ABD-Türkiye çizgisindeki kritik dönüm noktalarına tanıklık etmiş olan, Donald Trump periyodunun Suriye Özel Temsilcisi James Jeffrey, Türkiye-Amerika bağlarının Biden periyoduna ait karamsar konuştu. Donald Trump’ın başkanlığı periyodunda ABD’nin Suriye ve Türkiye siyasetlerinde kritik rol üstlenen ve Ankara-Washington sınırındaki kriz anlarında müzakereler yürüten, 2010-2012 ortasında ABD’nin Ankara büyükelçisi olarak misyon yapan Jeffrey DW Türkçe’den Bedel Akal’ın sorularını yanıtladı.
‘TÜRKİYE’Yİ İKNA EDEMEDİK’
Trump devrinde ikili ilgilerde yaşanan en büyük zorluğu “Türkiye’yi ‘PKK devleti’ kurma niyetinde olmadığımız konusunda ikna edememekti en büyük güçlük” formunda aktaran Jeffrey özetle şunları söyledi:
“İki taraf da Suriye’deki siyasi tahlilin, Esad rejiminin temelden değişimini, İranlı güçlerin ülkeyi terk etmesini ve IŞİD’in kalıcı bir biçimde mağlup edilmesini sağlaması gerektiği konusunda görüş birliği içerisinde.
Fakat Suriye’nin kuzeyindeki Kürt kümeler konusunda derin uyuşmazlıklar var. ABD idaresi, IŞİD ile uğraşta Suriye Demokratik Güçleri’ni (SDG) müttefik olarak görüyor. Türkiye ise bunun ana omurgasını PKK’nın Suriye uzantısı YPG’nin oluşturduğunu söylüyor, sert itirazlarını sürdürüyor… Biz bu mevzuda bir türlü Türkiye’yi inandıramadık. Bir türlü, Türkiye’nin bize inandığı bir noktaya gelemedik. Ve biz bundan dolayı çok lakin çok mutsuz olduk.
‘ARTIK RUSLARLA KONUŞMALARI GEREKECEK’
Türkiye Cumhuriyeti’nin PKK ile gayretine, ABD’nin büyük bir kısmı kapalı olarak sınıflandırılmış, çok önemli ve kapsamlı bir dayanağı kelam konusu. Bu gayrette ABD, Türkiye Cumhuriyeti’nin tarafındadır, bunda kuşku yok. Gerçek şu: Yaklaşık 80 ülkeden oluşan IŞİD’le gayret koalisyonu 2014 yılında çaresiz bir durumdaydı, Suriye’nin kuzeydoğusunda, PKK’nın uzantısı olan YPG’ye takviye verdi, zira onlar IŞİD’le savaşıyordu ve onlardan öteki IŞİD ile savaşan da yoktu. Türkiye de IŞİD ile uğraş koalisyonun üyesi…
YPG’ye IŞİD ile gayret için takviye verilen o periyotta, Türkiye ile de çok yakın işbirliği içindeydik, tıpkı saftaydık. Doğrusu Türkiye, 2017 boyunca Suriye’nin kuzeydoğusundaki operasyonlarımıza takviye gayeli askeri faaliyetlerimize imkan sağladı, birtakım askeri faaliyetleri Türkiye üzerinden yapmamıza müsaade verdi. Lakin daha sonra, nedenini hiçbir vakit anlayamadığımız bir formda, bizim yaptıklarımızın artık Türkiye için bir tehdit olduğu, bunun bir biçimde Suriye’nin kuzeydoğusunda bir ‘PKK devletinin’ oluşumuna yol açacağı kanaatine vardı. Bu gelişmelerin akabinde Menbiç Yol Haritası, kuzeyde tampon bölge oluşturulması üzere pek çok gayretimiz oldu…Sonra da Türkler bölgeye girdi, Amerikan askerleri kuzeydoğunun büyük kısmından çekildi ve bugün ise bölgenin büyük bir kısmı artık Rusların denetimi altında. Biz Türklerin sorununu hakikaten anlamıyoruz. Ancak şu açık, artık gelinen noktada SDG, YPG ile ilgili bir problemleri varsa, işte o vakit öncelikle Ruslarla konuşmaları gerekecek.
‘VAROLUŞSAL SORUN’
S-400’ler Türk-Amerikan münasebetlerinde rastgele bir iyileşmenin önünde bir manidir. Bunun bağlantılarımızda varoluşsal bir sorun olduğunu, ne kadar değerli ve hassas bir mevzu olduğunu tekraren Ankara’ya ilettik. Bizi dinlemediler, sözlerimizi yok saydılar…
(Size nazaran Biden idaresinde bağlantıların daha ağır krizlere sahne olması mümkün mi? sorusuna karşılık) Bir iyileşme olmasını beklemiyorum. Türkiye, Trump devrinde sunulan fırsatları kaçırdı. Cumhurbaşkanı Erdoğan, hangi siyasetinde, Trump ile uzlaşmak için değişiklik yaptı ya da adım attı? S-400’lerde tahlile yönelik adım attı mı? Hayır. Aksine… Pekala bizimle Suriye’nin kuzeydoğusunda bir mutabakat için rastgele bir şey yaptı mı? Hayır, Ağustos 2019’da sağlanmış bir mutabakatımız vardı lakin Cumhurbaşkanı Erdoğan bunu Ekim’de askerlerini Suriye’ye göndererek ihlal etti. (DUVAR)
ABD’nin eski Suriye temsilcisi Jeffrey: Erdoğan ona dişlerinizi gösterene dek geri adım atmazDÜNYAGazete Duvar
