ABD Yöneticisi Donald Trump’ın, yabancı devlet başkanlarıyla yaptığı ikili görüşmelerde Amerikan çıkarlarını tehlikeye soktuğuna ait yeni argümanlar ortaya atıldı. CNN kanalı, Trump’ın Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, Rusya Devlet Lideri Vladimir Putin ve Almanya Başbakanı Angela Merkel’le görüşmelerinin ayrıntılarını yazarak, ABD Başkanı’nı Amerikan ulusal güvenliğini tehlikeye atmakla suçladı.
ABD’de Watergate skandalını ortaya çıkararak lider Richard Nixon’ın istifasına yol açan gazetecilerden Carl Bernstein’in imzasını taşıyan haber, Beyaz Saray yetkililerine ve istihbarat hizmetlilerine dayandırılıyor. Haberde, Trump’ın Merkel’in yüzüne “Aptal” dediği; bayan başkanları ‘sadist’ bir formda aşağıladığı; Putin’le görüşmelerinde kendisini övmeye çalışırken daima taviz verdiği; Erdoğan’la ikili temaslarında ise ulusal güvenlik temayüllerini daima çiğnediği argüman ediliyor.
‘HAYAL DÜNYASINDA YAŞIYOR’
Haberde Trump’ın eski ulusal güvenlik danışmanları H.R. McMaster ve John Bolton’ın, eski savunma bakanı James Mattis ile eski dışişleri bakanı Rex Tillerson’ın, Beyaz Saray Umumi Sekreteri John Kelly’nin ve istihbarat yetkililerinin, ‘başkanın yabancı önderlerle görüşmelerinde hayal dünyasında yaşadığını düşündükleri’ kaydedildi. Kaynaklar, Trump’ın görüşmekte olduğu önderin kimliğine nazaran etkilemek, konumu kullanarak istediğini yaptırmak ya da zorbalık yapmak üzere bir usul izlemekten vazgeçmediği belirtildi.
‘ERDOĞAN DIREKT TRUMP’A BAĞLANIYORDU’
Haberde, Trump’ın Erdoğan’la görüşmelerinin içeriğine ve prosedürüne geniş bölge ayrılıyor. CNN’e konuşan kaynaklar, Erdoğan’ın Trump’ın en çok görüştüğü iki başkandan biri olduğunu, Erdoğan’ın Beyaz Saray’ı bazen haftada en az iki defa aradığını ve Trump’ın buyruğuyla, direkt Başkan’a bağlandığını anlattı.
‘TÜRK GÜVENLİK SERVİSLERİ MEKANINI İZLİYOR’ SAVI
Haberde, “Erdoğan Başkan’a ne devir direkt ulaşacağını bilmekte o denli uzmanlaşmıştı ki, kimi Beyaz Saray yetkilileri, Washington’daki Türk güvenlik servislerinin ne devir müsait olacağı konusunda Erdoğan’a haber vermek için Trump’ın programını ve nerede olduğuna dair haberleri kullandığına inanıyordu” denildi. Teze nazaran, Erdoğan Trump’ı birçok defa golf oynarken aradı; ABD Lideri oyunu bırakıp yaklaşık uzun uzun telefonda konuştu.
‘ERDOĞAN’LA GÖRÜŞMELERDE GÜVENLİK PROSEDÜRLERİ İHLAL EDİLDİ’
CNN’in haberinde, Trump’ın Erdoğan’la konuşmaları iki açıdan sert bir formda eleştiriliyor. Kanalın kaynaklarından ikisi, Erdoğan’ın Trump’a ulaşmak için Ulusal Güvenlik Kurulu protokollerini ve prosedürlerini baypas ettiğini, bu durumun ulusal güvenlik yetkililerini endişelendirdiğini anlattı. Bununla birlikte, evvelce haberi verilmeyen bu telefon görüşmelerinin kayıtlarının eş devirli not alma mütehassısları tarafından tutulduğu, sesi deşifre edebilen bilgisayarların da konuşmaların arşivlenebilmesi için sonradan kullanıldığı belirtildi.
‘TRUMP DAIMA HAZIRLIKSIZ YAKALANDI’
CNN’e konuşan yetkililerin Trump-Erdoğan görüşmelerine dair 2. eleştirisiyse, ABD Başkanı’nın çoklukla hazırlıksız yakalandığı be bilhassa Suriye konusunda Amerikan çıkarları açısından çok fazla taviz verdiği tarafında oldu. Kaynaklar Trump’ın “Suriye ihtilafı ve umum olarak Ortadoğu hakkında pek haberli olmadığını, sık sık hazırlıksız yakalandığını, Erdoğan’la nüanslı bir siyaset tartışmasına eşit koşullarda girecek habere sahip olmadığını” söyledi. Bir kaynak, “Erdoğan onu iflasa sürükledi” diye konuştu. Haberde, ABD’nin Suriye’den çekilme kararının direkt bu konuşmaların bir sonucu olduğu belirtildi.
‘DÜKKANI SATTI’
CNN’in kaynakları, Trump’ın Suriye’den çekilme kararının hem Türkiye’nin hem Rusya’nın işine geldiğini belirterek, “Dükkanı sattı” tabirlerini kullandı.
