Fazilet Göktürk*
Türkiye Futbol Federasyonu yöneticisi Sayın Nihat Özdemir’in beyanlarında nokta bulan “kadın futbolunu geliştireceğiz” tabirinden hareketle, federasyonun bu geliştirme iradesi beyanında samimi ise ne yapması gerektiğini altı kısımlık yazı serisinde kapsamlı olarak işlemiştik. Bu son kısımda, yapılması gerekenleri derli toplu halde, okuyucular ile buluşturarak bitirelim.
‘YAPAMAYIZ’ DEME BAHANELERİ
Öncelikle, bayan futbolunun onbeş yıllık bir lig olmasına rağmen hâlâ işlemeye açık bir alan olduğunu vurgulamamız gerekiyor. Erkek futbolunda, yapılmak istenen değişimlerde göz önüne alınması gerekli olan camia baskısı, taraftarlar, ve velev siyaset burada yok. Kural koyucu olan TFF, irade gösterdiği vakit, çok az çaba ile Türkiye bayan futbolu Avrupa’nın birinci on memleketi arasına sokabilir.
Pekala TFF’nin kulüpler birliği ile görüşmelerinde öne sürdüğü, “nelerin, neden yapılamayacağı” bahaneleri neye benziyor olabilir? Nasıl aşılabilir bu köstekler?
BÜTÇE ÜRETMEK MÜMKÜN
Bir numara olarak bütçe gündeme gelecektir. Buna eklenecek olan yerinde eleman konusu da kuvvetli bir handikap olarak öne sürülecektir. Burada belirtilmesi gereken, çok yıllık bir strateji dahilinde hareket eden ve tek vazifesi bayan futbolu olan bir departmanın UEFA ve FIFA nezdindeki girişimleri hakkı ile yapmasının mümkün olduğudur. Bu tahlil ile bayan futbolunda pek çok eksik giderilebilecektir. Bunun yanında TFF Pazarlama ünitesi ile yapılacak olan çalışmalar ile farklı sponsor ve fon girişi tahlilleri üretilebilecektir. Doğal olarak bu uğraşların “Genç Oyuncu Gelişim” ünitesinden ziyade “Kadın Futbol Departmanı” tarafından yapılması, gerçekleşmesi için tek yoldur.
KULÜP KALİTESİNİ ARTIRMAK MÜMKÜN
Son yılların tanınan bahanelerinden birisi, münhasıran alt liglerdeki kulüplerin durumunun sağlıklı spor yapmak için zayıflığı tezi. Burada, deplasmanlı bir ulusal lig için zayıf kimi kulüplerin ligde yan aldığı konusunda haklılık yok değil. Lakin federasyonun resmi içtimalarda dahi, denetimsiz sayısal artışın ve ulusal lige giriş bariyerinin kendi kusuru olduğunu kabul etmesi de var. Üstelik son dört yıldır, bunun düzeltilerek daha seçici bir lige giriş usulü geliştirilmesi için yapılan müracaatları gözardı eden ve sistemi motamot bırakan da birebir federasyon. Bunun açıklaması, ya zayıflıktan mutlu olmak, ya da odaklanamama yüzünden meselenin çözülmemesi.
INANÇLI SPOR YAPTIRMAK MÜMKÜN
Açıkça lisana getirilmeyen, lakin satır aralarından duyulan “kız evlatların güvenliği” konusu ise daha derin. Hakikat düzgün düzenleme yapması ve hem bayan, hem de erkeklere sağlıklı bir spor ortamı sağlaması gereken federasyonun bu yaklaşımı, kız evlatların spora erişim hakkını yok saymak için yerinde değil. Bayanlar ve kız evlatlar mektebe gidebiliyorsa, halk oyunları oynayabiliyorsa, voleybol, basketbol, güreş, boks yapabiliyor, maraton koşabiliyorsa, inançlı biçimde futbol oynamalarını sağlamak federasyonun yükümlülüğüdür. “Fatih Terim periyodunda sayın Gülhan Gündüz’ün yaptığı çalışmayı meydana neden indirmediniz?” diye sormak gerek tahminen de. Evet, odaklanmak gereken bir husus, lakin bayan futbolunun yok sayılması için bahane değil.
KULÜPLER BİRLİĞİ TALEPLERİ
Artık yazı serisinin sonuna geldik. Talepleri unsur madde sıralayarak kamusal sahada, şeffaf bir biçimde kalmasını sağlayalım. Sağlayalım ki ilerledikçe federasyonun bu sahada ne yaptığını, ne yapmadığını kıymetlendirecek referans noktamız olsun.
TALEP 1 – Departman ve strateji oluşturulmalıdır
Açıkça görülüyor ki Futbol Gelişim Yöneticiliği bayan futbolunu geliştirebilmek için ehil değil. Farklı bir Bayan Futbol Departmanı yapılanması sağlanmalı, bir idare konseyi üyesinin gözetiminde en az üç yıllık stratejik plan oluşturulmalıdır.
TALEP 2 – Kulüplerin canlı iştiraki sağlanmalıdır
Bayan futbol kulüpleri bu meydanın ana paydaşıdır. Her türlü süreçte muhabere korunmalı, kulüp görüşleri dinlenmeli, tahlil teklifleri dikkate alınmalıdır.
