Sakarya’nın Hendek ilçesinde 3 Temmuz’da 7 kişinin öldüğü, 127 kişinin yaralandığı havai fişek fabrikasındaki patlamaya ait hazırlanan eksper raporu, faciaya davetiye çıkarıldığını gözler önüne serdi.
Patlama büyüklükleri, sayısı ve vakitlerinin belirlenmesi hedefiyle 11 şahıstan oluşan heyet tarafından hazırlanan 200 sayfalık uzman raporu, Hendek Cumhuriyet Başsavcılığına gönderildi. Rapordaki tespitler şunlar:
4 BÜYÜK PATLAMA OLDU
Dört büyük patlama meydana geldi, patlamaların evresi 1 dakika 54 saniye sürdü. Zamanca birinci ve büyüklükçe en büyük patlama sürecinin iş yerinin Çin Mahallesi kısmındaki misket deposu, ilaç eleme yeri ve misket laboratuvarıyla bağlantılı olduğu değerlendirildi.
En büyük patlayıcı ölçüsü 5 bin 700 kilogram gök bombası (13 ton 396 kilogram TNT’ye eş değer) ile 19 metre çapında çukur oluştu. 4 ton 82 kilogram gök bombası (9 ton 595 kilogram TNT’ye eş değer) patlamasında 17 metre, 1 ton 106 kilogram gök bombası (2 ton 599 kilogram TNT’ye eş değer) patlamasında 11 metre, 831 kilogram gök bombası (1 ton 953 kilogram TNT’ye eş değer) patlamasında 10 metre, 53 kilogram gök bombası (125 kilogram TNT’ye eş değer) patlamasında 4 metre ve 831 kilogram gök bombası (1 ton 953 kilogram TNT’ye eş değer) patlamasında 10 metre çapında çukur oluştu.
DEPO ARALARI UYGUN DEĞİLDİ
Depolarda sütreler bulunmuyordu ve güvenlik aralıkları yasal pahalara uymuyordu. Depolar ve misket üretim bölgelerinde yasal sonların üzerinde patlayıcılar depolanmıştır. 2 Temmuz 2020 tarihindeki depo kayıtlarında piroteknik patlayıcıların toplam ölçüsü 41 ton 281 kilo 38 gramdır. Buna ek olarak 5 tondan fazla ölçüde Kosova için piroteknik gereç üretilmiştir. Sonuç olarak Çin Mahallesi’nde yasal olmayan bir halde ve tüzüğe karşıt olarak depolama ve üretim yapılmıştır.
DEPOLAR RUHSATSIZ
Patlayıcı mamullerin koruma edildiği depolarda rastgele bir muhtemel patlama, parlama ve yangın tesirlerine karşı yapısal manada hiçbir tedbir alınmamıştır. Hepsi patlamadan sonra büyük yangında kullanılamaz hale geldi. İdari binanın ikinci katına ilişkin kullanım ruhsatı olmadığı üzere arazinin kuzeyinin uç kısmında depo emelli kullanılan irili ufaklı baraka çeşidinden yapıların da ruhsat kayıtlarına ulaşılamamıştır.
UZATMA KABLOLARIYLA ELEKTRİK ÇEKİLMİŞ
Yıkılmamış binalarda yapılan incelemelerde parlama, patlama tehlikesi olan binalarda kıvılcım çıkarabilecek elektrikli aygıtlar konulduğu, tehlike bölgelerine uzatma kablolarıyla elektrik çekildiği, makine tamiratları yapılırken elektrik ilişkilerinde güvenlik kurallarına uyulmadığı belirlendi.
Irtibat noktalarında sızdırmazlık özelliğinin bozulduğu, statik elektriğe karşı kâfi önlemlerin alınmadığı, çalışanların denetiminin muntazaman yapılmadığı, gelişen teknolojiyi kullanarak alınabilecek güvenlik önlemlerinin alınmadığı görüldü.
İş sıhhati ve güvenliği hukuku bakımından düzenlenen yükümlülüklerin tam olarak sağlanmadığı anlaşıldı. İş sıhhati ve güvenliğinin sağlanması için gerekli olan tüm tedbirlerin alınmadığı sonucuna ulaşıldı.
DEPOLARA 2 TON YERİNE 6 TON PATLAYICI KONULMUŞ
Patlayıcı gereçlerin depolandığı toplam alan 2 bin 400 metrekare. Depo başına yaklaşık 6 ton patlayıcı/kimyasal içerik bulunduğu görülmektedir. İlgili mevzuata nazaran bu depoların asgarî 2 ton kapasiteli patlayıcı unsur koruma yapıları olarak ele alınması gerekirdi.
İMHA SÜRECINDE DE ÜÇ ASKER ÖLMÜŞTÜ
Sakarya’nın Hendek ilçesi Yukarıçalıca mevkisinde yaklaşık 15 dönüm üzerine şurası havai fişek fabrikasında 3 Temmuz’da saat 11.15 sıralarında meydana gelen ve yaklaşık 50 kilometre uzaklıktan, kentin birçok noktasından duyulan patlamalarda 7 kişi ölmüş, hastaneye kaldırılan 127 kişi yaralanmıştı.
Patlamaya ait gözaltına alınan ortalarında fabrika sahibinin de bulunduğu 5 kuşkulu tutuklanmış, bir zanlı ise isimli denetim koşuluyla hür bırakılmıştı.
Denetimli imha maksadıyla Adapazarı ilçesi Taşkısığı mevkisine getirilen fabrikadaki patlayıcıların, 9 Temmuz’da 11.35 sıralarında kamyondan indirildiği sırada meydana gelen patlamada 3 asker ölmüş, 8 jandarma işçisi ile kamyon sürücüsü yaralanmıştı. (AA)
Gazete Duvar
