DUVAR– Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Cumhurbaşkanlığı Külliyesi’nde düzenlenen Kültür ve Turizm Bakanlığı 2019-2020 Özel Mükafatları Töreni’nde açıklamalarda bulundu.
Erdoğan, “Bir periyot, ülkemizin kültür sanat dünyasını esir alan kısır ve bağnaz bakış açısı, binlerce yıllık medeniyet mirasımıza da sırtını döndü. O denli ki bizi tarihimize, köklerimize bağlayan birçok kültür sanat yapıtı bu devirde, ya müzelerin mahzenlerinde ya da kütüphanelerin tozlu raflarında bakımsızlığa, unutulmaya terk edildi” dedi.
“Diline sahip çıkmayan milletler tıpkı kökleri kuruyan ağaçlar üzere esen rüzgarlar karşısında devrilmeye mahkumdur” diyen Erdoğan, gençlerin son devirde İngilizce kökenli tabirleri kullandığına dikkat çekti. Erdoğan “Bu vahim tablo son yıllarda toplumsal medya lisanı ve plaza lisanıyla daha da kötüleşmektedir. ‘Forward etmek’, ‘done olmak’, ‘aksiyon almak’… Lisanda müstevlilerin adeta mahkumu durumdayız” tabirlerini kullandı.
Bugün hem 2019’un hem de 2020’nin mükafatlarını vereceklerini belirten Erdoğan, bu yıllarda başarılarıyla temayüz eden tüm kurumları ve sanatkarları tebrik etti. Erdoğan, bu kapsamda mükafata layık görülen Odunpazarı Çağdaş Müzesi’ni, Antakya Medeniyetler Korusu’nu, Hisart Canlı Tarih ve Diorama Müzesi’ni, Mimsanat Akademisi’ni, İstanbul Grafik Sanatlar Müzesi’ni kuran, yaşatan, zenginleştiren sanat ve sanatkarları kutladı.
‘AKADEMİDEN VE SANAT TOPLULUĞUMUZDAN BİRÇOK YILDIZ KAYDI’
Kültür ve Turizm Bakanlığı ve heyete, kültür ve sanat kurumlarına verilmiş samimi bir takviye olarak gördüğü bu tercihleri bilhassa yaşattıkları ve bu hususta attıkları adım için teşekkürlerini sunan Erdoğan, şöyle devam etti:
“1979 yılından günümüze kadar mükafatların tevdi edildiği kültür sanat insanlarımızı, kurumlarımızı bir kere daha hürmetle yad ediyorum. Gerek 2020 yılında gerekse 2021 yılının ocak ayında akademiden ve sanat topluluğumuzdan birçok yıldız kaydı. Dün toplumsal bilimler alanında ülkemizin yetiştirdiği en uzman isimlerden sosyolog Prof. Dr. Işık Vergin hocamızı darülbekaya uğurladık. Parıltı hocamızdan bir hafta evvel Topkapı Sarayı’nın eski müdirelerinden, dünya çapında bir tarihçi, el yazması ve minyatür sanatı uzmanı olan Filiz Çağman hanımefendiyi kaybettik. Bu iki güzide ismin yanı sıra bu devirde Türk sinemasına, tiyatrosuna, müziğine, kültür ve sanat hayatına katkı yapmış, emek vermiş pek çok bedelimiz vefat etti. Hayatını kaybetmiş tüm kültür, sanat, bilim insanlarımıza Allah’tan rahmet, sevenlerine ve aziz milletimize başsağlığı diliyorum.”
Türkiye’nin, tarih boyunca medeniyetlerin kavşağında yer almış bir ülke olduğuna dikkati çeken Erdoğan, tek başına bir kıymet olan İstanbul’un yanında Hatay’dan Kayseri’ye, Ürgüp’ten Hasankeyf’e, Efes’ten Hattuşaş’a kadar Türkiye’nin dört bir tarafında medeniyetlere beşiklik yapmış yerlerin olduğuna işaret etti.
