Anayasa Mahkemesi (AYM), Rusya’da Çeçen olduğu için baskı gördüğü gerekçesiyle Türkiye’den hudut dışı kararına itiraz eden S.B.’nin, isimli yardımdan yararlanma talebinin isimli yardım kaideleri değerlendirilmeden incelememesi nedeniyle hak ihlaline uğradığına karar verdi.
Kararda, iade durumunda müracaatçının berbat muameleye kalma riski olan yabancı ülke vatandaşları için tesirli bir itiraz imkanı sağlanması gerektiği belirtildi.
YARGILAMA MASRAFI ÖDENMEYİNCE MÜRACAAT YAPILMAMIŞ SAYILDI
Rusya’da baskı gördüğü gerekçesiyle 2013 yılında yasal yollardan Türkiye’ye gelen Çeçen asıllı Rus vatandaşı S.B., 2015’te ikamet müsaadesi başvurusu için İstanbul Emniyet Müdürlüğü’ne gitti. Burada gözaltına alınan S.B. hakkında 14 Ocak 2015 günü hudut dışı kararı verildi.
Kararın iptali için 13 Şubat 2015’te İstanbul 1’inci Yönetim Mahkemesi’nde dava açan S.B., Rusya’da dini inancı ve siyasi kanıları nedeniyle baskı gördüğünü söyledi.
Mahkeme, Türkiye ve Rusya ortasında ikili yardım mutabakatı olmadığı gerekçesiyle S.B.’nin isimli yardım talebini reddetti. S.B.’nin bu karara itirazı, İstanbul 2’nci Yönetim Mahkemesi tarafından reddedildi. Mahkeme harç ve yargılama masraflarının de 30 gün içinde ödenmesine karar verdi.
Sarfiyatlar yatırılmadığı için 2 Haziran 2015 günü davanın açılmamış sayılmasına hükmedildi. Bunun üzerine S.B., Danıştay’a temyiz başvurusu yaptı.
MADDİ DURUM NEDENİYLE ÖDENEKTEN YARARLANMA TALEBİ REDDEDİLDİ
Danıştay, isimli yardım şartları gerçekleşmediği gerekçesiyle S.B. başvurusunu reddetti ve sarfiyatların 15 gün içinde ödenmesini kararlaştırdı. Ödeme yapılmayınca 26 Ocak 2016’da evrak temyiz edilmemiş sayıldı.
S.B. karar düzeltme müracaatında ise Danıştay, isimli yardım başvurusunu reddetti ve harçların tamamlanmasını istedi. S.B. maddi durumu nedeniyle harçları ödeyemeyeceğini belirtti ve isimli yardım ödeneğinden faydalanmak istedi. Bu talep de 8 Aralık 2016’da reddedildi.
Kararın 8 Mart 2017’de bildiri edilmesinin akabinde S.B., 8 Nisan 2017’de Anayasa Mahkemesi’ne ferdi müracaatta bulundu.
‘SINIR DIŞI EDİLİRSEM HAYATIM TEHLİKEYE GİRECEK’
Anayasa Mahkemesi’nin 2 Aralık 2020’de verdiği karar, bugün Resmi Gazete’de yayımlandı.
S.B., Anayasa Mahkemesi’ne yaptığı müracaatta, Rusya’ya hudut dışı edilmesi halinde etnik kökeni nedeniyle ömür hakkının tehlikeye gireceğini, azap ve berbat muameleye maruz kalacağını belirtti.
İsimli yardım müracaatları reddedildiği için hudut dışı kararıyla ilgili davanın aslına ait bir kıymetlendirme yapılmadığını söz eden S.B.; hayat hakkı, azap ve eziyet yasağı, adil yargılanma ve tesirli müracaat hakkının ihlal edildiğini savundu.
‘KÖTÜ MUAMELEDEN KORUNANCAK ŞAHISLAR İÇİN TESİRLİ İTİRAZ YOL OLMALI’
Başvuruyu pahalandıran Anayasa Mahkemesi, makus muamele yasağına karşı müdafaa yükümlülüğü gereği hudut dışı edilmesine karar verilen şahıslar hakkında, bu karara tesirli bir itiraz imkanı sağlanması gerektiğini belirtti.
S.B.’nin kendisi üzere Rusya’dan Türkiye’ye sığınan Çeçenlerin isimli yardımdan faydalandığına dair itirazının yönetim mahkemeleri ve Danıştay tarafından hiç kıymetlendirme yapmadığına dikkat çekilen kararda, şu sözler yer verildi:
“Beyan ettiği kaideler çerçevesinde ihlal tezlerini kanıtlamak konusunda devlete nazaran dezavantajlı konumda olan yabancı asıllı müracaatçının maddi olgulara dayalı tezlerinin araştırma yapılmaksızın davanın açılmamış sayılmasına karar verilmesi ve böylelikle tezlerin aslı hakkında bir inceleme yapılmaması nedeniyle somut olayda müracaatçıya, berbat muamele yasağının ihlal edildiğine ait şikayetler istikametinden tesirli bir müracaat imkanının sağlandığının söylenebilmesi mümkün değildir.”
YARGILAMA BİTENE KADAR HUDUT DIŞI EDİLMEYECEK
S.B.’nin kamuya açık dokümanlarda kimliğinin kapalı tutulması talebini kabul eden Anayasa Mahkemesi, Anayasa’nın berbat muamele yasağıyla ilişkili olarak tesirli müracaat hakkının ihlal edildiğine hükmetti.
Tekrar yapılacak yargılama sona erene kadar S.B.’nin hudut dışı edilmemesine karar verilirken, S.B.’nin tazminat talebi ise reddedildi.
Ayrıyeten oybirliğiyle alınan kararın İstanbul 1’inci Yönetim Mahkemesi’ne, İçişleri Bakanlığı Göç Yönetimi Genel Müdürlüğü ve Adalet Bakanlığı’na gönderilmesi kararlaştırıldı. (HABER MERKEZİ)
Gazete Duvar
