Filiz Yavuz
İçine düştüğümüz çukura o kadar alıştık ki aksini görünce şaşırıyoruz ancak gazeteciler dünyanın hatırı sayılır bir kısmında hala muteber beşerler. Kelamlarına güveniliyor, kamu ismine iktidar odaklarına yaptıkları tenkitlerin kamuda da bir karşılığı oluyor. İnanmayacaksınız, gazetecilik yaptıkları için suçlanmıyorlar da. Evet, siyasetçiler çoklukla gazetecilerden pek hoşlanmıyorlar. Tahminen de siyasetçiliğin şanından bu! Lakin temsiliyetlerinden ötürü onlara ‘tahammül ediyor’, hürmet duyuyor ve illa ki bir gözleriyle bu ‘baş belalarının’ yazdıklarını, söylediklerini ve eylediklerini izliyorlar.
Birtakım ülkelerdeyse politik taban, yasa dışı işlerin vaka-i adiyeden sayılması, cezasızlık ve yolsuzluk kültürüyle paralel olarak bu hoşlanmama hali nefrete, gazetecileri uyuşturucu ticaretine örneğin mahzur olarak görmeye ve bunun sonucunda da büyük baskılara dönüşüyor. Devreye vakit zaman ‘yasal yöntemler’ giriyor evvel; gözaltılar, davalar ve hapishaneler… Vakit zaman ise yılmayan, halkın haber alma hakkını savunan ve vilayetle de gerçeğin peşine düşen gazeteciler direkt vefat tehdidiyle karşı karşıya kalıyor. Üzerinde çalıştıkları belgelere bir mühlet orta verirlerse şayet ve dahi şanslılarsa kurşunlar teğet geçiyor. Değilse…
Bir gazeteciyi öldürmek onun sesini kesmek, onu susturmak manasına geliyor. Ulaştığı bilgileri, çözdüğü bağlantılar ağını, minik minik kesimleri birleştirerek tamamladığı ‘puzzle’ı karanlıkta tutmak, gün yüzüne çıkmasını engellemek demek oluyor. O münasebetler ağı o denli geniş, o denli sıkı ki aslında nasılsa bu cinayetten ötürü kimse suçlanmıyor, suçlansa da suçlamalar ispat edilemiyor, deliller kayboluyor. Ve sonra geçtim azmettirenleri, tetiği çekenler dahi ellerini kollarını sallaya sallaya sokakta dolaşmaktan imtina etmiyorlar. Üstelik bu cinayetle asıl katiller, böylesi netameli problemleri araştırmaya meyleden başka gazetecilere de bildiri vermiş, “Vazgeç bu sevdadan, yoksa senin sonunu da kurşunlar getirir” demiş oluyor. Lakin işte ne cinayet ne de bu bildiri işe işe yarıyor; gazeteciler yazmaya devam ediyor, gazetecileri öldürmek kıssayı öldürmüyor.
MARTINEZ’İN ÜZERİNDE ÇALIŞTIĞI KARTELLER ARAŞTIRILDI
İşte tam da bunu cümle aleme göstermek isteyen 18 ülkenin Le Monde, The Washington Post, The Guardian, El País ve Süddeutsche Zeitung üzere ileri gelen 25 yayın kuruluşundan 60 gazeteci, 2012’de Meksika’nın Veracruz eyaletinin başşehri Xalapa’daki konutunda öldürülen Proceson mecmuasının muhabiri Regina Martínez’in öyküsünün izini sürmek için “Forbidden Stories” (Yasak Hikayeler) tertibi çatısı altında bir ortaya geldi. “The Cartel Project” ismini verdikleri proje kapsamında gazeteciler tam 10 ay boyunca Martínez’in öldürülmesini odağa alarak onun üzerinde çalıştığı Veracruz eyaletindeki uyuşturucu kartellerini, bu kartellerin artık cezaevinde olan periyodun valisi Javier Duarte’yle bağlarını, ülkedeki yolsuzluk ortamını, kara para aklama sistemini, silah kaçakçılığını, uyuşturucu üretimini ve kartellerin gazetecileri gözetlemek için kullandığı ekipmanları araştırdı.
SİYASETÇİLERİN, HATA ÖRGÜTLERİYLE İRTİBATLI OLDUĞU TESPİT EDİLDİ
60 gazeteci, Martínez’in öldürülmesini evvel kolay bir hırsızlığa, sonra da ‘tutku cinayeti’ne bağlayan Veracruz’daki siyasetçilerin organize cürüm örgütleriyle ilişkili olduklarını ve birtakım yetkililerin araştırmaları engellemeye çalıştığını ortaya koydular. Ve bu ortak çalışma projeye katılan yayın organlarında Martínez’in öldürülmesinin ardındaki ayrıntılarla 6 Aralık Pazar günü dünya genelinde yayımlamaya başlıyor.
Meksika’da son 20 yılda 119 gazeteci öldürüldü. Gazeteci cinayetlerinin neredeyse hiç biri aydınlatılmadı. Gazetecileri Müdafaa Komitesi (CPJ), Meksika’yı gazeteciler için yarımküredeki en tehlikeli ülke olarak tanımlıyor.
“Forbidden Stories” (Yasak Hikayeler), Fransız Charlie Hebdo baskınının akabinde, öldürülen gazetecilerin yarım kalan kıssalarını tamamlamak hedefiyle kuruldu. Tertip Panama Belgeleri’ni araştırdı ve bu araştırmaya katılan gazeteci Daphne Caruana Galizia’nın öldürülmesinin akabinde Malta’da onun araştırdığı yolsuzlukla ilgilendi.
Gazete Duvar
