Türkiye’nin birinci queer&feminist aktüel sanat derneği Dramaqueer/İstanbul Sanat Derneği, 1930’lu yılların rumbalarını günümüz queer performans sanatkarlarıyla buluşturan bir projeyi hayat geçirdi. “Kırıta Kırıta” isimli görüntü proje kapsamında 13 klip hazırlanacak ve klipler her cuma günü YouTube’da yayımlanacak.
Projenin, koreograf ve drag queen Ahsen Gönülce’nin performansıyla hayat bulan birinci görüntüsü geçtiğimiz günlerde yayınlandı.
Ahsen Gönülce ile Dramaqueer/İstanbul Sanat Derneği’ni ve “Kırıta Kırıta” projesini konuştuk.
Ahsen Gönülce Türkiye’nin birinci queer & feminist aktüel sanat derneği olan Dramaqueer nasıl ortaya çıktı/kuruldu?
Dramaqueer Sanat Kolektifi, çalışmalarında toplumsal cinsiyet ve vücut siyasetleri üzerine baş yorarken, yanlarına tanınan olanı da alıp, “drama meyilli” hallerini queer tutumlarıyla birleştiren bir dernek. Türkiye’de queer/feminist inisiyatifler ve dernekler halihazırda varken Dramaqueer/İstanbul Sanat Derneği’nin hedefi queer-feminist aktivizm ile şimdiki sanat alanını birleştirerek yeni ve alternatif bir alan oluşturmak. 2015’te kurulan Dramaqueer, queer-feminist derneklerin/platformların sanata, gerçekleştirdikleri etkinliklerde bir ya da iki faaliyetle yer vermelerinin sanat ve aktivizm bağlamında bir eksiklik yarattığı konusunda hemfikir olup ve sanatın değiştirici- dönüştürücü gücü ile aktivizme devam etme isteği üzerine kurumsallaştı.
Dramaqueer grubu, 2017 yılında İstanbul Sanat Derneği’ni kurarak seyahatine devam ediyor. 3 yıldır stant ve konuşmalar, online stantlar, Dramaqueer Onur Haftası, Dramaqueer yeni yıl takvimi üzere içerikler üretmekte ve yıl boyunca değişen, dönüşen üretimler tüm yıla yayılmakta. Sürpriz şeyler de yakında, toplumsal medyalarımızda duyuracağız.
Derneğin “Kırıta Kırıta” isimli görüntü projesinden bahsedebilir misiniz?
Kırıta Kırıta, otuzlu yıllarda Dramalı Hasan Hasgüler tarafından bestelenmiş rumbaları, kantoları ve fokstrotları günümüzün queer performans sanatkarlarıyla bir ortaya getiriyor. Kayıtlarına ulaşmakta bile zahmet çekeceğiniz bu eserler, taş plaklarda Mahmure Handan, Neriman, Fahriye, Nezihe ve Seyyan Hanımların seslerinde ölümsüzleşmiş. Ancak kısa mühlet sonra unutulmuş pek birden fazla, söylenmez olmuş. Zeki Müren, Adnan Pekak ve Seyfi Dursunoğlu (Huysuz Virjin) tarafından orta sıra hatırlatılmış, belleklere kazınmış şanslı olanları. İşte bu repertuvarı, queer potansiyellerinin de altını çizerek yesyeni, pek cici, ışıl ışıl, şıkır şıkır kliplerle sunuyoruz.
Her hafta, cuma günleri İstanbul Sanat Derneği/Dramaqueer’in Youtube kanalında projeden yeni bir klip paylaşıyoruz.
Projede hangi queer performans sanatkarları olacak?
Ahsen Gönülce, Jilet Sabahat, Q-bra, Seyhan Arman, Cake Mosque, Ceytengri, Florence Konstantina Delight, ABB Afrodith, Latengri, Lucis, Aria Na ve Akış Ka.
. Dernek ile öbür çalışmalar olacak mı? İlerleyen günlerde neler göreceğiz?
Dernekten arkadaşlarla çok hoş bir görüntü ürettik, kendilerinin çalışmalarını takip ediyorum. Birlikte şimdi netleşmiş yeni bir proje yok fakat daima bağlantıda olduğumuz ve ferdî olarak da arkadaşlık yaptığım bireyler. Şimdiki sanat ve performans üzerine yeni çalışmalar yaparlarsa ben de seve seve içinde olmak isterim.
Korona virüsü salgını ve karantina süreci sizi nasıl etkiledi, nasıl sorunlar yaşadınız?
Tüm çalışma alanlarımız (özellikle gece hayatı sektörü) kapandı. Birikimi olan arkadaşlar da sıkıntı vakitler geçirmeye başladı bile. Lakin birlikten beraberlik doğar dediğimiz anlarda, yeni jenerasyon (ya da yeni dünya diyebiliriz) YENİ BİZ olarak dijital platformda hoş başarılara imza atmaya başladık ve destekleniyoruz. Online dersler (makyaj, dans, sanatsal ve kültürel istikamette internet üzerinden çalışmalar) devam ediyor. Daha genç arkadaşlar, aileleri ve az da olsa devlet dayanağı ile ömrüne devam ediyor.
Türkiye’de drag queen olmanın zorlukları neler?
Kuşak ve bakış açısı farklılığından ötürü genel bir karşılık vermek istiyorum: THE SHOW MUST GO ON.
Türkiye’de LGBTİQ+ hakları hakkında ne düşünüyorsunuz? LGBTİQ+ haklarını savunan kuruluşların faaliyetleri için neler söyleyebilirsiniz?
Bütün dünyada olduğu üzere ülkemizde de LGBTİQ+ hakları manasında bir ilerleme olduğunu düşünüyorum. Sonuçta irtibat çağındayız ve insanların birbirine ulaşması, birbirine dayanak olması ve birtakım hadiselerden haberdar olmaları kolaylaştı. LGBTİQ+ haklarını savunan kuruluşlar tek bireyden, tek maksattan, tek niyetten oluşmadığı için bir genelleme yapmak istemem. Kesinlikle ki birtakım durumları ve pozisyonlarını yanlış kullanan yahut bile isteye çıkar sağlayanlar olabileceği üzere kusursuz işler yapan, örgütlü uğraşın hakkını veren kuruluşlar da mevcut. Sonuç olarak LGBTİQ+ topluluğu da tek renk değil ve muhtaçlıklar yahut bakış açıları değişiyor. Velhasıl bahsettiğimiz kuruluşlar kesinlikle birilerine hitap ediyordur.
Gazete Duvar
