Esra Açıkgöz
“Lavaboya gidince yüzümü o halde gördüm. Yüzüme baktım, yüzüm gitmiş. Kulağıma baktım, şükür duruyor; gözüme baktım, görüyor. Onlara şükrettim. Yalnızca kulağıma dokunduğum vakit, modül kesim elime geliyordu.”
Bunlar, bayana yönelik erkek şiddetinin en yırtıcı prosedürlerinden birine, kezzaplı taarruza uğrayan Melahat Üzümcü’nün kelamları. Daha birinci günlerinde bile şiddetin eksik olmadığı evliliğini 17 yıl sürdürüyor Üzümcü. Birinci çocukları bir yaşındayken eşi Mehmet Ali Üzümcü’nün dudağını patlatmasıyla başlayan şiddetin dozajı giderek artıyor, kolunu iki yerinden çıkarıyor bir kezinde. Birkaç sefer muhafaza kararı çıkartıyor. Lakin “güvenebileceği bir kolu bulunmadığı”, çocukları da küçük olduğu için tekrar barışıyor. Bir gün düzelir umuduyla… Sonunda boşanmaya karar verip dava açıyor. “Sen gidersen bu konuttan üç cenaze çıkar” diyen eşinin yanından çocuklarını da alıyor. Bir iş buluyor kendine. Tam hayatını yoluna koyduğunu düşünürken, bir ay sonra, 8 Mayıs 2020’de kezzaplı taarruza uğruyor. Kapüşonla yüzünü kapatmış, karanlığa güvenen adamı alışılmış ki birinci görüşte tanıyor. Bir yandan polisi ararken bir yandan da koşup kaçmaya çalışıyor lakin yetişiyor Mehmet Ali Üzümcü, elindeki kezzabı Melahat Üzümcü’nün yüzüne döküyor. “Eşim beni yaktı, yardım edin” diye bağırırken, bir yandan da yanan yüzünü elindeki eşarpla siliyor. Sonrası acılı, uzun müddetli bir tedavi süreci ve yıpratıcı bir korku…
Çok yalnız kaldım ben, kent dışında çalışırdı lakin para göndermezdi… Okulda çalıştım, hizmetçilik yaptım. Artık üç çocuğuyla birlikte hayatta kalma savaşı veriyor Üzümcü. İstediği tek şey, sıhhatini bozmayacak bir iş. Bir de kendisine epey acıyı, kaygıyı çektiren erkeğin gerektiği kadar ceza alması. Aslında olması gerekeni istediğini biliyor, fakat muhafaza kararlarına karşın öldürülen bayanlar olduğunu da görüyor. “Ben o televizyondaki bayanlardan olmak istemiyorum. Öldürülen kadınlardan…” diyor.
Bir cümlesi daha var ki, en çok da o kulaklarımda yankılanıyor: “Sonra gittiğim iş yerinin servisini aradık, ‘Beklemeyin, eşi kezzap döktü, gelemeyecek’ dedik.” Güya insanın her gün başına gelebilecek bir şeymiş üzere, grip olmuş da işe gidemeyecekmiş gibi… O, servis sürücüsü bu cümleyi duyduğunda ne düşünüyor sanki? Bir insanın, o işe duyduğu gereksinimi, onca acı çekerken iş yerini aramayı akıl etmesinden daha iyi ne gösterebilir ki?
En iyisi artık kelamı ona bırakayım:
HOŞ BİR GÜNÜMÜZ OLMADI Kİ…
Ben, Melahat Üzümcü. Doğum yerim Isparta Gelendost. İlkokul mezunuyum. 2003 yılında evlendim. Tanışmamız aile ortamında oldu. Komşumuzun sayesinde tanıştık. İnşaat ustasıydı. İstediler, babam vermedi başta. Sonra bir daha istenildi. O biçimde oldu.
Evlendik evleneli meseleler daima vardı aslında. Konuk geldiğinde hiç kimsenin yüzüne gülmüyordu. Daima bir kavgamız, tartışmamız oluyordu. Gittiğimiz yerde de tıpkı. Düğüne, bayrama gitsek hiçbir tat vermiyordu. Bir tartışma çıkarıyor, bırakıp gidiyordu bizi. Sonra tekrar dönüp geliyordu. Biz gerisinden gidiyorduk. Barışıyorduk falan tekrar konuta getiriyorduk bunu. Daima tartışma. Maddi durumda da birebirdi, manevi durumda da. Hiç güler yüz görmedim.