‘HALKBANK KONUSU BİRDEN FAZLA KERE GÜNDEME GELDİ’
CNN’in üst seviye kaynaklarından biri, eski ulusal güvenlik danışmanı John Bolton’ın kitabında konum alan Halkbank tezlerini pekiştirecek kayıtların bulunduğunu da öne sürdü. Bolton Trump’ın Erdoğan’a ABD’deki Halkbank davasının savcılarını değiştirme vaadinde bulunduğunu sav etmişken, CNN’in kaynağı da bu bahsin ikili telefon görüşmelerinde birden fazla kere gündeme geldiğini söyledi.
Trump’ın, muaf ticaret mutabakatı talebi ve rahip Andrew Brunson’la ilgili bunalım nedeniyle Erdoğan’a devir vakit öfkelendiği de sav edildi.
‘MACRON’U AZARLIYOR’
Haberde Trump’ın Erdoğan’dan sonra en çok konuştuğu önderin Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron olduğu ama Macron’un sıklıkla etraf ve güvenlik bahislerinde Trump’a siyaset değişikliği önerip hiçbir sonuç alamadığı belirtildi. Buna nazaran Trump, çeşitli talepleri, NATO harcamaları ile ilgili tezleri yahut liberal göç siyasetleri üzere hususlarda Macron’u azarladı.
‘PUTİN’E KENDİSİNİ BEĞENDİRMEK İSTİYOR’
Trump’ın Putin’le görüşmelerindeyse hiçbir devir hazırlıklı olmadığı, Rus başkanın bu nedenle kendisini kullandığı belirtildi. Kaynaklara nazaran Trump Putin’le konuşmalarında selefi Barack Obama’yı kast ederek sık sık kendisinin ‘önceki embesillerden ne kadar daha güçlü ve akıllı olduğunu’ anlattı. CNN’in kaynakları ise Putin’i bir satranç sanatkarına, Trump’ı ise sıradan bir dama oyuncusuna benzeterek, “Putin onu altediveriyor” dedi. Bir kaynak, “Putin Batı’yı istikrarsızlaştırırken, ABD Lideri orada oturup kendisini Putin’in hürmet göstereceği bir iş kişisi ve sert adam olarak konumlandırmakla meşgul oluyor” diye konuştu.
Trump’ın Putin’le birtakım görüşmelerinde Rus önderin beğenisini kazanmak ve onayını almak için uğraş sarf ettiği, bu durumun ulusal güvenlik yetkililerini şaşkınlık içinde bıraktığı da öne sürüldü. Bir kaynak, “Soğuk Savaş’ta güçlükle kazanılan avantajı kaybetti” dedi.
MERKEL’E ‘APTAL’ DEMİŞ
CNN’in haberinde, Trump’ın Almanya Başbakanı Angela Merkel ve İngiltere’nin eski başbakanı Theresa May ile görüşmelerinin ayrıntılarına da nokta veriliyor. Kaynaklardan biri, Trump’ın iki bayan önderi de ‘neredeyse sadistçe’ bir tabırla aşağılayıp küçümsediğini söyledi: “Angela Merkel’e söylediği kimi şeyler hakikaten inanılmazdı. Ona ‘Aptal’ dedi ve Rusların cebine girmekle suçladı. Kendisinden zayıf gördükleriyle yaptığı telefon görüşmelerinde en sert formda davranıyor; en sert davranması gerekenlere de en zayıf vaziyeti gösteriyor.”
ALMANYA HUSUSÎ TEDBIR ALMIŞ!
CNN’in Merkel’le görüşmeleri sorduğu bir Alman yetkiliyse, “Konuşmalar o kadar sıradışıydı ki, içeriklerinin bilinmeyen kalması için Berlin’de hususî tedbirler alındı” dedi. Alman yetkili, Trump’ın Merkel’e yönelik tutumunu ‘çok saldırgan’ diye niteledi; zımnilik ismine bu ikili görüşmelerin içeriğinden haberdar olan Alman yetkililerin sayısının azaltıldığını söyleyerek “Çünkü bu görüşmeler hakikaten çok sorunlu” diye konuştu.
Merkel’in ise Trump’ın kelamlarına genelikle somut gerçeklere atıfta bulunarak karşılık verdiği, yüz yüze görüşmelerde de telefonda da sakin kaldığı belirtildi. Haberde, Trump’ın Theresa May ile görüşmelerindeki tutumu için de ‘aşağılayıcı ve zorba’ nitelemesi yapıldı. May’in ise Merkel kadar sakin davranamadığı aktarıldı.
‘SELMAN’A NE KADAR GÜÇLÜ OLDUĞUNU ANLATTI’
Habere nazaran, Trump Suudi Veliaht Prensi Muhammed bin Selman ve Kuzey Kore önderi Kim Jong un üzere önderlerle görüşmelerindeyse mütemadi kendisini övüp servetinden ve başarılarından kelam etti. (DIŞ HABERLER)
Gazete Duvar