Topkapı’daki yapıtların bir benzerinin, yağmayla bir ortaya getirilmiş eserlerin teşhir edildiği yerler bir kenara bırakılırsa, kapasite ve çeşitlilik prestijiyle dünyada hiçbir müzede bulunamayacağını vurgulayan Erdoğan, Topkapı Sarayı’nın tek bir odasının dahi hakkının verilerek gezilmesi için saatlere muhtaçlık duyulduğunu söyledi.
‘GİTTİĞİMİZ HER YERDE ECDADIN GERİDE BIRAKTIĞI BİR İZE RASTLIYORSUNUZ’
Erdoğan, binlerce yıla sahip kadim mirası daima zenginleştiren milletin mimariden musikiye, hüsnühattan edebiyata kadar kültürün farklı alanlarında nadide eserler ürettiğini belirterek, “Bugün yalnızca hudutlarımız içinde değil, gönül coğrafyamızın dört bir köşesinde bu yapıtlarla karşılaşıyoruz. Afrika’nın en ucundaki Cape Town kentinden Kahire’ye, Açe’den Saraybosna’ya kadar gittiğimiz her yerde ecdadın geride bıraktığı bir ize, o topraklara vurduğu bir mühre rastlıyorsunuz” dedi.
“Altının değerini sarraf bilir” kelamını hatırlatan Erdoğan, “Medeniyetimizin görkemini, ecdadımızın ufkunu yansıtan bu yapıtların bedeli maalesef uzun yıllar bilinemedi” sözlerini kullandı.
Erdoğan, şöyle konuştu:
“Diğer pek çok mevzuda olduğu üzere kültürümüze ve kültür mirasımıza hakkıyla sahip çıkma noktasında da önemli kasvetler yaşadık. Bir periyot, ülkemizin kültür sanat dünyasını esir alan kısır ve bağnaz bakış açısı binlerce yıllık medeniyet mirasımıza da sırtını döndü. O denli ki bizi tarihimize, köklerimize bağlayan birçok kültür sanat yapıtı bu periyotta ya müzelerin mahzenlerinde ya da kütüphanelerin tozlu raflarında bakımsızlığa, unutulmaya terk edildi. Bununla da kalmadı. İhmal yerini vakitle kasta, ilgisizlik yerini bilgisizliğe, gaflet yerini vakitle hesaplaşmaya bıraktı. Millete, tarihe, esaslı medeniyet tasavvurumuza ilişkin ne varsa birçok dışlandı, yok sayıldı, hor, hakir görüldü. Bu yıkım grubunun karşısında kendini tarihe, sanata ve kültürümüze sahip çıkmaya vakfetmiş insanların da olduğunu biliyoruz. Az sayıdaki bu çilekeş beşerler neşrettikleri eserler, açtıkları stantlar ve kurdukları müzelerle hazinemizi yaşatmaya çalıştılar. Bu beşerler geçmişin eskimeyen güzellikleriyle günümüzün çağdaş yapıtlarını buluşturarak tıpkı vakitte sanatın üniversal tarafını de bizlere gösterdiler.
‘MAALESEF O KÜLTÜRÜN TAŞIYICISI OLAN LİSANI İHMAL EDİYORUZ’
Kültürle ilgili tartışmalarda maalesef o kültürün taşıyıcısı olan lisanı ihmal ediyoruz. Ülkemizdeki kültür sorunu ekseriyetle işin uzmanları tarafından lisan sorununun dışında bedellendiriliyor. Halbuki bir milleti maziden atiye taşıyan kültürse o kültürün en değerli ögesi da lisandır. Kültür, lisan kalıbında şekillenip lisan kabında gelecek jenerasyonlara aktarılır. Lisan olmadan insan, aile, toplum, kültür ve medeniyet de olmaz.
Konfüçyüs’e atfedilen şu kelamın son derece olduğunu düşünüyorum: Bir gün Konfüçyüs’e sorarlar, ‘Bir memleketi yönetim etmeye çağrılsaydınız birinci iş ne yapardınız?’ Büyük filozof şöyle karşılık verir: ‘İşe birinci lisanla başlar, lisanı düzeltirdim. Lisan düzgün olmazsa, sözler kanıyı iyi anlatamaz. Niyetler iyi anlatılmazsa görevler iyi yapılamaz. Gereken yapılmaz ise ahlak ve kültür bozulur. Ahlak ve kültür bozulursa, adalet şaşırır. Adalet yanlış tarafa saparsa halk şaşkınlık içine düşer ve ne yapacağını bilemez.’
