Nesrine Malik
Olağan. ABD olağana dönüyor. Joe Biden’ın yemin merasimi esnasında, yapılan yorumlar bir ülkenin yavaş yavaş şuurunu geri kazanması ve gözlerini Donald Trump’ın yaşattığı makûs hayalden uzaklara çevirmesine yönelikti. Bu olağanlaşma, sırf başkanlık ofisinin bütün protokollerinin ve ritüellerinin değil, liderin pastoral yaklaşımının eski haline getirilmesini içeriyordu. Biden artık ulusu ‘iyileştirecek’ ve Amerika’nın dünya genelindeki duruşunu yine inşa edecek. ‘Nezaket’ ABD’yi evvelki hükümetin zehirli kalıntılarından temizleyecek.
BİDEN’IN YETERSİZ YAKLAŞIMI
Yeniden de, genel bağlamda son dört yıl ve bilhassa de evvelki iki haftanın geri planında, yapılan bütün merasimler, çürüyen bir cesedin kokusundan kurtulmak için tütsü yakmaya çalışmak üzere biraz sığ hissettirdi. Trump başkanlıktan ayrılmış olabilir ancak neden olduğu hastalıklar olduğu üzere duruyor. Ağır biçimde havada asılı duruyorlar: Palavra ve katliamlarla geçen dört yıla rağmen ona oy veren 74 milyon kişi; hâlâ seçimlerin çalındığını düşünen seçmenler; Kongre binasına baskın yapanların toparlanmasının sürüyor olması; korona virüsünün koparıp aldığı yüz binlerce hayat.
Bunların hiçbiri, sadece Trump’ın eliyle yaratılmadı. Bunların hiçbiri, ülkenin geri dönmek için can attığı, ‘normal’ ismi verilen ve uzun vakittir var olan politik kültür olmadan ortaya çıkamazdı. Ancak tüm kıymetli tarihi anların bir öyküye gereksinimi var ve bu tam da oydu: Trump daha evvel sağlıklı olan Amerika’yı yaralamıştı, onu bölerek sesini kısmıştı ve Biden artık farklı bir akil beşerler koalisyonunun da yardımıyla, iyileştirici ellerini ona uzatacaktı.
Isabel Wilkerson, ‘Caste: The Origins of Our Discontents’ isimli kitabında, ABD’yi temelden kusurlu, geçen yıllarla viran olmuş, yapısal kusurlara asla dokunmayan kozmetik değişikliklerle zayıf düşmüş bir meskene benzetiyor. “Bir fırtınadan sonra yağmurların nelere neden olduğunu görmek için bodruma inmek istemeyebilirsiniz” diyor. “Buna rağmen, sizi tehdit eden şeye bakmamayı tercih edebilirsiniz. Bakmayı seçseniz de seçmeseniz de gizlenen şeyler irin toplayacaktır. Bilgisizlik, eylemsizliğin sonuçlarından korunmak için bir yol değildir. Görmek istemediğiniz şeyle yüzleşme yüreğini toplayana kadar, dilediğiniz her şey içinizi kemirecektir.”
SALLANAN TEMELLER DÜZGÜNE İŞARET DEĞİL
Trump’ın başkanlığının ABD’yi ırksal ve toplumsal bir uyuşmazlık girdabına çekme suratı, bu eski meskenin sallantıda olan temeller üzerine inşa edildiğine dair birinci ipucudur. Bu güçler bir gecede çağrılamaz. Onlar, Trump şimdi lider olmadan çok evvelce, ülkenin çekirdeğini kemiriyorlardı.
İşin aslı, onlar Trump’ın lider olmasının nedenidir. Bir hekim, bana Covid-19 öncesinde bile hafif sıkıntılar yaşayanlar üzerindeki tesirlerini açıklarken, virüsün bir ‘ölüm hızlandırıcı’ olduğunu söz etti. 20 ya da 30 yıl için sizi hayatta tutabilecek gücü elinizden alır ve bedeninizi bugün size karşı çıkacak biçimde zayıflatır.
