Sakarya’nın Hendek ilçesindeki Büyük Coşkunlar Havai Fişek Fabrikası’nın sahipleri, 3 Temmuz günü yaşanan ve 7 kişinin vefatına 126 kişinin de yaralanmasına neden olan patlama ile ilgili olarak başkan olarak çalışanları ve emekçileri suçladı. Fabrikanın ortaklarından Yaşar Coşkun, “Cenazeyi almadan tazminat peşine düştüler” diyerek ölen emekçilerin yakınlarını suçladı.
“Cenazeyi almadan tazminat peşine düştüler” diyen Yaşar Coşkun, tabirinde patlamaya barutun stok yapılmasının neden olduğu cihetindeki açıklamalara değinerek, “Barutu stoklama bahtımız yoktur. Kanuni sınırlaması vardır. Stok yapma durumumuz kelam konusu değildir” dedi.
‘DEVLETİN MİLLETİN YANINDA OLMAK İÇİN ÇETIN KURALLARDA ÜRETİM YAPTIK’
Korona virüsü sürecinde faaliyete devam ettiklerini belirten Coşkun, “Üretim durmadı fakat düştü. Devletimizin, milletimizin yanında olmak için sıkıntı kaideler içerisinde üretime devam ettik. Eserler depolara konuldu. Bu süreçte üretilen gerecin hangi depoya konulduğunu depocular bilir. Hangi depoda ne kadar iyi mal, gereç vardı, bunu ben bilmiyorum. Ne kadar eser stoklandığını da bilmiyorum. Lakin çok ölçüsüz bir yığılma olmamıştır” diye konuştu.
‘İDDİALARI AVUKATLAR VE SİGORTA ŞİRKETLERİ VERDİRİYOR’
Müştekilerin ve iş güvenliği kompetanı Aslı Bozkurt’un, emekçilerin daha fazla üretim yapması için ağırlık yapıldığı cihetindeki beyanlarına da değinen Coşkun, “İşçilere basınç yapılmaz. Herkesin üreteceği mal standarttır. Bu argümanlar, medyanın yahut müştekilere tazminat davalarında vekillik etmek isteyen avukatların ve sigorta şirketlerinin yönlendirmesi sonucu verdikleri tabirlerdir. Kulağımıza vefat eden Ramazan Kor’un ailesinin daha cenazeyi almadan tazminat peşine düştüğü duyumları geldi” dedi.
Cumhuriyet’ten Seyhan Avşar’ın haberine nazaran Coşkun, çalışanların yanlarında mevzuat gereği ‘bulundurması gerektiği kadar materyal bulundurduklarını’ savundu ve, “Bunun, belirlenmesinin sorumluları ise kimya mühendisleri ve iş güvenliği uzmanıdır. Ikazlara karşın emekçiler fazla gereç getirmeye devam ediyorsa çalışanlar de sorumludur. Bunun denetimi ve sorumluluğu bende değildir” dedi.
‘MÜSİAD BAŞKANIYIM, ÇOK YOĞUNDUM’
İş güvenliği bilirkişileri ve sorumlu yöneticinin bu durumu deftere yazsalar da kendisine iletmediklerini söyleyen Yaşar Coşkun, “Gelseydi aslında imzam olurdu. Yapılan iş güvenliği içtimasına en son 4-5 sene kadar evvel katılmıştım. Bundan sonra içtimalara katılmadım zira fabrikanın patron vekili Asiye Hanım’dır. İmza salahiyeti ondadır. MÜSİAD Lideri olduğum için çok ağırım. Yaklaşık 3-4 yıldır fabrikaya nadiren gelirim. İş güvenliği kompetanı Aslı Bozkurt’un tespitleri varsa çalışmaya neden devam etti ya da neden durumu deftere yazmadı. Çalıştığı sürece de bana rastgele bir eksiklik bildirmemiştir. Ayrıyeten fabrikada yılda 3-4 teftiş yapılırdı. Katiyen bize murakabeden evvel haber gelmezdi.”