Şiddet olayları mı? Birinci kızım doğdu, bir yaşındayken, arkadaşının konutuna gidip orada kalmamı istedi. Arkadaşıyla bahçeye gidecekmiş, orayı sulayacaklarmış. Ben yabancının konutunda duramam dedim. O vakit başladı. Bir yumrukla dudağımı patlattı. Sonra bir orta okulda işe girdim. Konutta çocukların hiçbir şeyi yok.
“Akşamları meskene geldiğimde çocuklar yalnızca zeytin, peynir mi yiyecek? Sen bu meskende erkek değil misin, niçin duruyorsun?” dedim. O denli dedim diye hiç görmedim, geriden geldi iki yumrukla kolumu çıkardı. Kolumun iki yerinde hâlâ yara izi var… Bir gün arkadaşım geldi. “Niye geldi? Onu istemiyorum” dedi. Ardımdan geldiğini hissettim, boğazımı sıktı, yumruğu vurdu, yüzüm şişti. Daima böyleydi. Bizim bir hoş bir günümüz olmadı.
Maddi olarak da zordaydık. Çalışmıyordu. Bir gün inşaata gidiyordu, 10 gün konuttaydı. Çok yalnız kaldım ben, kent dışında çalışırdı ancak para göndermezdi… Okulda çalıştım, hizmetçilik yaptım. Daha evvel de çalışmayı çok istedim, kıskançlığından müsaade vermedi. Tahminen evvel çalışsaydım, yaşım gençken, hastane üzere bir yere girebilirdim. Çok baskı uyguladı, hiçbir yere göndermedi.
“GİDERSEN KONUTTAN ÜÇ CENAZE ÇIKAR”
Kolumu çıkardığında şikâyet edecektim. Çocuk küçüktü, tekrar kabullendim, bir şey yapamadım zira takviye çıkan kimsem de yoktu. O vakit tekrar boyun eğdim. Sonra arkadaşım geldi diye boğazımı sıkıp, yumruk vurup yüzümü şişirince, “Artık yeter” dedim. O vakit uzaklaştırma kararı için başvurdum, üç ay ceza aldı. Tekrar affettim. Sonra tekrar tartıştık, arbede ettik. Yeniden bu türlü huzursuzluk, bıçak falan girdi işin içine. Bıçaklamaya kalktı kendini, bileklerini kesmeye, asmaya kalktı… Bunlardan ötürü yeniden bir ay uzaklaştırma verildi.
Sonra apart tuttum kendime, çocukları bırakıp bir ay meskenden ayrıldım. Bir yurtta iş buldum, 80 şahsa yemek, paklık yapıyordum. Orta ara gidiyordum, çocuğun yanında yatıyordum. Bir gün çocuğa çorba içiriyorum. Bu geldi yanımıza, “Nasıl olacak bu türlü?” dedi. “Nasıl olacak, artık istemiyorum seni, ben ayrılacağım” deyince mutfaktaki tüm bardakları aldı duvara vurdu. Bardaklar patlıyor, üstümüze geliyor. “Yapma çocuk çorba içiyor, çocuk var!” dedim. Çocuğu falan dinlemedi. Çocuğu aldım kucağıma, çabucak odasına götürdüm. Ardımızdan geldi, “Sen gidersen, üç cenaze çıkar bu evden” dedi. Çocuklardan bahsetti. Ben çocukları çabucak kucağıma aldım, meskenden ayrıldım, çalıştığım yurda geldim. Yurt sahibi, “Burada kalabilirsiniz abla” dedi. Lakin koronadan ötürü yurt kapanınca sokakta kaldım. Muhtarın yanına geldim, Allah razı olsun, 10 dakikamı almadı apart tuttu bize. Ben paklığa gittim, apart parasını çıkarttım. Sonra Cebeci Süt Fabrikası’na girdim. Ondan üç gün sonra da bu olay geldi başıma.
