İnsan Hakları Derneği (İHD) Çocuk Hakları Komitesi, Diyarbakır Lice’de hakkında ‘Örgüte yardım etmek’ savıyla açılan soruşturma kapsamında 10 günlük bebeği ve 2 yaşındaki kızıyla birlikte tutuklanan Eylem Oyunlu için açıklama yaptı. Dernek, Oyunlu’nun bebeğinin gözyaşı kanal tıkanıklığı, 2 yaşındaki kızı A. N’nin ise kronik bronşit rahatsızlığı olduğunu belirterek bağımsız bırakılması davetinde bulundu. İHD ayrıyeten, anaları ile cezaevlerinde bulunan tüm çocukların sağlıklı koşullarda yaşamalarını sağlayacak yasal düzenlemelerin yapılmasını talep etti.
19 Haziran’da tutuklanan Oyunlu, şimdi kimliği bile olmayan 10 günlük bebeği ve 2 yaşındaki kızıyla birlikte Diyarbakır Bayan Örtülü Hapishanesi’ne gönderilmişti.
Dernek’ten yaptığı açıklamada şunlar kaydedildi: “2019 yılı itibariyle Türkiye’de en az 780 çocuk, analarıyla birlikte cezaevinde yaşamak zorunda bırakılmış ve bu çocukların hayatlarında telafisi çetin yahut imkansız izler oluşmuştur. Topluluğun her kesitini rahatsız eden bu durum ile ilgili insan hakları aktivistleri, barolar, sivil topluluk ve meslek örgütleri mütemadi olarak tahlil teklifleri sunmalarına karşın; çocuk haklarının korunması yükümlülüğünü taşıyanların bu tekliflerin tamamına sessiz kalmaları, sorunun derinleşmesine neden olmuştur.
Türkiye’de bulunan cezaevlerinde anaları ile yaşamak zorunda kalan çocuklardan ikisi de yakın devirde kamuoyunda çokça konum edinen Fiil OYUNLU’nun şimdi nüfus kaydı yapılmayan 1 aylık bebeği ve 2 yaşındaki kızı A. N. isimli çocuklardır. Hareket OYUNLU’nun resmi kayıtlara geçmeyen 1 aylık bebeğinin, gözyaşı kanal tıkanıklığı, 2 yaşındaki kızı A.N’nin ise kronik bronşit rahatsızlığı olduğu cezaevi tabibi tarafından yapılan muayene ile tespit edilmiştir. Cezaevi koşullarının bu çocukların illetleri üzerinde olumsuz tesir yaratacağı elbet olmakla birlikte ana Hareket OYUNLU’nun da şimdi lohusa devrinde olduğu için kendisi hakkında tutuklama dışında bir önlemin uygulanması gerektiği Ceza Muhakemeleri Kanununun 109. Hususu mucibince sabittir. Sıhhat hakkına erişim gereksinimi bulunan her iki çocuğun anası Aksiyon OYUNLU, Cumhuriyet Savcılığı tarafından çağrıldığı bir söz süreci akabinde tutuklanmış, tutukluluk durumuna ait yapılan itiraz da ret edilerek hem kendisinin hem de her iki çocuğunun sıhhat ile kişi güvenliği hakları yargı makamları eliyle ihlal edilmiştir.