TALEP 3 – Lig sistemi düzenlenmelidir
Ligler işlevsel bir piramit yapısına çevrilmeli. 1.Lig için bir program dahilinde elit profesyonelleşme getirilmelidir. 2.Lig için çok kümeli bölgeselleşmeye geçilmeli, 3.Lig’de kulüp yeterliliği göz önüne alınarak düşme getirilmelidir. 3. Lig’e çıkış yeterlilik yahut performans değerlendirmesine tabi tutulmalıdır. Vilayetlerde futbola erişim ASKF’ler tarafından yürütülecek mahallî ligler ile sağlanmalıdır. Bu hedef ile TASKK idaresinde bayan futbolu temsil edilmelidir.
TALEP 4 – Altyapı sistemi oluşturulmalıdır
Halihazırda bayan futbolu için manalı bir altyapı sistemi olduğu söylenemez. Karma oynanacak U11-12 şenlik liglerinden başlayarak, devamlılığı olan bir sistem oluşturulmalıdır. U13 vilayet şampiyonlarının yapılması sağlanarak, vilayetlerde bayan futbolu yayılımı için de kullanılmalıdır. Son yıllarda yaşlandırılan Türkiye Şampiyonaları tekrar eski yaş kümelerine, U15 ve U17’ye döndürülmelidir. Şampiyonaların son aşamalarının, kulüplerin taşıyabileceği bir lig formatında oynanması sağlanmalıdır.
TALEP 5 – Teşviklerde adalet sağlanmalıdır
Teşvik ve ödüllerde bayan futbolunun Gelişim Ligleri ve Bölgesel Ligler’den on kat daha dezavantajlı olması düşünülemez. Burada adalet gözetilerek bayan futboluna ayrılan teşvikler artırılmalıdır. Bayan Futbol 3. Ligi TFF’nin yönettiği deplasmanlı ligler arasında teşvik almayan tek ligdir. Bu ayrımcılık sona erdirilmelidir. Bölgesel Amatör Lig’de olduğu üzere Spor Toto gibisi isim sponsorlukları ile lige fon girişi sağlanmalıdır.
TALEP 6 – Bayanlara inançlı spor yaptırılmalıdır
Müsabaka tertibine dair planlama gereksinimleri statüye eklenmeli, maçlar öncesi ve sonrasında Bölgesel Amatör Lig üzere vakit bırakılarak bayan sporcuların rahat ve sağlıklı spor yapmaları sağlanmalıdır. Lig oynanacak statlar, iyilik açısından denetlenmeli ve onaylanmalıdır.
TALEP 7 – Bayan klasman hakemi yetiştirilmelidir
Bayan hakemlere 2016 yılında profesyonel maç verilmesi durdurulmıştur. Üst seviye hakem yetiştirmek için MHK tarafından hususî bir program uygulanmalı, bayan hakemlere Muhteşem Lig maçı verebilmek bir MHK başarısı kriteri olmalıdır.
TALEP 8 – Bayan antrenörlere eşit imkan verilmelidir
Bölgesel Amatör Lig’deki altyapı antrenör teşvik sistemi emsal bir sistem, bayanlar liginde bayan antrenör istihdamını artırmak için kullanılmalıdır. Kurs puanlamalarında bayan antrenörlerin erkeklere nazaran dezavantajlı durumu çözülmelidir. UEFA A ve B kursları için öncelik ve teşvik uygulanmalıdır.
TALEP 9 – Sistemsizlik içinde yaşatan tutkudur
Bu kadar gözardı edilen bayan futbolunda sürekliliğin sağlanması bir avuç tutkulu insanın sayesinde olmaktadır. Yapı akıllıca bir noktaya evrilmeden, bu tutkulu paydaşların varlığı bayan futbolu için hayati kıymettedir. 1. Lig’de UEFA A zaruriliği üzere, bütünün bir modülü olmayan pratiklerden vazgeçilmeli, ya da ligin emektarlarına gereksinimleri sağlayabilmek için öncelik verilmelidir.
TALEP 10 – Bayan futbolu temsil edilmelidir
Bayan futbolu federasyon içinde delegeler ile temsil edilecek bir yapıya sahip değildir. Profesyonelleşme ile gelecek temsil imkanına kadar, Türkiye Amatör Spor Kulüpleri Konfederasyonu (TASKK) bünyesinde kapsanmalıdır. TASKK delegelerine ek olarak bayan futbolu delegeleri hakkı verilmeli, TASKK idaresinde temsil sağlanmalıdır.
FEDERASYONUN YÜKÜMLÜLÜĞÜNÜ HİÇ UNUTMAYALIM
Türkiye’nin imzaladığı pek çok memleketler arası mukavelede, bayanlar ve kız evlatların spora erişimi konusunda eşitlik taahhüt etmiştir. Türkiye Futbol Federasyonu ise 5894 numaralı kanun ile tüm futbol aktiviteleri için monopol olarak belirlenmiştir. Federasyonun bayanlara ve kız evlatlara sağlıklı ve eşit futbol oynatma konusunda yükümlülüğü vardır.
* Bayan Futbol Kulüpleri Derneği Lideri; Kız evlatlara spor yolu ile gelişim fırsatları sağlamayı hedefleyen İstanbul Defnespor Yöneticisi
Gazete Duvar