Paklığa gittim. Elimden ötürü onu da yapamadım. Çamaşır suyu yaralarıma berbat geldi, her tarafı tekrar yüzüldü. “BEKLEMEYİN, EŞİ KEZZAP DÖKTÜ, GELEMEYECEK”
O günü kısaca anlatayım size. Bir sabah geldi, camı tıkladı. Benim işte olduğumu zannediyormuş. Perdeyi açtım, “Hayırdır, uzaklaştırman var, niçin geldin?” dedim. “Kızımla görüşecektim” dedi. “Kızını ararsın, dışarıda görüşürsün. Buraya gelemezsin” deyince çabucak döndü, gitti. Sonra kıza sormuş, “Annen nerede çalışıyor? Ne vakit gidiyor?” diye. O gün mahkemede de o denli söyledi esasen, “Çocuğa sordum” dedi. O da “Cebeci’de çalışıyor, 22.30’da işe gidiyor” demiş.
8 Mayıs günü kapıdan çıktım, ilerliyordum, birinin ortaya girdiğini fark ettim. Aşağıya yanlışsız baktım, onu gördüm, park edilmiş iki otomobil ortasına girmiş. Direkt polisi aradım. Koşarak ilerlerken başımı geriye çevirdiğimde geldiğini gördüm. Koşuyordu. Üstüme kezzap attı… Yüzümün yandığını hissettim… Tek başıma bu türlü yanarak… Bir elimde şalla yüzümü silip bir yandan koşarak… O an çok kötüydü… Polise, can havliyle “Eşim beni yaktı” diye bağırınca, “Hanımefendi sakin olun, nerede olduğunuzu bir söyleyin, ambulans göndereceğiz” dedi. Telefonu parktaki bekçilere verdim, yerimi tanım ettiler. Ambulans geldi. Sonra gittiğim iş yerinin servisini aradık, “Beklemeyin, eşi kezzap döktü, gelemeyecek” dedik. İşte o denli. Söyleyeceğim bunlar…
Eşarp olmasaydı gözümü, kulağımı kaybedebilirdim. Eşarpla sildim, kendimi korudum. Ondan ötürü elim fazla yandı… Kendini korumak için gri kapüşonlu bir şeyi vardı, onu giymiş. Üstüne de yeşil bir yağmurluk… Kezzap yalnızca ellerinin üstüne gelmiş. O denli bulundu. Ben gördüm fakat gözümle… Kafayı çevirdiğimde onu gördüm… Şu anda güya tıpkı şey olmuş üzere oluyor… O anı yaşıyormuşum gibi…
KULAĞIM ŞÜKÜR YERİNDE DURUYOR, GÖZÜM GÖRÜYOR
Evvel kent hastanesine götürdüler. Orada hiçbir şey uygulamadılar. Çok bekledik, 45 dakikayı bulmuştur. Sonra tıbba yönlendirdiler. Kendileri de götürmediler bu ortada. “Ambulans götürmüyor, siz imza atacaksınız, kendiniz gideceksiniz” dediler. Amcaoğlunu çağırttım. Artık bekle bekle iyice yandı her yerim. Sağ olsun, amcaoğlum götürdü beni. Arkadaşlar yanımdaydı, aynaya bakmama müsaade vermediler. Lavaboya gidince yüzümü o biçimde gördüm. Yüzüme baktım, yüzüm gitmiş. Kulağıma baktım, şükür duruyor; gözüme baktım, gözüm iyi görüyor. Onlara şükrettim. Yalnızca kulağıma dokunduğum vakit, kesim modül elime geliyordu. Dedim bu kulağın hepsi gidecek herhalde. Ondan sonra dokunmadım, bıraktım. Saçlarıma dokunuyorum, saçlar geliyor elime. Tabip ameliyattaymış. Çıktı, geldi. Yarım saat de orada bekledik. Bayağı geciktik…
Hekim, 45 dakika, tahminen bir saat suyun altında tuttu beni. Sonra çıktım, saçlarımı kesti, sıfıra vurdu. Orada ağlamaya başladım… Yani aslında zati yoktu, yanmıştı artık lakin… Neyse saçlar kesildi. Psikolojim altüst oldu, bir daha çıkmaz diye. Yanan yerlerde çıkmadı da zaten…
Hastanede göze götürdüler, baktılar şükür göz iyi. Kulağa baktılar, şükür kulak iyi… İçine gitseydi damarı yakıyormuş, birebir elimdekiler üzere. Beyne gidip de yatalak kalabilirdim. Gözüme gitseydi, Bergen üzere olurdum…
KENDİMİZE KÜÇÜK BİR YUVA KURDUK
10 gün hastanede yattım. Artık ayın 8’inden 8’ine gidiyorum. Tedaviye hâlâ devam ediyoruz. Şimdi ameliyat olmadım. Hekim, “Yaraların oturmasını bekliyoruz” dedi. Yaralar otursun, yeniden bakacağız. Kulağın yanık yerini birleştirecekler, kulak yapacaklar. Elimdeki damarlı yerlere ameliyat gerekiyormuş. Hekim, “İyileşir fakat tekrar de iz kalır” dedi.
