‘Ev Emekçileri Dayanışma Sendikası (Evid-Sen) Covid-19 Raporu’ yayımlandı. Rapor kapsamında 30 bayan mesken emekçisi ile irtibata geçildi. Katılımcıların büyük çoğunluğu öteki bir iş yapma talihleri olmadığı için konut işçiliğini tercih ettiklerini söyledi. Soruları cevaplayan konut personellerinin 13’ü ilkokul mezunu, ikisi rastgele bir halde eğitim almadığını tabir ederken, 9’u lise mezunu 3’ü yüksek okul mezunu olduğunu belirtti. 5 iştirakçi eğitim durumuyla ilgili bilgi vermedi.
İştirakçilerden evli olduğunu belirten 15 bireyden 11’i konutun geçimini eşleriyle birlikte sağladığını belirtti. Mesken çalışanlarından 19’u gündelikçi olarak 11’i ise yatılı olarak çalıştığını belirtti. Yatılı çalışanlardan 6’sı göçmen emekçi.
İŞSİZLİK MESELESİYLE DAİMA KARŞI KARŞIYA GELİYORLAR
İştirakçilerin anlatımlarına nazaran konut emekçileri işsizlik sıkıntısıyla ağır biçimde karşı karşıya kalıyor. Yatılı olarak çalışan konut personelleri ise müsaadesiz ve emekçi sağlığı- iş güvenliği önlemlerine uyulmaksızın çalıştırılıyor.
Raporda salgın devrinde konut personellerinin içinde bulundukları durumun tespit edilebilmesi nedeniye iştirakçilere ne çeşit zahmetler yaşadıkları soruldu. Gündelik işlerde çalışan iştirakçilerin tamamının şu anda çalışmadıkları, işsiz kaldıkları ve önemli ekonomik problemlerle karşı karşıya oldukları görülüyor.
Konut çalışanları bu sıkıntı kaidelerin yanında bayana karşı şiddetin de temel öznesi olarak karşımıza çıkıyor. Kimi konut personelleri kendi aileleri içinde de şiddete maruz kaldıklarını lisana getirdi. Araştırmaya katılan mesken personellerinin anlatımları rapora şöyle yansıdı:
– Herkes korkuyor bizi meskene almıyorlar… Çok sorun yaşadım bu süreçte… Borçluyum borcumu ödeyemiyorum, oğlum askerde, başka çocuğum kaza yaptı kiramı ödeyemedim. Bankalara borcum da var. Bu hastalıktan sonra kimse çalışmıyor… Maalesef para yok borç var her yere… Gece gündüz düşünüyorum iki hastayla yaşıyorum… Beslenmemi bile sağlayamıyorum… Para yok ki ne alıp yiyelim… Üçüncü kiram oldu ödemedim… (Herhangi bir eğitimi yok, mesleksel deneyim 25 yıl)
– Bu devirde önemli düşünceler yaşıyorum, parasız kalıyorum… Zira gündelikçi olarak çalışıyordum… Bütün işlerimiz sonlandı işler iptal oldu. Bu hastalık yüzünden, işimden ayrılmak zorunda kaldım… Şu an önemli biçimde maddi durumum çok bozuk. Bütün geçimimi mesken işlerinden sağlıyordum. Daha evvel bir besin kartım vardı ayda 125 TL İBB’den olan ondan alışveriş yapabildim bu ay o denli yönetim ettim… (ilkokul mezunu, mesleksel deneyim 35 yıl)
– Çalışmıyorum, kirayı, faturaları ödeyemiyoruz, sonumuz ne olacak… Karanlık günlerden geçiyoruz… İşimiz duaya kaldı… (İlkokul mezunu, mesleksel deneyim 30 yıl)
– Fakat koşullar zor… Yuvam dağıldı, çocuklarla buralarda bir başıma kaldım… Üzere üzere şeyler… Etraf olsa da ne muharrir, elin kolun bağlı, büyükler karşıt, babam bıçak çekti… Önüne gelen meskenden kovuyor başlarına estikçe…”
– Çalıştığım işyerinden müsaade istedim lakin vermediler. Sen bize korona mı bulaştıracaksın dediler? Ellerime omuzlarıma vurup bana şiddet uygulayıp sonra da işten çıkarttılar… (Lise mezunu, mesleksel deneyim 12 yıl)
– Bu olaylardan ötürü dışarıya çıkamıyorum, gün uzunluğu evdeyim müsaade günümü odamda geçiriyorum. Hafta içi çalışıyorum. İşim daha da ağırlaştı zira herkes evde… Nefes alamıyorum herkese yetemiyorum… Bu süreçte covid öldürmezse bu gidişle Bakırköy’ün yolu görünüyor…” Konut emekçisi 14,
– Hemşireyim, Azebaycanlıyım. Memlekette çocuğum ve eşim var. Eşim korona oldu artık daha iyi lakin aklım ailemde. Ailemle telefondan imajlı konuşuyorum. 1.5 yıldır çocuk bakıcısıyım. İki aydır hiç müsaade kullanmadım. Çalıştığım konutun bütün işini yapıyorum, çocuklarına bakıyorum… Çok yoruldum…Bende virüs çıksa ne yaparım bilmiyorum. Değerli olan onlar, biz umurlarında değiliz. Meskenleri küçük bana ilişkin bir odam yok bir şey olsa beni işten atarlar. Kendileri hasta olsa bana baktırırlar…” (Tecrübe 25 yıl)
