Cihan Başakçıoğlu
İZMİR – İzmir’in Seferihisar ilçesinde gerçekleşen sarsıntıda Bayraklı ve Bornova’da 6 bina yıkılırken, çok sayıda bina da hasar gördü. Arama kurtarma çalışmalarının sürdüğü bölgede zelzelenin akabinde binaların neden yıkıldığı konusu ise kamuoyunda tartışılmaya başladı. Binaların yıkım nedeniyle ilgili kullanılan gerecin yetersizliği ve durumu başta olmak üzere yerin bina imaline uygunsuz olduğu istikametinde görüşler öne çıkıyor.
YUVARLAK DEMİR VE EKSİK GEREÇ KULLANIMI
Yıkılan Rızabey Apartmanı’nda sarsıntı anında betonla en kolay ayrışan yapı gereci olan yuvarlak demir kullanılması dikkat çekerken, apartmanın enkazında çalışan istekli olarak kurtarma gruplarında çalışan ve ismini vermek istemeyen bir yurttaş materyallerin hayli kalitesiz olduğunu belirtti. Çalışmalarda kaldırılan molozlara bakıldığında da demir oranının da az olduğu görüldü.
Öte yandan sarsıntının çabucak akabinde çeşitli medya organlarına açıklamada bulunan Mimar Nihat Şen’in de sarsıntı sonrası çöken binadan alınan beton modülünü eliyle ovalaması ve betonun anında ufalanması dikkat çekmişti.
Aksiyon Ulutaş ‘BEKLENEN ZELZELE GERÇEKLEŞMEDİ, YAPI STOĞU ŞİMDİ SINANMADI’
Binaların yıkılma nedeniyle alakalı olarak TMMOB İnşaat Mühendisleri Odası Lideri Aksiyon Ulutaş, zelzelenin akabinde bölgede gözlemsel manada çalışmalar yaptıklarını belirtti. Ulutaş, “Gözlemsel bir inceleme yapıyoruz. Aslında bu işin temel noktası şu. Bir yerden bahsediliyor evet alüvyonel bir tabana sahip burası, fakat taban bu işin bir parametresi. Bu işin tasarımı var. Yani bir bina tasarlanırken projelendirme kademesi, uygulama etabı, materyal, personellik, bunların hepsi… Tabi ki bunun kontrolü de birbirinden ayrılmaz modüller. Burada muhakkak ki bunlardan birinde ya da birkaçında eksiklik var. Yani zelzele öldürmez bina öldürür diyoruz ya; bunlar tam örnekleridir. Bu zelzele aslında şiddeti açısından düşünüldüğünde İzmir’i çok fazla etkilemedi. Yani yapı stoğu sınanmadı. Bu zelzeleden gelen ivme pahası, ivme pahasının tesiri, kuvvet dörtte bir oranında. Hasebiyle aslında beklenen konuşulan İzmir merkezli sarsıntı gerçekleşmedi. O yüzden yapı stoğunun sınanmadığını da söyleyebiliriz” dedi.
‘BETON KALİTESİZ’
Kamuoyunda tartışılan kalitesiz, eksik gereç ve yuvarlak demir kullanımına da değinen Ulutaş, “Binalar kendi bulunduğu periyottaki zelzele yönetmeliği ile yargılanır. Bina ruhsatlarının yıllarına bakmak lazım. Nervürlü demir kullanımı 1999 yılı sarsıntısından sonra başladı. Bahsettikleri demir nervürlü demir değildir ki birtakım yerlerde bunu görüyoruz. Biraz karışık bir durum var ortada. Münasebetiyle tam olarak dizaynda bir kusur var mı, gereçte bir yanılgı var mı? Muhakkak ki bunlardan birinde ya da birkaçında var. O devrin uygulamalarına da biraz dönmek lazım. Beton kalitesi çok kıymetlidir. Beton kalitesi noktasında bizim de müşahedemiz çabuk dağıldığı ve ufalandığı yönünde” tabirlerini kullandı.
‘DEPREMİ DEĞİL BİNALARI KONUŞALIM’
Kamuoyuna, ülkeyi yönetenlere ve basın mensuplarına davette bulunan Ulutaş, bu sorunun muhatabının inşaat mühendisleri olduğunu vurguladı. Ulutaş son olarak şunları söyledi;
“Bizi yönetenlere bir çağrım var. Bahsettiğimiz yapı stoğu envanterinin bir an evvel çıkarılması gerekiyor. Siz basın mensuplarına da bir çağrım var. Bir zelzele olduğunda daha çok zelzelenin kendisini konuşuyoruz, fay çizgilerini konuşuyoruz lakin binaları konuşmuyoruz. Binaların nasıl kıymetlendirilmesi ile ilgili konuşmuyoruz. Binalarla ilgili konuşanlar inşaat mühendisi değiller. Ya da inşaat mühendisleri dışında binalarla ilgili konuşanlar var. Ricamız hem yapı stoğu envanteri ile ilgili süratli tarama tekniklerinin kullanılmasının konuşulması gerek. Binalarla ilgili de inşaat mühendisleri ile konuşalım”
Gazete Duvar
