İZMİR – İzmir’in sık sık Rüzgâr Güç Santrali (RES) projeleri ile gündeme gelen Karaburun ilçesinde 2014 yılından bu yana Karaburunlu yurttaşlar ve Karaburun Kent Konseyi’nin öncülüğünde devam eden “Çevresel Tesir Değerlendirmesi (ÇED) Olumlu” kararının iptali davalarında bu sefer Anayasa Mahkemesi (AYM), kritik bir karara imza attı. Etraf ve Şehircilik Bakanlığı tarafından, Sarpıncık RES projesi için verilen ÇED Olumlu kararı için, 2015 yılında Karaburunlu yurttaşlar tarafından açılan davada, İzmir 5. Yönetim Mahkemesi, proje alanı ve civarında yapılan keşif ve uzman incelemesi sonucunda, ekolojik olarak kabul edilebilir olmadığı gerekçesiyle iptal etmişti.
AYM: YİNE YARGILAMA YAPILMALI
Kararda şöyle denildi:
“Planlanan rüzgâr santrallerinin teknik koşullara uygun tasarlandığı lakin teknik bir projenin hayata geçmesi için ekolojik olarak kabul edilebilir olması gerektiği, yarımadada bulunan mevcut rüzgâr türbinlerinin kümülatif olarak etraf tesir kıymetleri dikkate alındığında zati yarımadanın büyük bir alanını kaplamış olan rüzgâr santralleri var iken yeni bir projenin daha bu alanda faaliyete geçmesi ile özgün, bakir alanlar içeren ve hayli güçlü bir biyoçeşitliliği barındıran yarımadada yaşayan canlıların sığınacağı diğer bir hayat alanının kalmayacağı…”
Daha sonrasında bakanlık ve yatırımcı firma mahkemenin bu kararını temyiz etmiş ve belgeyi inceleyen Danıştay 14. Dairesi, 2016 yılında verdiği kararda mahallî mahkemenin bu kararını bozarak ve Karaburunlu yurttaşların davasını, itiraz yolu kapalı olacak biçimde, kesin olarak reddetmişti.
Bu gelişme üzerine, adil yargılanma haklarının ihlal edildiği münasebeti ile AYM’ye başvuran Karaburunluların başvurusu kabul edildi ve
29 Eylül 2020 tarih ve 2016/13031 nolu kararla, müracaatçıların gerekçeli karar hakkının Danıştay 14. Dairesi tarafından ihlal edildiğine ve bu ihlalin düzeltilmesi için tekrar yargılama yapılmasına hükmedildi.
‘DANIŞTAY ŞİRKETİN ARGÜMANLARINI KARARINA DESTEK YAPMIŞTI’
Karaburunlu yurttaşlar ismine davayı takip eden ve AYM başvurusunu yapan avukat Cem Altıparmak, AYM’nin vermiş olduğu ‘adil yargılanma hakkının ihlali’ kararının etraf ve ekoloji gayreti için epeyce kıymetli bir karar olduğunu belirtti. Gazete Duvar’a konuşan Altıparmak, etraf davaları olarak nitelendirilen davaların, bir oldukça emek ve uzmanlık gerektiren davalar olduğunun altını çizerek, yaşanan hukuk sürecini anlattı. Altıparmak şunları söyledi;
“Karaburun özelinde konuşursak, her bir davada Karaburunlular, 15 bin TL civarında tutan dava masrafını, keşif eksper fiyatlarını her seferinde karşılamak zorunda kaldılar. Bu davacıların çoğunlukla Karaburun köylüsü ya da Karaburun’a yerleşmiş emekli bölümden oluştuğu dikkate alındığında, ekonomik olarak nasıl büyük bir külfetin altına girdikleri anlaşılır. Buna ek olarak birçok avukatın, uzmanın fiyatsız istekli emeği ve dayanışmasıyla dava evrakları hazırlandı. Binlerce sayfalık ÇED raporları didik didik edildi. Yüzlerce sayfalık dilekçeler ve karşı raporlar hazırlandı, mahkemeye sunuldu. Mahkeme bizim tezlerimizle yetinmeyip, uzman akademisyen eksperlerden oluşan bir heyetle alanda keşif ve eksper incelemesi yaptı. Verilen rapor ve ardından mahkemenin iptal kararı, Türkiye’de proje bazlı değil, coğrafya bazlı kümülatif tesir değerlendirmesinin değerine işaret eden birinci karardı.
Hepimiz emeklerinizin karşılığını aldık diye sevinirken, ne hikmetse Danıştay 14. Dairesi bu kararı bozdu ve davamızı kesin olarak, itiraz yolu olmaksızın reddetti. Bunu yaparken de hukuken ciddiye alınabilecek makul ve kâfi münasebet sunmadı. Hatta münasebet olarak dayandığı yönetmelik dahi yürürlükten kaldırılmış bir yönetmelikti. Yetmedi bir de proje sahibi şirketin argümanlarını kararına destek yaptı.”
‘MÜCADELEMİZ KESİN VE EN SON BİR HAK İHLALİ KARARIYLA TESCİLLENDİ’
Bu süreçte yaşananların adalet ismine epey makus gelişmeler olduğunu vurgulayan Altıparmak, son olarak AYM’nin yine yargılanma kararı ile gayretlerinin haklılığının tescillendiğini söz etti. Altıparmak son olarak şunları söyledi;
“Bu yaşananlar hukuk, adalet ve adil yargılanma hakkı ismine epey makus gelişmelerdi. Bu türlü bir kararı verebilen Danıştay 14. Dairesi’nin objektif bağımsızlığından da bahsetmek mümkün değildi. Bu itirazlar neyse ki Anayasa Mahkemesi’nde karşılığını buldu ve ortadan 5 yıl geçmiş bile olsa hak arama uğraşımız kesin ve en son bir hak ihlali kararı ile tescillendi. Artık Danıştay şahsen müsebbibi olduğu bu hukuksuzluğu ortadan kaldırmak için tekrar yargılama yapmak zorunda. Danıştay’ın AYM’nin kararına uymaması üzere ihtimali ise aklımıza bile getirmek istemiyoruz.”
BÖLGEDE KAÇ RES VAR?
Öte yandan Karaburun yarımadası “temiz enerji” olarak isimlendirilen fakat tarım alanlarından kuşların göç yollarına kadar makus tarafta tesiri uzmanlarca tekraren lisana getirilmiş RES projelerinin yıllardır odak noktası. İzmir’in 1450 megavat RES heyeti gücü içinde yaklaşık 400 megavatı Karaburun yarımadasında bulunuyor. Bölge halkı tarafından kelam konusu projelere karşı tekraren itirazlarda bulunulurken, Karaburun Belediye Lideri İlkay Girgin Erdoğan da bir yıl evvel yaptığı açıklamada, ilçenin RES yatırımlarında doyum noktasını ziyadesiyle aştığını belirterek, “Sarpıncık, Salman, Bozköy, Hasseki, Küçükbahçe, Yayla üzere köylerimizde adeta elektrik direğinden fazla RES görebilirsiniz.
Bu santrallerin tüm lisans ve müsaade süreçleri Karaburun Belediyesi dışından ilerliyor. Yetmiyor, acil kamulaştırma kararları ile hemşehrilerimizin dededen babadan kalma yerleri bir gecede bedelinin altında satılmak zorunda bırakılıyor. Mülkiyet hakkının hiçe sayan, lokal idarelerle bağlantı kurma gereği bile duymayan yatırımcılar yurttaşlarımızı isyan noktasına getiriyor.”
Gazete Duvar