ANKARA – Covid-19 pandemisi nedeniyle çok sayıda kişinin geçtiğimiz yıllardan farklı olarak daha çok talep ettiği grip aşısı Türkiye’ye geldi. Sıhhat Bakanlığı’nın aşı için “yeterli kriterleri taşıyanları” belirleyip e-nabız sistemi üzerinden duyurmasının akabinde talep noktasında problemler ortaya çıktı.
Direkt ellerine aşı ulaşmayan ve bakanlığın belirlediği kriterlere uyan şahısların reçeteleriyle gelmelerinin akabinde depolardan aşıyı talep eden eczacılara nazaran aşı konusundaki uygulama sıkıntılı. Kritik hastalığa ve risk kümesine sahip şahısların aşı için sıhhat kuruluşları ve eczanelere başvurmaları gerektiğini belirten Ankara Eczacılar Odası Lideri Taner Ercanlı, “Neye nazaran, hangi kritere nazaran insanlara bu aşı veriliyor bilgi sahibi değiliz” dedi. Covid-19 nedeniyle aşı talebinin arttığını söz eden Türk Eczacılar Birliği (TEB) Lideri Erdoğan Çolak ise, “İhtiyacı olan noktasını iyi tespit edip uygulamakta fayda var” diye konuştu.
‘AĞIR AKSAK YÜRÜYEN BİR SİSTEM’
Ankara Eczacılar Odası Lideri Taner ErcanlıEllerinde direkt grip aşısı olmadığını, hastaların ilacı alma hakkı bakanlık tarafından sağlandıysa reçeteleri işleyerek ilacı depolardan temin ettiklerini belirten Ankara Eczacılar Odası Lideri Taner Ercanlı eczacıların yaşadıkları sorunu, “E-nabız sisteminden hastaların kendilerinin bu grip aşısı listesinde olup olmadıklarını ya da alıp alamayacaklarına bakmaları gerekiyor. Ancak bunu risk kümesindeki birtakım şahıslar, aşikâr bir yaş üzerindeki vatandaşlarımızın bu kümede olduğunu düşünürsek, bu sistemi kullanma ya da denetim etmek düzeneklerinde problemler var. Bunlar için de eczanelere çok danışan var. Bir kısım hastanın e-devlet şifresi yok ve e-nabız’dan girip denetim etme talihleri olmuyor. Karşımızda ağır aksak yürüyen bir sistem bulunuyor” tabirleriyle anlattı.
E-nabız uygulamasına girip risk kümesinde olmadığı bildirilen ve ilaç verilemeyen şahısların de eczacılarla muhatap olduğunu belirten Ercanlı, “Dün e-nabız’da grip aşısı için listede gözükmeyen bireylerden bir kısmının bugün gözüktüğü görülüyor. Muhtemelen bakanlık hastalık kritik değerlendirmesine nazaran her gün belirli bir sistemde güncellemelere gidiyor. Ancak bizim bununla ilgili net bir bilgimiz yok. Kaç şahsa bu sistem olumlu karşılık verdi, kaç bireye olumsuz cevap verdi, hangi hastalık kümelerinde buna müsaade veriliyor bu bilgilere net olarak sahip değiliz” diye konuştu.
‘BİR MİLYONUN ÜZERİNDE HASTAYI HAREKETLENDİRMİŞ OLDUK’
İki aydır grip aşısı nedeniyle hastaların ağır baskısının üzerlerinde olduğunu, taleplerin hâlâ devam ettiğini, bakanlığın uygulamasıyla birlikte hastaların soru ve problemlerinin eczacılara yöneldiğini belirten Ercanlı, uygulama nedeniyle risk kümesindekilerin hareket halinde olduğuna dikkat çekerek şunları söyledi:
“Covid-19’la gayrette bilhassa kritik kıymete haiz, önemli riske sahip hastaların çok mobilize olması istenmeyen bir durum. Dışarıya çıkması, sıhhat kuruluşlarında muhtaçlığı yoksa vakit geçirmelerini tasvip etmiyoruz. Şu an grip aşısı için belirlenen sistemin en büyük aksaklığı bu. Hastanın grip aşısını alması için evvel e-nabız’dan denetim edecek, denetim sonrası bakacak şayet grip aşısı alabilirse doktoruna gidecek ve reçetesini yazdıracak. Sonra tabipten çıkacak eczaneye gelecek. Eczacı reçeteyi girecek, sistem öderse hastaya ‘birkaç saat sonra gel’ diyecek. Hasta birkaç saat sonra tekrar eczaneye gelip, aşısını alıp aile hekimliği merkezine gidip aşısını olacak. Bir anda biz bir milyonun üzerinde önemli kritik durumu olan hastayı hareketlendirmiş olduk. Grip aşısı risk grubundakileri mobilize olmaya itti. Bunun bir plan ve nizam içerisinde yapılması gerekiyordu. Bu bilgilerin de bu planın da bu işin paydaşlarıyla vaktinde paylaşılması gerekiyordu. Hâlâ bir belirsizlik var. Neye nazaran, hangi kritere nazaran insanlara bu aşı veriliyor bilgi sahibi değiliz. Eczanelere ve sıhhat kuruluşuna çok sayıda olumlu hastanın gelip gittiğini düşünürsek önemli bir risk faktörü ortaya çıkıyor. Bunun bu kısmının iyi hesaplanması gerekiyor.”