‘ÖNCEDEN BİR İKİ GÜN KAPATILDIĞIMIZ OLDU’
Ali Istek Ergenç Coşkun da emekçilere daha fazla materyal üretmeleri için basınç yapılmadığını ve kendi haberi olmadan ve talimatı olmadan da ağırlık yapılmasının kelam konusu olamayacağını söyledi. Coşkun, “Ben asla bu türlü bir talimat vermedim. Bugüne kadar çalışanların yanlarında bulundurdukları gereç nedeniyle külfet yaşamadım. Içtimalara iş güvenliği bilirkişileri katılır. Evrakı ise Yaşar Coşkun’a imzalatırlar. Kontrolleri evvelden haber almamız laf konusu değildir. Teftişlerde eksiklerle ilgili para cezası kesildiğini mutlaka hatırlamıyorum. Birkaç kere meydana gelen iş kazalarından ötürü bir iki gün işyerinin kapatıldığı olmuştur” dedi.
İŞ GÜVENLİĞİ MÜTEHASSISI ASLI B.: UYARDIM ‘BİR ŞEY OLMAZ’ DENİLDİ
Patlama sonrası tutuklanan iş güvenliği mütehassısı Aslı B. ise fabrikada gördüklerine ait sözünde fabrikada ölçüsüz üretim talimatının Yaşar Coşkun tarafından verildiğini söylemişti. Fabrikada 3 tane patlama çukurunun bulunduğu noktanın, çalışanlar tarafından “Çin mahallesi” olarak isimlendirildiğini anlatan Aslı B., “Çin mahallesi denilmesinin nedeni Çin’den getirilen gereçlerin bulunması ve işlenip üretime verilmesidir” halinde konuşmuştu.
Sözünde bu kısımda ve gayri kısımlarda aksaklıklar gördüğünü anlatan iş güvenliği bilirkişisi Aslı B., en değerli eksikliğin ‘üretim sahasında personellerin yanlarına yönetmelik kapsamında bulunması gerekenden fazla gereç almasıdır’ dedi.
Bu hususta personellere ve sorumlulara umumî ihtarlarda bulunduğunu fakat rastgele bir tespit tutanağı tutmadığını belirten Aslı B., emekçilerin daha fazla üretim yapmaları için fabrika yöneticisi Hasan Ali V., ile ustabaşı Erşan Ö.’nün basınç yaptığını sav etti. İşçileri her uyardığında, ‘Biz ne yapalım, bizden sayı istiyorlar, biz sayıyı yetiştirmek zorundayız’ dediklerini söyleyen Aslı B., her emekçinin mevzuat gereği yanına alması gereken gereç ölçüsünün en fazla 1 kg. olduğunu lakin yanlarında bundan daha fazla ölçüde patlayıcı bulundurduklarını söyledi.
Patlamada hayatını kaybeden emekçilerden Havva Çelik’in çalıştığı laboratuvarda günlük 40-50 tabak üretilmesi gerekirken 3 katına çıkılarak 120-150 tabak üretildiğini anlatan Aslı B., “İşçiler bu talimatı iş yanı sahibi Yaşar Coşkun’un buyrukları üzerine fabrika yöneticisi Hasan Ali V.,’den alıyordu” dedi.
Aslı B., bu bahiste neden tutanak tutmamış olması konusunda ise şunları söylemişti: “Bu yapmış olduğum incelemeler sonucunda her şeyi İSG şura içtima tutanaklarına yazmama müsaade verilmiyordu. Zira benim çalıştığım işletme de kişisel işletme ve bu şirketle çalışmaya devam ediyordu. Benim gücüm de bir konuma kadardı. Bu işletmeyi inceleme ve denetlemeye geldiğimde hem fabrika yöneticisi hem de başkaları üzerinde yaptırım gücüm yoktu.”