Emsal bir vaka ile ilgili Anayasa Mahkemesi’ne yapılan müracaat sonucunda verilen lehe karar da yargı makamları tarafından göz arkası edilmiştir. 2 çocuğu ile birlikte Diyarbakır E Tipi Saklı Cezaevinde tutulan Şükran İRGE isimli bayan mahpusun Anayasa Duruşmasına yapmış olduğu müracaat sonucunda, Anayasa Duruşması 28/06/2016 tarihinde ana mahpusun önlem başvurusunu kabul ederek kamu gücünü elinde bulunduran yönetimin müracaatçı mahpusun ve her iki çocuğunun maddi ve manevi bütünlüklerine karşı oluşan tehlikenin ortadan kaldırılması konusunda gerekli önlemlerin alınmasına karar vermiştir. Anayasa Duruşmasının bu kararına karşın hâlâ onlarca çocuk analarıyla birlikte sıhhatsiz koşullarda cezaevlerinde ömürlerini sürdürmeye devam etmektedir. Türkiye’nin taraf olduğu ve yükümlülüklerini tarafına getirmeyi taahhüt ettiği Birleşmiş Milletler Çocuk Haklarına dair Sözleşme’de nokta alan “Çocuğun Üstün Yararını Gözetmek” prensibiyle bağdaşmayan bu tatbikler, onlarca çocuğun toplumsal, fizikî, bilişsel ve ruhsal gelişimini olumsuz cihette etkilemektedir. Anaları ile cezaevinde tutulan çocuklar, gelişim devri evreleri göz önünde tutulduğunda çok kritik bir periyoda denk gelen 0-6 yaş aralığında yaşama ve gelişimlerine ek koyan tüm haklardan mahrum kalarak sıhhatsiz koşullar içerisinde yaşamak zorunda bırakılmaktadırlar.
Biliyoruz ki;
2015 yılı Temmuz ayından bu yana Türkiye’de tekrardan başlayan çatışmalı süreç ile topluluğun her kısmının milletlerarası hukuk normları ve Anayasa ile korunan hakları ihlal edilmiştir. Bu ihlaller topluluktaki dezavantajlı kümelerden biri olan çocukların hayatları üzerinde telafisi çok sıkıntı izler bırakmıştır.
Hatırlatıyoruz ki;
– Aksiyon OYUNLU hakkında verilen hem birinci tutuklama kararı hem de tutuklama kararına karşı yapılan itiraz müracaatının reddi kararı, Türkiye’nin taraf olduğu milletlerarası akitlere ve yürürlükte bulunan mevzuat kararlarına alışılmamıştır.
– Çocuk Haklarına dair Sözleşme’nin, “Taraf Devletler, bu Mukavelede yazılı olan hakları kendi salahiyetleri altında bulunan her çocuğa, kendilerinin, ana babalarının yahut yasal vasilerinin sahip oldukları, ırk, renk, cinsiyet, lisan, siyasal ya da sair mütalaalar, ulusal, etnik ve toplumsal köken, mülkiyet, sakatlık, doğuş ve öteki statüler nedeniyle hiçbir ayrım gözetmeksizin tanır ve taahhüt ederler” unsuru tüm çocuklar için muteberdir.
– Bir çocuğun ne olursa olsun gelişim periyotları göz önünde tutularak anasından ayrılmadan sağlıklı koşullar içinde büyümesi en temel haklarından biridir.
Bununla birlikte tüm bunlar sağlanamazken, aslen çocuk himaye sisteminin öznesi olan çocukların ceza adalet sistemi içerisinde olmaları, özgürlüklerinin kısıtlanması, üstelik yeni doğan ve hasta olan çocukların tabip raporlarına karşın cezaevinde tutuluyor olması asla kabul edilemezdir. Bu doğrultuda;
– Çocukların yüksek yararı gözetilerek anaları ile cezaevlerinde bulunan tüm çocukların sağlıklı koşullarda yaşamalarını sağlayacak yasal düzenlemelerin yapılmasını,
– Acil olarak ise 1 aylık bebek, 2 yaşındaki A.N. ve anaları Fiil OYUNLU’nun tedavi ve sıhhat hakkına erişimlerinin sağlanmasını,
– Ana Hareket OYUNLU’nun hem birinci tutuklama hem de tutuklama kararına karşı yapılan itiraz müracaatının reddi kararının iptal edilerek tahliye edilmesini ve iki çocuğun özgürlüğünün kısıtlanmasına son verilmesini TALEP ediyoruz!” (HABER MERKEZİ)
Gazete Duvar
