ANKARA- Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’ne geçişle birlikte devlet kurumları neredeyse yine yapılandırıldı. Bu kapsamda 63 Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi yayımlanırken Meclis’ten de çok sayıda kanun çıktı. CHP yeni sistemde çıkarılan bu kararname ve maddelerle ilgili başta Anayasaya terslikler olmak üzere Anayasa Mahkemesi’ne 91 müracaat yaptı.
Cumhurbaşkanlığı Kararnameleri ve Meclis’te çıkarılan kanunların kontrolünü Anayasa Duruşması yapıyor. Anayasaya nazaran 120’nin üzerinde milletvekili bulunan CHP’nin de bu başvuruyu yapma hakkı ve sorumluluğu bulunuyor. CHP Küme Başkanvekili Özgür Özel de CHP’nin anayasa ile kendisine verilen kontrol yetki ve sorumluluğunu hakkıyla yerine getirebilmek için bu müracaatları yaptığına dikkat çekiyor. Fakat CHP’nin kelam konusu müracaatlarına AK Parti ve MHP’den çok sayıda itiraz geliyor. Özel, bu itirazlara da, “Bu yetkinin kullanımını eleştirmek ‘anayasa ihlallerine ses çıkarmayın’ demektir” cevabı veriyor.
AYM 11 BAŞVURUYU KARARA BAĞLADI, 5 DÜZENLEMEYİ İPTAL ETTİ
Anayasa Duruşması, CHP’nin son 2 yılda yaptığı 91 müracaattan bugüne kadar yalnızca 11’ini karara bağladı. 6 müracaat reddedilirken, 5 müracaatın 4’ünde iptal, 1’inde kısmen iptal kararı verilerek düzenlemeler kaldırıldı. Bu düzenlemelerden biri Devlet Arşivleri Başkanlığı, Irtibat Başkanlığı, Ulusal Saraylar Yönetimi Başkanlığı ile Strateji ve Bütçe Başkanlığının genel bütçe kapsamına alınmasına dair Cumhurbaşkanı Kararnamesiydi. Duruşma yürütme yetkisine ait hususlar dışında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile düzenleme yapılamayacağını, kanun koymak, değiştirmek ve kaldırmanın TBMM’nin vazife ve yetkileri ortasında olduğunu belirtip bunu iptal etti.
Yüksek Duruşma “Türkiye’nin tanıtımına yönelik yurt dışında yapılacak mal ve hizmet alımlarında turizm bakanının onayı ile yüklenme meblağının tamamına kadar yükleniciye bütçe dışı avans olarak ön ödeme yapılabileceği” tarafındaki Cumhurbaşkanlığı Kararnamesini de kanunda açıkça düzenlenen mevzularda Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi çıkarılamayacağını belirterek iptal etti.
Ekim 2018’de bir torba kanun içinde güvenlik soruşturmasıyla ilgili Meclis’te düzenleme yapıldı. Anayasa Duruşması bu kanunla ilgili kararında düzenlemeyle güvenlik soruşturması yapmakla misyonlu olanların, şahsî bilgi niteliğindeki bilgilere ulaşmasının öngörüldüğünü belirterek, bu bilgilerin ne halde kullanılacağına, hangi mercilerin soruşturma ve araştırmayı yapacağına, bu bilgilerin ne surette ve ne kadar müddet ile saklanacağı üzere hususlardaki belirsizliğe dikkat çekti. İptal münasebetinde ayrıyeten elde edilecek dataların kullanılmasına ait keyfiliğe müsaade vermeyecek düzenleme yapılması zaruriliği vurgulandı. AYM’nin bu kararından sonra Meclis’e 2 kere daha güvenlik soruşturması için düzenleme geldi. Biri son anda geri çekilirken, son gelen kuruldan geçti, fakat Genel Kurul’a indirilmedi.
AYM’nin iptal ettiği bir öteki düzenleme ise Ahlat’ta Cumhurbaşkanlığı Köşkü yapılması ile ilgili Meclis’ten çıkan kanun oldu. AYM’nin Kıyı Kanunu’na ters bularak iptal ettiği düzenleme bir müddet sonra benzeri bir içerikle yine getirilerek ikinci kere Meclis’ten kanunlaştırıldı. CHP bunu da AYM’ye taşıdı.
AYM’nin iptal ettiği düzenlemelerden biri de 31 Mart lokal seçimlerinin öncesinde milletvekili ve mahalli yönetimler seçimlerinde aday olmak için vazifesinden ayrılan TOBB lideri ve idare konseyi üyeleri ile oda ve borsa idare heyeti lider ve üyelerine seçilemedikleri takdirde eski vazifelerine dönme imkan tanıyan kanundu. Duruşma anayasanın eşitlik unsuruna karşıt bularak bu düzenlemeyi de iptal etti.
‘CUMHURBAŞKANI YETKİSİNİ AŞIYOR’
Anayasa Mahkemesi’nin en son Cumhurbaşkanlığı’na bağlı 4 kurumun Cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle genel bütçe kapsamına alınması düzenlemesini oy birliği ile iptal ettiğine dikkat çeken CHP Küme Başkanvekili Özel şunları söyledi:
“Partimizin, son periyottaki anayasa ihlallerine yönelik en değerli argümanı Cumhurbaşkanlığı kararnameleriyle, cumhurbaşkanının yetkisini aştığı istikametindedir. Anayasa Mahkemesi’nin oybirliğiyle verdiği bu son karar da tezimizi güçlendirmektedir. Anayasa Mahkemesi’nin gündemindeki öbür kararnamelerde de bu tezimizin paralelinde, cumhurbaşkanının yetki aşımı yaptığı tarafında kararlar verileceğine inancımız tamdır. Bu anayasaya tersliklere partimizin susması beklenemez.”
‘AYM KARARLARI ANAYASA TERSLIK ISRARININ KANITI’
CHP’li Özel, ‘rejime kasteden anayasa değişikliği’nin yürürlüğe girdiği 24 Haziran 2018’den bu yana Anayasa Mahkemesi’nin karara bağladığı 11 müracaattan 5’i için iptal kararı vermesiyle ilgili de, “Bu oran, evvelki devirlere kıyasla yüksek bir orandır. Bu, iktidar partisinin Anayasaya karşıt düzenleme yapma noktasındaki ısrarını kanıtlamaktadır” dedi.
80 MÜRACAATTA KARAR BEKLENİYOR, TOPLUMSAL MEDYA BAŞVURUSU YOLDA
CHP’nin çok sayıda Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi’nin yanı sıra, infaz maddesinden çoklu baro kanununa, AYM’ye yaptığı 80 müracaat incelemede. CHP önümüzdeki günlerde de toplumsal medya düzenlemesiyle ilgili Yüksek Mahkeme’ye müracaat yapmaya hazırlanıyor.
Gazete Duvar