Bu nedenle hiçbir şey lisan kadar kıymetli değildir. Lisanına sahip çıkmayan milletler tıpkı kökleri kuruyan ağaçlar üzere esen rüzgarlar karşısında devrilmeye mahkumdur. Peyami Safa bunu “Dilini kaybeden bir millet her şeyini kaybetmiştir” diyerek tabir ediyor. Lisan sorununa gereğince eğilmiyoruz.
‘TÜRKÇEMİZ BİR ÇIKMAZA SAPLANMIŞTIR’
Ulusal kimliğimizin ve hafızamızın nişanesi olan Türkçeye hak ettiği ihtimamı göstermiyoruz. Bunda elbette bir periyot özleştirmecilik ismi altına lisanımızın çoraklaştırılmasının hissesi da bulunuyor. Lisanda sadeleştirme niyetiyle çıkılan yolda Türkçemiz tarihinin en büyük söz katliamına maruz bırakılmıştır. Lisan cellatlarının elinde hoş Türkçemiz bir çıkmaza saplanmıştır. Bir periyot Fransızca, son periyotta de İngilizce kökenli tabirlerle dolmuştur.
İşte caddelerde bu türlü dolaştığınız vakit dükkanlara, marketlere baktığınız vakit diyorsunuz; ‘E bizim lisan nerede?’ Tabelalarda farklı şeyler var. Bunu kaybettiğimiz anda biz kendimizi kaybetmiş oluruz. Gençler bir asır evvel vefat eden dedelerinin mezar taşını okuyup anlayamaz durumda. Üniversite mezunu insanlarımız bile 70-80 yıl evvel yazılan yapıtları okurken zahmet çekiyor. Bu vahim tablo son yıllarda toplumsal medya lisanı ve plaza lisanıyla daha da kötüleşmektedir. “Forward etmek”, “done olmak”, “set etmek”, “aksiyon almak” üzere ne Türkçeye ne İngilizceye uyan tuhaf bir lisan ortaya çıktı. Ben de anlamıyorum. Birebir biçimde kısaltma mazeretiyle ortaya çıkan, ne olduğu anlaşılmayan harf yığınları toplumsal medyayı istila etti. Lisanda müstevlilerin adeta mahkumu durumdayız. Elbette diğer lisanlardan söz almak, bir zenginliktir.
Türkçe fiiller ve sözler yerine yabancı lisandaki karşılıkları kullanılmakla kalınmıyor, Türkçemizde olmayan vakit yapılarıyla lisanımızın özü tahrip ediliyor. Bu tuhaf lisanın toplumun birtakım kısımlarında bir saygınlık görmesi de bir öteki boyuttur. Beşeri bağlardan eğitime kadar pek çok alanda karşılaştığımız meşakkatlerin temelinde bu lisan sorunu vardır.
‘BİRÇOK BÖLÜME KIYMETLİ VAZİFELER DÜŞÜYOR’
Şayet millet olarak bizim bir kültür davamız varsa öncelikle Türkçeden başlamamız gerekiyor. Lisanımıza sahip çıktığımız ölçüde kültürümüze, milletimize de sahip çıkabileceğimize inanıyorum. Geleceğimize yapacağımız en büyük yatırımlardan biri bizden evvelkilerin yanlışlarını tekrarlamadan yabancı lisanların istilası karşısında Türkçemizi geliştirmek, korumak olacaktır. Yaşayan bir varlık olan lisan her canlı üzere emek ister. Bu mevzuda birçok kısma kıymetli vazifeler düşüyor.
Siz kültür sanat insanlarımız başta olmak üzere, tüm kalem ve kelam erbabımızdan lisanımıza sahip çıkmasını istiyorum. Sözlerime son verirken bir kere daha ödül tevdi edilecek üstatlarımızı tebrik ediyor, bundan sonraki çalışmalarında muvaffakiyetler diliyorum.” (HABER MERKEZİ)
Gazete Duvar