Aslı B., tabirinde fabrikadaki ihmalleri şöyle sıralamıştı:
- 6-7 ay evvel torpil makinesi üzerinde yangın çıktı. Elleri yananlar oldu fakat vaka SGK yahut adliyeye bildirilmedi.
- Olağanda tıpkı ortamda ve birebir oda içerisinde bulunmamaması gereken ilaç ve kimyasal unsurlar birebir oda içerisine koyulabiliyordu.
- Koronadan ötürü düğünler olmaması nedeniyle depolarda fazla mal birikmesine neden oldu.
- Ana barut deposunun (yeşil renkli depo) depo olduğunu dahi bilmiyordum. Kimse bana buranın depo olduğunu söylemedi.
- Emekçiler şahsî hami donanım kullanmıyorlardı. Hiçbir formda hususî ayakkabı antistatik kıyafet ve sair esas donanım üzerlerinde görmedim. Torpil kısmında terlikle çalışan çalışanlar görüyordum.
.
Sitesinde işçisi övüyordu
Büyük Coşkunlar Havai Fişek Fabrikası’nın internet sitesinde patlama sonrası rastgele bir haberlendirme ya da açıklama mahal almadı. Lakin, “Hakkımızda” kısmında çalışanların övüldüğü şu kısım nokta almaya devam ediyor: “Alanında mütehassıs olan nitelikli teknikerlerimiz ve deneyimli işçimiz ile müşterilerin talep ve istekleri doğrultusunda hazırlanan eserlerimiz sahip oldukları yüksek kalite ve mütenasip fiyatlarından ötürü tercih sebebi olmuştur. Güvenilirlik ve kalitenin ön planda tutulduğu eserlerimiz, üretim sonrasında kompetan takımımız tarafından test edilip siz müşterilerimize sunulmaktadır.”
Önergeye AK Parti ve MHP oylarıyla ret
CHP’nin patlamaya ait Meclis’e verdiği önerge dün yapılan oylamada AK Parti ve MHP’nin oylarıyla reddedildi. Meclis Umumî Kurulu’nda konuşan CHP Küme Başkanvekili Engin Özkoç, İçişleri Bakanı’nın açıklamasına nazaran, fabrikanın 3 ay evvel denetlendiğini hatırlatarak, İçişleri Bakanı’na “Denetim yapanları tutuklayın” daveti yaptı.
AK Parti ismine kelam alan Sakarya Milletvekili Çiğdem Erdoğan Atabek ise muhalefetin tenkitlerine karşılık vermeyerek, patlamadan sonra yapılan çalışmalar hakkında, “Sakarya Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından 11 kişilik yerinde bilirkişi olan profesörler ve öğretmenlere tarafından bilirkişi heyeti oluşturulmuştur; soruşturma büyük bir hassasiyetle ve titizlikle yürütülmektedir. Şu ana kadar, vukuattan sorumlu olduğu düşünülen işletme sahibi dahil 5 kişi tutuklanmıştır. Bilirkişi heyeti alanda incelemelere ve çalışmaya devam etmektedir” diye konuştu.
Atabek’in laflarının akabinde konuşan Özkoç ise şu tabirleri kullandı:
“Burada ikimiz de Sakarya milletvekiliyiz, ikimiz de Sakarya’nın iyiliği için uğraşıyoruz, daha iyi olsun diye. Lakin kayıtlara geçmesi için söylüyorum: Sıkıntı, kaza olduktan sonra yaptıklarımız değil, kaza olmadan evvel yapacaklarımızdır. Burada 7 kere tıpkı fabrika sahibi, tekraren fabrika patlıyorsa ve tekraren kişilerimiz ölüyorsa yönetmelik durduğu hâlde, tüzük olduğu hâlde, ‘denetim yapıldı’ dendiği halde bu fabrika sahipleri buna hiç uymuyorsa demek ki bir bölgede bir eksiklik vardır; daima birlikte onun üzerine gitmeliyiz, mağdurları ve günahsızları koruyup neden olanları cezalandırmalıyız.” (HABER MERKEZİ)
Gazete Duvar
