Mühdan Sağlam-Günsu Durak
ANKARA – Büyükşehirlerdeki uyuşturucu kullanımı ve buna dönük tahlillerde enteresan bulgular ortaya çıktı. İstanbul’a mercek tutan ve 2019’da kentin 14 atık su tesisinden alınan örnekler üzerinden yapılan araştırma kentin esrar, eroin, kokain, AMP üzere uyuşturucu kullanımı ile ilgili bilgilere ulaşılmasını sağladı.
Mart-Aralık 2019 ortasında dört periyoda yayılarak yapılan çalışmada İstanbul’da en fazla kullanılan uyuşturucu tipi ve uyuşturucunun en ağır kullanıldığı bölgeler tespit edildi.
ÖRNEKLER 14 ATIK SU TESİSİNDEN ALINDI
İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa İsimli Bilimler Enstitüsü’nden Selda Mercan, Faruk Aşıcıoğlu ve Merve Kuloğlu Genç öncülüğündeki araştırmacılar, Asya ve Avrupa yakalarını içeren ve toplamda İstanbul’un yüzde 90’ına hizmet eden 14 atık su tesisinden örnekler aldı. Araştırmacıların Water Research Dergisi’nde yayınlanan “Investigation of Temporal Illicit Drugs, Alcohol And Tobacco Trends İn Istanbul City: Wastewater Analysis of 14 Treatment Plants”* (İstanbul’da Geçici/Zamana Bağlı Yasadışı Uyuşturucu, Alkol Ve Tütün Eğilimlerinin Araştırılması: 14 Arıtma Tesisinin Atık Su Analizi) isimli makalesi 2021’de yayınlandı. 14 tesisten 9’u Avrupa Yakası’ndan, 5’i Anadolu Yakası’ndan seçildi. Örnekler Mart 2019’dan Aralık 2019’a kadar üç aylık dönemlerle, her dönem için birbirini takip eden 7 gün boyunca (24 saatlik dilimde) toplandı ve bozulmamaları için tedbirler alındı.
Tesislerden alınan örnekler ve periyotlar karşılaştırıldığında EU 7 tesisinin olduğu bölgede dönemsel olarak AMP kullanımı öbür bölgelere nazaran daha fazla. Eroin kullanımının en çok olduğu bölgeler EU-1, EU-6-9 ve AS-2. Kokain kullanımında ise haziran periyodunda EU 7 ve eylül periyodunda EU 1 ön sırada yer aldı. İstanbul’da en fazla tüketilen uyuşturucu olan esrar EU 7 bölgesinde öbür bölgelerden fazla tüketildi.
ESRAR VE EROİN EN FAZLA TÜKETİLEN UYUŞTURUCULAR
Araştırmada İstanbul’da eroin, kokain, AMP, esrar üzere unsurların kullanımına bakıldı. Araştırma sonucuna nazaran, İstanbul’da en fazla tüketilen uyuşturucu çeşidi esrar. Onu eroin takip ediyor. AMP ise kentte en az kullanılan uyuşturucu çeşidi.
Öte yandan araştırma sonuçları ayrıyeten, ulusal ölçekte uyuşturucu bağımlılığı tedavisi için başvuranların kullandıkları uyuşturucu cinsine nazaran sınıflandırıldığında bağımlıların yüzde 60’ının eroin tedavisi, yüzde 11’inin esrar, yüzde 10’unun metamfetamin tedavisi için müracaat yaptığını söylüyor. Yatarak tedavi gören hastaların ikamet ettiği vilayetler incelendiğinde; tedaviye başvuranların yüzde 22,5’lik oranıyla birincilik İstanbul’a ilişkin.
ESRAR KULLANIMINDA İSTANBUL, DÜNYADA İKİNCİ SIRADA
İstanbul’da yapılan bu araştırma, dünya genelinde kalabalık kentlerdeki uyuşturucu kullanımı konusunda da fikir veriyor. Araştırmada İstanbul ile ortalarında Barcelona, New York, Pekin, Berlin üzere metropollerin olduğu kentler, kullanılan uyuşturucu tipi ve oranı üzerinden karşılaştırıldı. Varılan sonuçlara nazaran esrar kullanımında İstanbul 10 kentin yer aldığı listede, tüketim oranına nazaran Barcelona’dan sonra ikinci sırada yer aldı. Avrupa Uyuşturucu ve Uyuşturucu Bağımlılığı İzleme Merkezi 2019 Raporu’na nazaran, tıpkı İstanbul’da olduğu üzere Türkiye’de de en fazla kullanılan uyuşturucu esrar. Öte yandan kokain tüketimi açısından İstanbul başka kentlerin gerisinde yer alıyor. Bu kategoride en düşük tüketimin olduğu kentlerse Helsinki, Zagreb, Adana ve Çin’in mega kentleri. İstanbul, New York’tan sonra eroin kullanımında ikinci sırada.
UYUŞTURUCU TRAFİĞİNİN GEÇİŞ NOKTASI
Araştırmada ortaya çıkan çarpıcı bir öbür mevzu da yapılan operasyonlarla kullanılan uyuşturucu tipleri ortasındaki münasebet. Türkiye’de uyuşturucu nakliyatına dönük operasyonlarda 2019’da yaklaşık 9 milyon tablet MDMA ele geçirildi. Bu sayı, Avrupa kıtasının genelinde ele geçirilen MDMA’dan çok yüksek. Emsal biçimde 2016-2019 ortasında yapılan operasyonlarla ele geçirilen METH oranında da önemli artış var. Sırf 2019’da Türkiye’de 1042 kg. METH ele geçirildi, bu sayı bir evvelki yılın iki katı. Birebir periyotta Türkiye’de kullanılan METH oranında yükseliş olması değerli bir data. Son olarak en yüksek tüketim oranına sahip olan esrar ve yetkililer 2019’da 90 ton esrar ele geçirdi. Bu bilgiler dikkate alındığında araştırmaya nazaran İstanbul, yalnızca uyuşturucu tüketiminin en yüksek olduğu metropollerden değil, yanı vakitte global uyuşturucu trafiğinde değerli bir geçiş noktası.
*F Asicioglu , M Kuloglu Genc , T Tekin Bulbul , M Yayla , SZ Simsek , C Adioren , S Mercan , “Investigation of temporal illicit drugs, alcohol and tobacco trends in Istanbul city: Wastewater analysis of 14 treatment plants”, Water Research, n.190, 2021, 116729.
Gazete Duvar