Artık Trump’ın bozduğu ‘normale’ bir göz atalım. O vazifeye gelmeden evvel, ABD, 11 Eylül’den bu yana çok sağcıların, İslamcı teröristlerden yaklaşık üç kat daha fazla hücumdan sorumlu olduğu bir ülkeydi. 2019 yılı, o tarihten bu yana ABD’de iç terör siciline kaydedilen en ölümcül yıl oldu. Trump öncesinde, ülkenin birinci siyah lideri şimdi iktidardayken, ‘Black Lives Matter’ (Siyah Hayatlar Değerlidir) hareketi siyah Amerikalıları öldüren şahısların dokunulmazlığını protesto etmek hedefiyle kuruldu.
Trump’ın sahip olduğu halk takviyesinin, beyaz bir emekçi sınıfı isyanı olduğuna dair yaygın biçimde kabul gören kurguya rağmen, yüksek gelirli beyaz seçmenler ortasında da Hillary Clinton’a karşı kazandı ve bir vergi kesintisinden faydalanmayı sürdürdü.
ÇOK SAĞCI DALGA ŞİMDİ BİTMEDİ
Hâlihazırda ekonomik ve toplumsal sınıf eşitsizliğiyle sakatlanmış bir ülkede, Trump, bu cinsten ayrışmaların, sırf makul bölümlere ekonomik refah vaat eden sağcılara yarar sağlayacak biçimde ne kadar da kolay sömürülebileceğini kanıtladı. Dört uzun yıl süren kesintiden sonra, muhtaçlık duyulan sessiz bir istikrar büyüsü üzere görünüyor. Buna rağmen, bu anın işaret ettiği asıl şey, Trump’ın yüzeye çıkardığı güçlerin geri çekilişi değil, (Trump’ın kendisinin de dediği üzere ‘bir şekilde’) yine toplanma öncesi kısa periyodik dağılışıdır.
Olağanlaşma, nezaket, bölünmeyi aşma ve iyileşmekten bahsetmek, milyonlarca insanın bu teklifi sandık başında reddedip yüzlercesinin Kongre binasına yürüdüğü böylesi bir vakitte mana taşımıyor. Yordamına uygun biçimde seçilmiş Demokrat Parti’nin, güya temel sorunlarla başa çıkmak ve ülkedeki ekonomik ve ırksal bağlantıları yine sisteme sokmak için bir planları yokmuş üzere, seçmenlere barış içinde geldiğine dair bir teminat vermesi gerektiğini hissetmesi bir zayıflık hareketidir.
Bu uzlaşma, Amerikan sağı için bir yarardır; yalnızca Kongre binasını basan isyancı kanat için değil, tıpkı vakitte ‘radikal sol’ hakkında yaratılan uzun vadeli endişe için de böyledir. Bu durum, Biden’ın yalnızca Trump’ın inşa ettiği şeyi eski haline getirirken verdiği ve ‘bir kültürel savaş saldırganlığı’ olarak algılanan birinci kararnamelere karşı verilen reaksiyonlarda bile açık bir formda görülüyor.
Biden, beyazların üstünlüğünü kökten kazıma ve ekonomiyi yine dengeleme üzere iki güçlü çabayı üstlenmeye hazır bir hükümete liderlik etmeli; lakin onunki, yalnızca son dört yılın sızıntılarını onarmayı amaçlayan bir hükümet olma riski taşıyor. Bu, çatlakları kağıda aktarmayı bir kenara bırakan ve sonuçta ayrışmaların sebepleriyle yüzleşen ve kalıcı ıslahatları hayata geçiren bir hükümet olmalı. Bu türlü olmazsa, Trump gitmiş olsa bile kâbus sürecek.
Yazının özgünü The Guardian sitesinden alınmıştır. (Çeviren: Tarkan Tufan)
Gazete Duvar
