2021 yılının Anne-Klein-Kadın Mükafatı sahibi, avukat ve bayan hakları aktivisti Canan Arın oldu. 40 yılı aşkın bir müddettir bayanların hakları için uğraş eden Arın, Türkiye’nin birinci bağımsız bayan sığınağı vakfı Mor Çatı’nın kurucuları ortasında yer alıyor.
Heinrich-Böll-Stiftung Vakfı tarafından çevrimiçi düzenlenen basın toplantısı bugün yapıldı. Ödül merasimi ise 5 Mart 2021, saat 20:00- 21:00 ortasında gerçekleştirilecek.
‘ÇOK DOLUYUM, ÇOK YARALIYIM’
Basın toplantısında konuşan Canan Arın kelamlarına şöyle başladı:
“Divan şairimiz Baki’nin bir dizesi vardır: ‘Bir dokun bin ah işit kâse-i fağfurdan.’ Türkiye’deki bayan sorunu dendiği vakit ben bu türlü oluyorum. Saatlerce konuşabilirim. Çok doluyum, çok yaralıyım. Ben Türkiye’de bayan ve erkeğin eşit olduğu yanılsaması ile büyümüş bir jenerasyondan geliyorum. Ailemde hiçbir vakit bir ayrımcılığa tabi tutulmadım. Hukuk fakültesinde okurken, 1980 yılında bayan hareketinin içinde yer almaya başladığımda aslında hiç de eşit olmadığımızı fark ettim. Eşitliği bozan en değeri ögeler da kanunlardı. Uygar Kanun’un aile hukuku ve ceza kanunuydu. Uygar Kanun’un aile hukuku kitabında, evlilik birliğinin reisi kocadır diyordu. Bayan kocasının soyadını taşımakla hükümlüydü. Eşler ortasında çocuğun velayeti konusunda uyuşmazlık kelam konusu olursa erkeğin oyu baskın oluyordu. İkametgah seçiminde kocanın kelamı geçerliydi. Bayanın ikametgahı kocanın ikametgahıydı.”
‘2015’TE ÇOCUK İSTİSMARININ YOLU AÇILDI’
Heinrich-Böll-Stiftung ve ödül heyeti lideri Barbara Unmüßig, Arın’a kürtajın yasal olmasına karşın fiilen uygulanmıyor olmasını ve İstanbul Sözleşmesi’ni sordu. Arın şöyle yanıtladı:
“Bugünkü hükümet eski kanunlara dönmeye çalışıyor. Eski Ceza Kanunu’nda bir bayana birden fazla kişi tecavüz ettiği ya da bir kişi tecavüz ettiği vakit erkeği cezadan kurtarmak için bayanı tecavüz eden erkekle evlendiriyorlardı. Bu büsbütün değiştirildi. Artık hükümet bu kuralı getirmeye çalışıyor. Bu vahim bir şey. Şu anda uygulanan Uygar Kanun’a nazaran bayan ve erkek için evlenme yaşı 17 yaşın doldurulmasıdır. Bunun altında evlilik mümkün değil lakin mahkeme kararıyla 16 yaşın doldurulması mümkün olabilir. 2015 yılına kadar resmi nikah mukavelesinin evrakları görülmeden dini nikah kıymak kabahatti. 2015 yılında Anayasa Mahkemesi’nin kararıyla bu, hata olmaktan çıkarıldı. Bu, çocuk evliliklerinin ve çocuk istismarlarının yolunu açtı.”
‘ZAFER BAYANLARIN OLACAKTIR’
Arın, 2015’te Mor Çatı ismine Türkiye’deki birçok hastaneyi aradıklarını ve hastanelerin birçoklarının kürtaj yapmadığını hatırlattı. Hükümetin İstanbul Sözleşmesi’nden çekilme ısrarının ise şeriat maddelerine dönme emeli taşıdığını belirtti.
“Türkiye’de ve dünyada yükselen bir dincilik kelam konusu. Patriyarka sarsılmaya başladı. Bu, hükümeti son derece korkutuyor. Zira bu hükümetin asıl hedefi şeriatı uygulamak. İstanbul Sözleşmesi’nden bu yüzden çekilmek istiyorlar. Bayanları kamu hayatından çekmek istiyorlar. Birtakım milletvekilleri, ‘kadınlar çalıştığı için erkekler işsiz kalıyor’ diyebiliyor. Bayan için dini referanslar veriyorlar. İstanbul Sözleşmesi’nin aile yapısını bozduğunu sav ediyorlar. O çok övdükleri Türk ailesinde erkek mutlak hükümran ve Türkiye’de günde üç bayan öldürülüyor.”
Canan Arın, son olarak yaklaşan 8 Mart için şunları söyledi:
“Polisin gaz sıkmasına karşın bayanlar yeniden bir ortaya gelecekler. Yeniden bir ortaya gelecekler ve yeniden ‘İstanbul Kontratı yaşatır’ diye bağıracaklar. Ataerki ne kadar direnirse dirensin dünya değişiyor. Zafer bayanların olacaktır. Ben buna inanıyorum.”
Gazete Duvar