Hastanede bir-iki gün daha tutacaklardı fakat çıkmak istedim. Çocuklar vardı zira, onları toplumsal hizmetleri çağırıp anneme, köye göndertmiştim. Hastaneden çıkınca da yeniden toplumsal hizmetleri aradım, geri getirdiler sağ olsunlar.
Çıkınca eski konuta gidemedim, olay yeri orası olunca… Bir arkadaşımın yanına gittim. Ben hastanede yatarken iki arkadaşım, Dudu ve Hatice, para toplamış mesken tutabilmem için. Hatice ile burayı bulduk. Öbür meskenden birkaç eşya getirdim. Bu yüzden ağabeyi adımı hırsıza çıkarmış. Kendi eşyalarımı getirdim, çok da bir şey almadım. Çocuklarım olduğu için hani konut eşyam yoktu. Küçük bir yuva kurduk kendimize…
Bunu niçin yaptı, hiçbir fikrim yok. Niçin yaptı? Ben yalnızca boşanma davası açtım. Ondan ötürü yaptı biliyorum. Öbür da bir şey yok… ARTTAN GELENE BAĞIRIYORUM, ŞAŞIYOR O DA
Saat 18.00’den sonra dışarıya çıkamıyorum. Bu olay gece yaşanınca, geriden geliyormuş üzere oluyorum. Ardımdan yabancı biri gelince koşarak uzaklaşıyorum, sonra gerimi dönüp bağırıyorum; adam da irkiliyor ben bağırınca (gülüyor). Psikolojim hâlâ düzelmedi.
Uyku ilacı ve sakinleştirici kullanıyorum. O sayede uyuyabiliyorum. Televizyon, ışık mutlaka kapanmıyor, sabaha kadar açık. Karanlık ortamda duramıyorum.
Gözümü yumduğum an, o geliyor üzere oluyor. Kâbuslarla uyanıyorum geceleri.
Kapılara çocuk kilitleri taktım, her gece bakıyorum, kapalı mı, açık mı diye… Hava kararmaya yakın perdeleri direkt kapatıyorum.
Hâlâ çok tedirginim. Şu anda eski mahalleme gidemiyorum, oradan geçemiyorum. Bunu niçin yaptı, hiçbir fikrim yok. Niçin yaptı? Ben yalnızca boşanma davası açtım. Ondan ötürü yaptı biliyorum. Öteki da bir şey yok…
ÇOCUKLARA GÖSTERMEMEYE ÇALIŞIYORDUM AMA…
Aslında daha evvelce de kremime bir husus katmıştı. Konuttan bir ay ayrılıp apart tuttuğum vakit çocuklarımın yanına geliyordum. Bir gün kremimi arıyorum, baktım makyaj aynasının altında. Yüzüme sürdüm. Yüzüm yandı. Kremin içi kıpkırmızıydı, birebir bu kezzapta olduğu üzere. Büyük kızıma, “Annem içine ne koydunuz?” diye sordum. “Ben bir şey koymadım, görmedim anne” dedi. “Git sor bakalım, ne koymuş içine” dedim. Sordu kız, “Hiçbir şey yapmamış” dedi ancak aşikardı içine bir şey katıldığı zira birebir bunun üzere yüzümde hâlâ izlerim vardır, yanık izlerim.
