Mahmut Çınar
Türkiye’nin en kıymetli ve esaslı özel tiyatrolarından Ankara Sanat Tiyatrosu, 6 Aralık’ta yapılan bir açıklamayla, İzmir Caddesi, Ihlamur Sokak’ta bulunan 58 yıllık sahnesini boşaltmak zorunda kaldığını duyurdu.
“Pandemi periyodunun getirdiği kaldırılamaz yükler, yıllardır yoksun bırakıldığımız devlet yardımları, mülk sahibinin bir tiyatro kurumuna dayattığı ağır şartlar ve uzlaşmaz hali sebebiyle, bir kentin, bir ülkenin belleğini, tarihini, kültürünü temsil eden, sayısız sanat beşerinin yetişmesine vesile olmuş; oyunlarına, her türlü etkinliklere mesken sahipliği yapmış konutumuzdan ayrılmak zorunda bırakıldık” denen açıklamada; bir 6 Aralık günü açılmış olan tarihi salonun, 6 Aralık 2020’de boşaltılmak zorunda kaldığına da dikkat çekildi.
Sanat ve siyaset dünyasından çok sayıda ismin kederle paylaştığı haber üzerine, Ankara Büyükşehir Belediye Lideri Mansur Yavaş’ın bahse el atması için davette bulunuldu. Gazeteci Ünsal Ünlü, Persicope’ta yaptığı yayında, Yavaş ile görüştüğünü, Belediye Lideri’nin hususla ilgili bir adım atma kelamı verdiğini duyurdu. Lakin ortadan geçen üç günde hiçbir resmi kurumdan açıklama gelmiş değil.
Açıklamada, AST’ın dört dönemdir kapalı gişe oynadığı “Bir Valize Ne Sığar ki?” oyununa da atıfta bulunularak, salonun tarihinin de altı çizildi: “Neyi götürseydik ha! Sabahlara kadar dekor yaptığımız geceleri mi? Erkan Yücel’in, Yaman Okay’ın, Kerim Afşar’ın, Meral Niron’un oyunculuklarını mı? Timur Selçuk’un eşsiz oyun müziklerini mi? Rutkay Aziz’in sayısız oyun rejilerini mi? Uğur Mumcu’nun Sakıncalı Piyade’sini mi? Maksim Gorki’nin Ana’sını mı? Osman Şengezer’in mükemmel dekor dizaynlarını mı? Onların kulislerde yankılanan sesini mi? Çok yıldır tiyatroyu yaşatan seyircilerini mi? Neyi alaydık ha! ‘Bir valize ne sığar ki!’”
Açıklamada kelamı edilen oyunun muharriri, direktörü ve oyuncusu Yeşim Dorman’la, Ihlamur Sokak’taki 58 yıllık salonun AST ve tiyatro seyircisi açısından ne manaya geldiğini ve salondan çıkarılma süreçlerini konuştuk. Çocukluk yıllarından itibaren oyuncu olarak AST’ın kesimi olan Dorman, 70’li yıllarda Bilgesu Erenus’un ünlü “Nereye Payidar?” oyununda başrol oynadı. Daha sonra “Zengin Mutfağı”, “1871 Komün Günleri” üzere kıymetli oyunlarda rol aldı.
Tiyatroda temel sihrin, seyirciyle kurulan bağlantıda ortaya çıktığını söylüyor Dorman ve klasik nizamda hazırlanmış sahnelerin, oyuncu ile seyirci ortasında direkt ve eş vakitli bir bağ kurduğunu hatırlatıyor. Seyircinin tüm reaksiyonunu anında alabilmenin, tiyatro açısından kıymetine vurgu yapan Dorman, “Ihlamur Sokak’ta o kadar insan beşere oynuyoruk ki, onu bir daha bulmak çok zor” diyor.
Boşaltılan tarihi salonun teknik problemleri olan, havasız bir sahne olmasına karşın, AST takımı ve seyircisi için kutsal bir yer olduğuna değinen Dorman, ekliyor: “Bilkent Sahne’de oyunlarımıza devam ediyoruz. AST kapanmıyor lakin o sahneden ayrılmak, benim için ve arkadaşlarım için ana rahminden ayrılmak üzere bir şey. Zira biz her gün o havasız yere o merdivenlerden koşarak inerken çok farklı bir şey giyerdik üstümüze; güya binlerce yıldır orada sanat yapılıyor üzere. Tiyatro için yerin çok değeri var. Şimdiki salonumuzun sahnesi daha yüksek, seyirciden biraz daha uzak. Biz birebir oyunu turnelerde, konferans salonu düşünülerek yapılmış sahnelerde bir türlü birebir ruh haliyle oynayamıyoruz zira AST’ta alışmışız, A sırasıyla yüz yüze oynuyoruz resmen ve elle tutulur biçimde seyircinin yansıları yağıyor.”
Dorman; Ihlamur Sokak’taki binanın mal sahibiyle AST’ın her vakit meseleler yaşadığını, makus tüccar zihniyetinin, sanat için anıtsal bir yer olan bu salonu terk etmek zorunda kalmalarıyla sonuçlandığını belirtiyor. Bu süreçte mahallî idarelerden de dayanak görmediklerini söyleyen Dorman’a nazaran, tiyatronun 58 yıllık sahnesine dönmesi şimdilik sıkıntı görünüyor. Dorman bunun bir nedeninin mal sahibinin tavrı olduğunu lisana getiriyor lakin Dorman’a nazaran bir öbür sorun, salonun yine oyun sahnelenebilecek bir yere dönüşmesi için önemli bir onarıma gereksinim duyması.
Gazete Duvar
