Cezaevlerinde vakit zaman gündeme gelen uyuz salgınlarıyla ilgili şikayetler artmaya başladı. Birçok cezaevinden bu tarafta haberler gelmeye devam ederken korona virüsü pandemisinin tesiriyle cezaevlerinde hijyen sorunu birçok hastalığı tetikliyor. Maltepe Cezaevi’nde kalan bir mahpus uyuz hastalığına yakalandığını, tüm bedeninde yaralar oluştuğunu söyledi. Şanlıurfa Cezaevi’nde kalan Abdullah Daharoğlu isimli mahpus ise kaldıkları koğuşta uyuz salgını olduğunu söyleyerek yetkililerden yardım istedi. Ceza İnfaz Sisteminde Sivil Toplum Derneği de Adalet Bakanlığı’na ‘görev’ hatırlatmasında bulundu. Dernek, “Anayasal garanti altında bulunan sıhhat hakkı kapsamında devletin ve münasebetiyle Adalet Bakanlığı ve ona bağlı idari kurumların sıhhat şartlarını garantiye almak açısından müspet sorumlulukları var” dedi.
‘TÜM BEDENİME BULAŞTI…’
Maltepe 3 No’lu Cezaevi’nde kalan ve isminin açıklanmasını istemeyen bir mahpus Ceza İnfaz Sisteminde Sivil Toplum Derneği’ne gönderdiği mektupta, uyuz hastalığına yakalandığını ve birçok mahpusun bu durumda olduğunu söyledi. Mahpus, yaşadıklarını şöyle anlattı: “Mahkemeden sonra yaklaşık 2 ay karantina koğuşunda kaldım. Bu mühlet içerisinde hastalandım, tüm bedenim kaşınmaya başladı. Bedenimde yaralar meydana gelmeye başladı. Bu durum tüm bedenime bulaştı. Beni doktora çıkartmaları için çok dilekçe yazdım lakin kimse dilekçelerime karşılık yazmadı. 3 gün kapılara vurduktan sonra beni doktora götürdüler. Hekim, durumuma hiç şaşırmadı. Bir losyon verdi lakin hiçbir yararını görmedim. Yine dilekçeler yazmaya başladım. Bu hastalık arkadaşımdan bulaştı. Hastalıktan sonra psikolojim bozuldu, aklıma değişik şeyler gelmeye başladı. 2 yıldır ziyaretçim yok, elbisem bile yok. Elbise için dilekçe yazdım ona da yanıt gelmedi. Arkadaşım olmasa elbisesiz kalırdım. Uygunlaşmak için hücrede kalmak istedim lakin kabul etmediler. Musluğu açarken pis su geliyor. 1 buçuk sene evvel koğuşa ilaç sürüyorlardı artık bunu da yapmıyorlar. Benim yardıma ihtiyacıma var.”
ŞANLIURFA’DAN DA ŞİKAYET VAR
Bir öbür uyuz salgını haberi ise Şanlıurfa 1 Nolu T Tipi Cezaevi’nden geldi. Ceza İnfaz Sisteminde Sivil Toplum Derneği müşavere sınırını arayan Abdullah Daharoğlu isimli mahpus, koğuşta kalan tüm arkadaşlarının uyuz olduğunu, ilaç alamadıklarını ve yazdıkları dilekçelerin karşılıksız bırakıldığını anlattı. Ceza infaz kuruma memurlarının, mahpusları ceza aldıkları suça nazaran ayrıştırdıklarını söyleyen Daharoğlu, bir mahpusa da azap yapıldığını söyleyerek seslerinin duyurulmasını istedi.
BAKANLIĞA SORUMLULUK HATIRLATMASI
Ceza İnfaz Sisteminde Sivil Toplum Derneği bu müracaatlar üzerine Adalet Bakanlığı’na bir yazı yazdı. Dernek yaptığı müracaatta bakanlığa vazifesini hatırlatarak, “Anayasal teminat altında bulunan sıhhat hakkı kapsamında devletin ve hasebiyle Adalet Bakanlığı ve ona bağlı idari kurumların sıhhat şartlarını teminata almak açısından olumlu sorumlulukları var. Kelam konusu savlar, gerek ömür hakkı bağlamındaki müspet yükümlülük gerek azap ve makûs muamele görmeme hakkı bağlamında (sürekli hayatından telaş etme) değerlendirilebilecek nitelikte. Mahpusların, şiddet görme riski ve tasası ile yaşıyor olmaları, hayatlarından tasa ederek günlerini geçirmeleri 5275 sayılı kanunun 6. unsurunda belirtilen mahpusların güvenlik içinde yaşamaları prensibi ile çelişmekte. Yeniden tıpkı unsurun f bendinde mahpusların ‘yaşam hakları ile vücut ve ruh bütünlüklerini korumak üzere her türlü kollayıcı önlemin alınmasının mecburî olduğu’ açıkça belirtilir. Bir öbür deyişle, yasalar mevcut durumun düzeltilmesi konusunda yönetimin vazifeli ve yetkili olduğunu açıkça belirtmiştir” dedi.