‘BU AŞININ KİMSEYE YETMEYECEĞİ BELLİ’
Türkiye’ye gelen aşı ölçüsünün gereksinimin çok altında olduğunu belirten Ankara Eczacılar Odası Lideri Ercanlı, “Bu aşının kimseye yetmeyeceği de çok belirli. Ek gelecek doz olduğu söyleniyor lakin ne vakit gelecek belirli değil. Burada en değerli zahmet plansızlık ve plan dahilinde evvelden belirlenmemiş olması. Belirlendiyse de bunun paydaşlarıyla paylaşılarak herkesin bildiği tertip içerisinde yürümesi gerekiyordu. Maalesef biz bunu iki gün evvel, son dakikada nasıl olacağını öğrendik” diye konuştu.
‘ECZANENİN ZORLUĞU YÜKLÜ ÖLÇÜDE AŞI OLMAMASI’
Türk Eczacılar Birliği (TEB) Lideri Erdoğan ÇolakTürkiye’ye geldiği belirtilen bir buçuk milyon doz grip aşısının birkaç sevkiyatla tamamlanacağını, bir kısmının geldiğini belirten Türk Eczacılar Birliği (TEB) Lideri Erdoğan Çolak, eczanelerin Sıhhat Bakanlığı’nın uygulaması sonrası yaşadığı problemlere dair şunları söyledi:
“Yüklü ölçüde aşı olmadığı için eczanenin zorluğu bu. Evvel kimse yazdıracak, sonra gidip alıp gelecek bunlar daima birer problem olarak önümüzde duruyor. Eczane açısından, hasta geldiğinde ilacı verebiliyorsunuz ve rafınızda yok. O hastayı oraya oturtsanız bir türlü, yarım saat sonra gel deseniz bir türlü. İçeriye girenin durumunu bilmiyorsunuz ve en kısa müddette o muhtaçlığı görüp göndermek istiyorsunuz lakin bu türlü bir imkanınız olmuyor.”
‘COVID-19 NEDENİYLE ÇOK İNSAN AŞI OLMAK İSTİYOR’
Aşı ölçüsünün arttırılması gerektiğini, Covid-19 nedeniyle yüksek talebin ortaya çıktığını belirten Çolak, gereksinim noktasının iyi tespit edilmesi gerektiğini belirterek şunları kaydetti:
“65 yaş üstü, kronik rahatsızlığı olanlar, organ kaybı olanlar, ileri derecede kanser olanlar, gebeler, beş yaş altı gelişimini tamamlamamış çocuklara aşı yapılmalı diyoruz. Biz bu türlü kaba bir tanım yapıyoruz. Bu yaklaşık yirmi milyon beşere tekabül ediyor. Bunların içerisinde organ yetmezliği olan, ileri derecede kanser olan ne kadar olay var bilmiyoruz. Bizim Türkiye’ye gereken aşı ölçüsü 10 milyon civarı diyoruz. Bunlar zarurî mu derseniz, mecburilik noktasında geçen yıllarda 1 milyon 500 bin bandında aşı yapılmış. Fakat bu yıl Covid-19 nedeniyle çok insan olmak istiyor ve talep fazla. Maske de, ara de, hijyen de, aşı da esirgeyici. Bütün bunları birlikte yapabilirsek korunma bahtımız yükseğe çıkabilir. Gereksinimi olan noktasını iyi tespit edip uygulamakta fayda var.”
Gazete Duvar
