TÜİK’in açıkladığı enflasyon dataları çarşı pazardaki gerçek sayıları yansıtmaktan uzak kalırken, ENAG Tüketici Fiyat Endeksi (E-TÜFE) Şubat 2021 bilgileri açıklandı. Enflasyonu yalnızca kendi başına değerlendirmenin bilgi kaybına neden olabildiğine işaret eden ENAG “Enflasyonun yanında işsizlik ve ekonomik büyüme datalarının de eş-anlı kıymetlendirilmesi mecburî hale gelmektedir” değerlendirmesinde bulundu.
ENAG bünyesindeki akademisyenlerin yaptığı hesaplamalara Şubat 2021 periyodunda aylık enflasyon yüzde 1,84 (TÜİK’in değiştirdiği bir evvelki enflasyon sepetine nazaran ise yüzde 1,93) olarak gerçekleşti. Eylül 2020 ile Şubat 2021 ortasındaki 6 aylık enflasyon oranı ise yüzde 19,98 olarak hesaplandı.
TÜİK ise şubat enflasyonunu yüzde 0,91, yıllık enflasyonu da yüzde 15,61 olarak açıkladı.
ENAG-özellikli eser kümesi enflasyon hesaplamasına nazaran şubat ayında en fazla düşüş yaşanan küme yüzde 6.30 ile meyve-sebze, en fazla yükseliş görülen küme ise yüzde 22.04 ile kırtasiye eser kümesinde oldu.
TÜİK DATALARI GERÇEK ENFLASYONDAN UZAK
ENAG’ın aylık ekonomik tahlil bülteninde, enflasyona ait şu tahlile yer verildi:
“2020 yılının yüzde 36,72 oranındaki enflasyonu göz önüne alındığında, yılın birinci iki ayında fiyatların artış suratında yani enflasyon oranında birikimsel olarak bir yavaşlama ya da düşüş olmadığını söylemek mümkündür. Bu ise enflasyonun kalıcı ve yapışkan özelliğini koruduğunu
göstermektedir.
Doğal olarak, enflasyonu yalnızca kendi başına pahalandırmak bilgi kaybına neden
olabilmektedir. Enflasyonun yanında, işsizlik ve ekonomik büyüme bilgilerinin de eş-anlı
kıymetlendirilmesi mecburî hale gelmektedir.
İSTİHDAM VE GELİR KAYBI SÜRÜYOR
Mart ayının birinci haftasında açıklanan ekonomik büyüme oranı da bu kapsamda düşünülmelidir.
Bu bilgiye nazaran, 2020 yılını yüzde 1.8’lik bir büyüme oranı ile kapatan Türkiye iktisadında, istihdam kaybı, gayrisafi yatırımlardaki daima azalma ve sermaye stokundaki zayıflığa eklenen kelam konusu yüksek enflasyon oranı, açıklanan büyüme olgusunun refah yaratıp yaratmadığını sorgulatmaktadır.
FİYATLARI ETKİLEYEN GELİŞMELER
Şubat devrinde, Türkiye iktisadında fiyatlar genel düzeyini etkileyen gelişmeler şu
formda özetlenebilir:
1. Döviz kurlarında lira lehine iktisat içi ve dışı bir kaç faktörlü gelişme oldu. Bunlar:
a. Merkez bankasının faizin kısa devirde düşürülmesinin planlama dahilinde olmadığını
beyan etmesi
b. Döviz kurunun beklentiler ve dış ekonomik faktörlerden ötürü lira lehine gevşemesi ve
Şubat ayı sonuna gerçek, ABD 10-yıllık hazine bono faizlerinin ABD’deki enflasyonist baskı
nedeniyle yükselişe geçmesi sonucu tekrar liranın paha kaybetmesi,
c. TÜİK bünyesinde enflasyon alanında çalışma kümesi kurulmasının yanında, emek
(işgücü) piyasası bilim şurasının oluşturulması ve derlenen dataların daha şeffaf ve
kontrole tabi olarak elde edilmesi ve sunulmasının amaçlanması,
d. Son 1 ay içinde TÜİK bünyesinde 2 sefer üst idare değişikliğine gidilmesi,
e. Şubat ayında açıklanan Ocak-2021 devri enflasyonunda birinci kez “pandemi sepeti”
ayarlaması sonucunda, husus (ürün) yüklerinde yaşanan değişimin enflasyon
oranına tesirinin tartışılır hale gelmesi,
f. Pandemi sepet tartılarının ayarlamasının bilhassa fiyatların zati tavan yaptığı bir
devirde uygulanması ve bunun enflasyonu baskılayıcı özellikte olması. (EKONOMİ SERVİSİ)
Gazete Duvar