Daha evvel yeğenine, “Sen dersen gelir. Otomobile bindir, götür. Ben de geleyim ardınızdan, elini ayağını kıralım” demiş. Kendimi öldürürüm, asarım üzere aslında bir sürü şeyleri vardı. Bir orta ben Aydın’a gittim, kendini ipe takmış, asar üzere fotoğraf atmış bize. Gelmezseniz, kendimi asarım, diyor yani. Bileklerini kesmeye kalkmış… Ben bunu istemediğim an, yani yatmak istemiyorum, artık tiksinmişim… Yatmak istemiyorum, dedim mi çabucak bıçak alıyordu, daima bıçak elinde… Daima onunla uğraşıyordum. Kalbine götürüyordu, bileklerini kesmeye kalkıyordu. Onun yüzünden benim psikolojim bozulmuştu. Yaşananları, çocuklara göstermemeye çalışıyordum lakin olağan duyuyorlardı.
BANA UYGUN BİR İŞİM OLSA KÂFİ
Avukatlarım Esra ve İsmail Tunçbilek, sağ olsun bana takviye oldular. Dava geçen ay görüldü, dokuz yıl ceza aldı… Talebimiz… Vallahi gerektiği kadar içeride kalmasını istiyorum. Daima içeride kalsın. Böylelerinin dışarıda durmasını istemiyorum. Endişeleniyorum. Ben bu televizyonda gördüğümüz bayanların içine girmek istemiyorum. Ölen bayanların içine…
Bir an önce boşanmak istiyorum. Bir de gerimizde ne bileyim takviye çıkacak birilerinin olmasını istiyorum. Şu anda hiç kimsem yok. Sıkıntı durumdayım, üç çocukla. Toplumsal hizmetler çocuk parası bağlayacak. Diğer da bir gelirim bulunmuyor. Aile de zati yok. Çocuklar okula başlayamadılar. Biri lise bir, biri ortaokul, biri de ilkokul 2’ye gidiyor olağanda. Fakat bu olaylardan, imkânsızlıklardan yollayamadık. Televizyonumuzda EBA da yok. Dersleri takip edemiyorlar. Büyük olan dışarıdan okuyacak. En azından başkalarını gönderebilsem… Paklığa gittim. Elimden ötürü onu da yapamadım. Çamaşır suyu yaralarıma makus geldi, her tarafı tekrar yüzüldü. Bana uygun bir iş olsa kâfi. Bir de bayan kollarının gerimde olmasını istiyorum. Hastaneye gelip geçmiş olsun diyebilirlerdi, kimse gelmedi. İşte böyle…
* “Boşanma davası açtığı eşi…”, “Eski sevgilisi tarafından…”, “Terk ettiği erkek arkadaşı…” Faillerin isimleri ve yüzleri değişse de amaçları daima aynı… Bayana yönelik erkek şiddetinin vardığı vahşetin sonu yok. O denli ki kezzap, tuz ruhu, asit üzere kimyasallar bile erkeklerin elinde bir silaha dönüşüyor. Bu atağın en bilindik ismi ünlü müzikçi Bergen olsa da bu, Türkiye’de yaşayan her bayanın karşı karşıya kalabileceği bir “tehlike”. Hem de yalnızca boşanmak istediği, terk ettiği, bir erkeğin “aşk”ına karşılık vermediği için… Biz de erkeklerin kimyasal saldırısına uğrayan üç bayanla yaşadıklarını, karşılaştıkları zorlukları konuştuk. Ayrıyeten uzmanlardan da mevzunun hukukî ve ruhsal istikametiyle ilgili bilgi alırken, talepleri de dinledik… Gördük ki bu yazı dizisi, yalnızca üç bayanın kıssası değil, çok daha fazlasının geçmişi ve milyonlarca bayanın korkusu, kaygısı… Biz onların sesine ses katmadıkça…
NOT: Bu içerik, Impact Hub Istanbul ve ABD’nin Türkiye Misyonu tarafından desteklenen Project Zoom kapsamında hazırlanmıştır. ABD Hükümeti’nin resmi görüşünü yansıtmamaktadır. Burada paylaşılan bilgi ve görüşlerin sorumluluğu büsbütün eser sahibine aittir.
Beşerler ‘Berfin güçlü, her şeye karşın gülebiliyor’ diyorlar, gelin bir de bana sorun bu gücüBAYAN
Marina Lakvekheliani: Kaçacak olan o, ben hiç değilimBAYANGazete Duvar