– Özbekistanlıyım… Karı koca yaşlı bir çiftin yanında çalışıyorum iki buçuk yıldır. Çalışma müsaadem yok. Çalıştığım iş yerinde yaşadığım değerli bir sorunu yazıyorum. Oturma müsaadesini almak için postaneye gittim. Ayrıyeten otobüsle ya da minibüsle de değil çalıştığım yerin özel sürücüsüyle gidip geldiğim halde bize virüs bulaştırırsın diye bir hafta boyunca odama hapsedildim. Hapisim devam ediyor yemeğimi kapı önüne bırakıyorlar bu duruma dayanamıyorum. İşi bırakmayı düşünüyorum bırakmak istediğimde neyle karşılaşacağımı bilmiyorum. Çok üzülüyorum, bir beşere bu yapılmamalı… (Mesleki deneyim 2 yıl)
– Konutum kira, elimde ne var ne yok konut sahibine verdim. Bu ay ne yapacağım bilmiyorum (ilkokul mezunu, mesleksel deneyim 15 yıl)
– Şimdiden elektrik, doğal gaz ve kira ödemelerini yapamaz hale geldik bu bu türlü devam ederse açlıkla karşıya kalabiliriz… (İlkokul mezunu, mesleksel deneyim 26 yıl)
– Konutum kira ve ben iki aydır kiramı ödeyemedim… (Herhangi bir eğitimi yok, mesleksel deneyim 20 yıl)
– Sağlıklı beslenmede dert çekiyoruz. Elimizdeki nakdi de tükettiğimiz için meskende olan erzaklarla geçinmeye çalışıyoruz (Herhangi bir eğitimi yok, mesleksel deneyim 20 yıl)
– Hayatımız tehdit altında… Çalışmazsak parasızlıķtan çalışırsak virüsten… Bu durum ne kadar sürecek beli değil… SGK’mız olmadığı için işsizlik yardımından faydalanamıyoruz… Toplumsal yardıma başvurdum lakin 685 TL nafaka aldığım için her kezinde ret yanıtı verdiler… (İlkokul mezunu, mesleksel deneyim 25 yıl)
– Rica ediyorum devlet bize el uzatsın. Güç durumdayız iki hastam var çocuklarım işsiz, eşim raporlu ben 57 yaşındayım hastayım hala paklığa gidiyorum. Hastayım güç çalışıyorum. Hiçbir yerde bize sigorta yapmadılar, 25 yıldır sigortasız çalıştık, devlet bize borçlu lütfen bize el uzatsınlar. (Herhangi bir eğitimi yok, mesleksel deneyim 25 yıl)
‘EKONOMİK, CİNSEL, RUHSAL VE FİZİKÎ ŞİDDET…’
Türkiye’de 1 milyonu aşkın mesken çalışanı olduğunu vurgulayan Evid-Sen Genel Lideri Gülhan Benli, şunları söyledi:
“Korona devrinde mesken personeli arkadaşlarımız birçok sorun yaşadılar. Fakat en çarpıcı bulgulardan bir tanesi ikinci dalgada arkadaşlarımız virüse yakalanıp hastalanmadan değil, işsiz kalmaktan korkuyorlar. Bu ömür hakkının ötesinde aktif bir formda ekonomik manada hayatlarını sürdürebilmek için duydukları korkuyu çarpıcı bir biçimde karşımıza koyuyor. Bunun ötesinde araştırma bulgularının bize gösterdiği kıymetli noktalardan birisi, mesken çalışanı arkadaşlarımızın hem kendi aileleri hem de işyerlerinde ağır olarak şiddete karşı karşıya kalıyor. Mesken personelleri her alanda şiddetin her türlüsü ile karşı karşıya kalıyorlar. Ekonomik şiddet, cinsel şiddetin, ruhsal şiddet ve fizikî şiddet bir çırpıda sayabileceğimiz ögeler ortasında.”
‘İSTANBUL MUKAVELESİ UYGULANSIN’
Mesken personellerinin şiddete ait algı ve şuurlarının yükseltilmesine yönelik çalışmalara muhtaçlık olduğunun altını çizen Benli şöyle devam etti:
“Sadece mesken çalışanları ile sonlu değil. Tahminen de tüm kısımlarının bilinçlendirilmesi gerekiyor. Bu araştırma tekrar bize korona periyodun mesken personeli arkadaşlarımızın hem kendi aileleri içerisinde hem de iş yerlerinde maruz kaldıkları şiddeti değerli ölçüde artırdığını gösteriyor. Bilhassa iş yerinde gördükleri ekonomik şiddetin arttığı konut çalışanı arkadaşlarımız tarafından lisana getirildi. Korona periyodunda maruz kaldıkları ruhsal şiddetin önemli bir formda arttığını söyleyebiliriz. Sendika olarak öncelikle İstanbul Mukavelesi’nin eksiksiz olarak uygulanmasını, mesken çalışanlarının türel manada garantilerin sağlanmasını, gelir dayanağının konut çalışanlarına verilmesini ve bilhassa bu devirde toplumsal garantilerinin sağlanması ve Milletlerarası Çalışma örgütünün 189 sayılı mesken personelleri mukavelesi ile 190 sayılı Şiddet ve Taciz Mukavelesi’nin bir an evvel Türkiye tarafından onaylanmasını talep ediyoruz.”
Gazete Duvar