Dernek, bakanlıktan şu taleplerde bulundu:
– Mahpusların kurumdaki durumun incelenmesini ve tedaviye erişim ve sıhhat hakkı kapsamındaki şikayetlerinin hak ihlali oluşturup oluşturmadığının araştırılması
– Kurumda kalan başka mahpusların benzeri bir muameleye maruz kalıp kalmadıkları hakkında bilgi edinilmesi için gerekli süreçlerin gerçekleşmesini girişimlerinizin tarafımıza da bildirilmesini talep ediyoruz
KURUMLARDAN ORTAK İMZALI DAVET: VAZİFENİZİ YERİNE GETİRİN
Öte yandan, Ceza İnfaz Sisteminde Sivil Toplum Derneği, Türk Tabipleri Birliği, Türkiye İnsan Hakları Vakfı, Özgürlük İçin Hukukçular Derneği, Çağdaş Hukukçular Derneği, İstanbul Diş Tabipleri Odası, İnsan Hakları Derneği, Sıhhat ve Toplumsal Hizmet İşçileri Sendikası Genel Merkez, Hak İnisiyatifi, Toplum ve Hukuk Araştırmaları Vakfı üzere ortalarında sıhhat meslek örgütlerinin de bulunduğu 39 kurum ortak bir davet metni yayımladı. ‘Mahpusların Paklık Hususlarına Erişimleri’ isimli metne imza atan birçok kurum şunları söyledi: “Olası hastalıkları ya da salgınları önlemek maksatlı ekonomik durumları da göz önünde bulundurularak mahpusların ferdî hijyenlerini tertipli yapmaları için hapishane yönetimi tarafından rastgele bir ayrım gözetmeksizin tüm mahpusların ferdî hijyen ve paklık gereçlerine erişimleri sağlanmalı.”
Yapılan davette mahpusların paklığını sağlamak için ‘Mahpuslara Muameleye Dair Birleşmiş Milletler Taban Standart Kuralları (Nelson Mandela Kuralları, 2015)’da hatırlatıldı: “18’nci unsurda mahpusların kendilerini pak tutmaları zaruridir ve bu emelle kendilerine sıhhatleri ve temizlikleri için gerekli su ve tuvalet gereci sağlanır. Mahpusların özsaygılarına uygun bir dış görünümü sürdürebilmeleri emeliyle, saç ve sakalların uygun formda bakımı için gerekli araçlar sağlanır ve erkekler sistemli tıraş olabilmelidir. Bu doğrultuda su, tuvalet ve öz bakımlarını sağlamaları için gerekli materyallerin hapishane yönetimi tarafından sağlanması gerekmekte.”
TALEPLER…
Kampanya kapsamında şu talepler yer aldı:
1 – Günlük hayatta mahpusların hijyenik kurallara ulaşması için şartlar sağlanmalı, gerekli durumlarda hijyen şuuru ve sıhhat hakkına ait hapishane yönetimleri tarafından mahpuslar bilgilendirilmelidir.
2 – Harika tedbirlerin alınması gereken salgın durumlarında mahpuslara gerekli bilgilendirmeler yapılarak süreçten ve risklerden haberdar olmaları sağlanmalıdır.
3- Paklık kitlerinin mahpuslara fiyatsız sağlanmasının eşit ve sürdürülebilir kılınması için gerekli düzenlemeler ilgili mevzuata işlenmelidir.
4 – Paklık kitlerinin fiyatsız ve eşit temininin garanti altına alınması için Ceza İnfaz Kurumlarında Bulundurulacak Eşya ve Unsurlar Hakkında Yönetmelik’in “Temizlik” başlığını taşıyan on üçüncü hususuna;
“Her mahpusa her ay nizamlı olarak kişisel hijyenleri için 160 gr banyo sabunu, 1200 ml sıvı el sabunu, 200 ml şampuan, 20 adet hijyenik ped, 100 ml tıraş sabunu/köpüğü, 2 adet tıraş bıçağı ve 270 gr çamaşır deterjanı, ağız ve diş paklığı için 33 ml diş macunu ve yılda 4 adet diş fırçası, bulunduğu ortamın paklığı için 90 gr çamaşır suyu ve yer paklığı için 450 gr genel paklık hususu, anneleri ile birlikte kalan çocuklar için ayrıyeten 180 adet çocuk bezi hapishane yönetimi tarafından fiyatsız olarak temin edilir. Bu hudutları aşan gereksinimlerin temini, mahpus tarafından kurum kantininden satın almak kaydıyla bulundurabilir.” düzenlenmesi eklenmelidir.
Sağlanan bu materyaller aylık dönemlerle mahpuslara fiyatsız dağıtılmalıdır.
Gazete Duvar
