Anayasa Mahkemesi (AYM) 5 yıl evvel Yoğurtçu Parkı’nda hafriyat kamyonunun çarpması sonucu vefat eden Şule İdil Dere hakkındaki başvuruyu “yargısal yollar tüketilmeksizin yapıldığı” gerekçesiyle reddetti. Dere ailesi tarafından yapılan açıklamada “Adalet arayışımızdan vazgeçmeyeceğiz” denildi.
23 yaşındaki İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi öğrencisi Şule İdil Dere, 12 Mayıs 2016 tarihinde İstanbul Kadıköy’deki Yoğurtçu Parkı’nda yaya-bisiklet yolunda, Kurbağalıdere’den balçık taşıyan İstanbul Büyükşehir Belediyesi’ne (İBB) ilişkin hafriyat kamyonun çarpması sonucu ömrünü yitirmişti.
Hukuk uğraşı veren Dere ailesi, 31 Temmuz 2017’de Şule İdil Dere’nin hayat hakkının alınması, sorumluların yargılanmasına müsaade verilmemesini onaylayan İstanbul Bölge Yönetim Mahkemesi kararının yarattığı hak kaybının giderilmesi ve sorumluların korunmasının hukuka alışılmamış olduğu münasebetleriyle AYM’ye başvurmuştu.
‘İKİ CÜMLELİK MÜNASEBETLE REDDEDİLDİ’
AYM, müracaata 4 yıl sonra, 21 Nisan 2021’de verdiği cevapta “Başvurunun hukuk sisteminde mevcut idari ve yargısal yollar tüketilmeksizin yapıldığını” savundu. Bu münasebetle başvuruyu “kabul edilemez” buldu.
Dere ailesi, AYM kararı üzerine yaptığı açıklamada “Bölge Yönetim Mahkemesi’nin, somut ispatları değerlendirmeksizin İstanbul Valiliği Vilayet Mahalli Yönetimler Müdürlüğü kararını motamot benimseyerek bariz takdir kusuru yaptığını, keyfi yorum yasağı unsuruna alışılmamış karar verdiğini, kararların gerekçeli olması unsuruna uymayarak adil yargılanma hakkını ihlal ettiğini belirterek Anayasa Mahkemesi’ne yapmış olduğumuz müracaat iki cümlelik münasebetle bu türlü reddedildi” dedi.
AYM’nin yargılanmaları hukuksuzca engellenen 8 üst seviye İBB yetkilisinin yargılanması talebini, “bunlar dışındakilerin yargılaması devam ediyor diye” reddettiğini belirten Dere ailesi, “Evet hayat hakkı ihlal edilmiştir. Fakat tek ihlal edilen yaşama hakkı değildir. Hayat hakkını ihlal edenlerin yargı önüne çıkarılmaması bir başka temel insan hakkı olan adil yargılanma hakkının ihlalidir” diye belirtti.
‘İBB HİÇ SORUMLU DEĞİLMİŞ ÜZERE KARAR VERİLDİ’
“Ne yazık ki ömür hakkının ihlalini gören Anayasa Mahkemesi bu ihlali gerçekleştirenlerin yargılama dışı tutulması yoluyla yapılan adil yargılanma hakkının ihlalini görmemiştir. Adil yargılanma temel bir insan hakkıdır” denilen açıklamada yargı süreci şöyle aktarıldı:
“Yargılanmasına müsaade verilen 3 İBB yetkilisi, İBB iştirakçisi İSTAŞ A.Ş. yetkilileri ve hafriyat kamyonu sürücüsünün yargılandığı ceza davasında mahkeme 5 kere olaya ait uzman raporu aldırmış, bütün raporlarda İBB sorumlu ve yetkilidir denilmiş, sonuçta mahkemede İBB hiç sorumlu değilmiş üzere karar verilmiş, İSTAŞ A.Ş. yetkilileri ve sürücünün dışında kimse ceza almamıştır.
Asliye Ceza Mahkemesi’ndeki yargılama sürecinde, yargılanmalarına müsaade verilmeyenlerin sorumluluklarının ortaya çıkmasına karşın hakim, Bölge Yönetim Mahkemesi yargılanmalarına müsaade vermemiş, ‘Onları yargıya dahil edemeyiz’ demiştir.
Yıllardır süren tüm duruşmalarda sorumluların yargıya dahil edilebilmesi için evrakın Ağır Ceza Mahkemesi’ne gönderilmesi talebimiz daima reddedilmiş, böylelikle asıl sorumluların yargılamaya dahil edilebilmesi yolu da böylelikle kapanmıştır.”
‘ADALET, ADALET KURUMU ELİYLE ZEDELENDİ’
Cinayetten 11 gün sonra 3 üst seviye sorumlunun birbirlerinin yerine terfi ettirildiği hatırlatılan açıklamada “Çalışmanın başındaki İBB Etraf Müdafaa ve Denetim Daire Lideri Mustafa Tahmaz, İBB Teftiş Konseyi Başkanlığı’na getirildi. Savcı bu üst seviye 3 sorumlu dahil 11 kişinin yargılanmasını istedi. Valilik, açtığı soruşturma için Mustafa Tahmaz’ın altındaki bir müfettişi atadı. Müfettiş, amirini soruşturarak ‘sorumluluğu bulunmamaktadır’ raporu hazırladı. Valilik bu hukuksuz-usulsüz rapora dayanarak İBB Etraf Müdafaa ve Denetim Daire Lideri Tahmaz dahil 8 sorumlunun yargılanmasına müsaade vermedi. Bölge Yönetim Mahkemesi’ne yaptığımız itiraz Valilik raporuna dayanılarak gerekçesiz bir biçimde reddedildi. Adalet, adalet kurumu eliyle zedelendi” tabirlerine yer verildi.
‘İDİL’E KARŞI YERİNE GETİREBİLECEĞİMİZ TEK GÖREV’
Açıklamada AYM’ye ve kamuoyuna “Tüm uzman raporlarının sorumlu bulduğu, savcının yargılanmasını talep ettiği sorumlular Bölge Yönetim Mahkemesi eliyle yargıdan hukuk yok sayılarak kaçırıldı. Bu hukuksuzlukları gidermek için nereye başvurulması gerekiyordu da biz başvurmadık ve o yolları tüketmedik” sorusu yöneltildi.
İstinaf evresinde olan davanın devam ettiği aktarılan açıklamada “Adalet arayışımızdan vazgeçmeyeceğiz. İdil’in bizlerden ebediyen kopartılmasının üzerinden beş yıl geçti. Acımız azalmadı azalmayacak. Vazifemiz de bitmedi. Kamu hizmetlerinin beşere hürmet temelinde, bilimin, insani hassaslığın gerektirdiği itina ve dikkate uygun yürütülmesi için uğraş etmeye devam edeceğiz. Biliyoruz ki bu gayret, İdil’e karşı yerine getirebileceğimiz tek görevdir” denildi. (Evrensel)
Gazete Duvar
