette bu keneyi çıkarmak gerekiyor. Çıplak elle katiyen keneye dokunmamalıyız. Bir peçeteyle ya da eldiven giyerek keneyi bedene yakın kısmından tutarak, sıkmadan çıkarmalıyız. Şayet kenenin başı, hortumu üzere rastgele bir beden kesimi bedenimizde kalırsa da en yakın sıhhat kuruluşuna başvurup kenenin çıkarılmasını sağlamamız gerekiyor” dedi.
Çınar, hastalığın çoklukla ilkbahar yaz aylarında bilhassa Orta Anadolu’nun kuzeyi, Orta Karadeniz, Doğu Anadolu’nun kuzey bölgelerinde epey yaygın olduğunu belirtti. “Covid-19 semptomlarıyla, Kırım Kongo’nun semptomları birtakım açılardan karışabilir” diyen Çınar, “Covid-19’da da yaygın bir halsizlik, kas ağrısı görebiliriz. Tekrar ateş, baş ağrısı, bulantı, kusma, ishal her ikisinde olabilir. Fakat Covid-19’da teneffüs sistemiyle ilgili öksürük, burun akıntısı, burun tıkanıklığı üzere şikayetler de tabloya eşlik ederler. Mevt riski açısından baktığımızda ekseriyetle Kırım Kongo’lu hastalarda yüzde 20 oranında bir mortaliteden kelam edebiliriz” diye belirtti.
‘HYALOMMA CİNSİ KENELER TARAFINDAN BULAŞIYOR’
Ankara Veteriner Tabipleri Odası Lideri Zeynep Pınar Kaya ise hastalığın da tıpkı Covid-19 üzere zoonoz bir hastalık olduğunu belirterek, “Zoonoz hastalıklar Covid-19 ile birlikte günümüzde tanınan olmaya başladı. Keneler deyince bu noktada bir genelleme yapmak gerçek değil, keneler de çeşitli aileler ve farklı bireylerden oluşan bir hayvan cinsi. Bu kenelerin yalnızca hyalomma cinsi keneler tarafından insanlara bulaşması kelam konusu. Bunun dışında enfekte hayvanların, çiftlik hayvanlarının etlerinin işlenmesi sırasında yahut bu hayvanların kanlarıyla teması sonrasında, mukozayla; ağızla, gözle yahut bütünlüğü bozulmuş deriyle teması sonrasında hayvanlardan insanlara geçiyor. Hayvanlarda çok önemli hastalık belirtileri görülmemekle birlikte insanlarda yüzde 25 yüzde 30’lara varan mevt oranlarına ulaşabilen endemik bir hastalık.
Tam kapanmayla birlikte kırsala ağır bir göç var, havalar da ısındı. Bu devrin değeri, kenelerin ağır olması ve insanların kenelerle temaslarının çok ağır olması. Bu nedenle insanların çok dikkatli olması gerekiyor. Beşerler şayet bir kene ısırığıyla karşılaşırsa, keneyi bedenlerinden çıkarmadan bir sıhhat kuruluşuna başvurmaları gerekiyor” dedi. (ANKA)
Gazete Duvar
