Haydar Ali Albayrak
Çağlar Çorumlu ile İnanç Murat Akpınar‘ın başrollerini paylaştığı, Caner Özyurtlu’nun yönettiği “Ayak İşleri” birinci üç kısmıyla Gain platformunda yayınlandı. Bir hata güldürüsü olan “Ayak İşleri”, iyice kısalan kısım mühleti, temel takımının başrollerle hudutlu oluşu ve sekanslardan ibaret bir anlatıyı tercih etmesiyle dikkat çekiyor. Ortalama on beş dakika içinde kısmın absürt sorunu çözülüyor ve yeni bir maceraya yelken açıyoruz.
KOSKOCA SERVET BEY’İN AYAK İŞLERİ
Senaryosu Volkan Öge ile Caner Özyurtlu‘ya ilişkin dizide Vedat (Çağlar Çorumlu) ve Cihan (Güven Murat Akpınar) muhakkak ki nüfuzlu bir abinin, Servet beyimizin ayak işlerini gören elemanlardır. Verilen saçma sapan vazifeleri bile sigortalı bir işte çalışıyormuşcasına titizlikle yerine getiren ikili, kültür farkından ötürü vakit zaman tatlı bir sürtüşme de yaşamaktadır. Vedat, kendi tabir ettiği üzere ekmeğini yıllardır bu işten kazanmaktadır. Cihan ise bedelli askerlik yapabilmek için alttan ders bırakan bir ideoloji öğrencisidir ve genç neslin hassaslıklarını yansıtmaktadır. Cihan için işin cezbedici istikameti esnek çalışma saatleridir. Yalnızca bu bilgiden hareketle, ikili ortasındaki kültür ve jenerasyon çatışmasını fark ederiz. Cihan, yaptığı her işi en ince detayına dek sorgularken Vedat, mesai bitse de konutumuza gitsek, konutumuza iş götürmesek başındadır. Ayak işlerine yaklaşımı ikilinin yaş ve kültürden kaynaklanan bariz ayrışmasını da ortaya koyar. Vedat ile Cihan, birinci iki kısımda işverenleri hesabına bir hırdavatçıdan borç tahsil edip, Pomeranyan cinsi bir süs köpeği kaçırıyor. Üçüncü kısımdaysa bu sefer Vedat’ın bir akrabasının yardımına koşuyorlar. (Gerçi koşmasalar daha iyiymiş ama!) Her kısımda farklı bir vazife, farklı bir serüven bekliyor uyumsuz ikiliyi ve bu durum zati pek kısa olan kısımların giderek bir sekansı aşmayan eğlenceliklere, ‘açbitir’lere dönüşmesine yol açıyor. Hani büyük bir atıştırmalık paketini açtığınızda karşınıza “tek tek satılmaz” ibareli eserler çıkar ya, o hesap! “Ayak İşleri” de tek tek eğlendiriyor, iyi de eğlendiriyor lakin kısımlar bir ortaya geldiğinde (veya kısımların bir ortaya gelmesi) pek bir mana arz etmiyor, fazladan bir tesir yaratmıyor. Karşımızda yeni materyalden beslenen bir çerezlik, bir köpük olarak duruyor Özyurtlu’nun güldürüsü…
BİR SEKANSTA HALLEDERİZ!
“Montajda hallederiz” diye artık kalıplaşmış bir mesleksel tabir var, illa ki duymuşsunuzdur. Daha fazla reklam sineması, klip sinema üzere kısa periyodik oyunlarda ham çekimin masa başında salt teknik açıdan düzeltilmesini değil zihinsel bağlamda da yine işlenmesini tabir ediyor. Sırıtan bir sahne mi var mesela? Montajda hallederiz! Bu üslup, esasen tüm bir sinema dalının kullanımına açıldı, dahası örneğin platform dizileri klip formatına yaklaştıkça ve internet lisanı manzara dünyasında yaygınlaştıkça montaj şuur de egemenlik kurdu. Fakat ben öteki bir deyiş öne süreceğim: “Bir sekansta hallederiz”. Yani bir “seans” üzere de düşünebilirsiniz bunu fakat bilmeyenler varsa sekansın neyi karşıladığını kabaca söz edeyim. Sekans bilhassa mana bakımından bir oyun bütünlüğünü karşılıyor ve birbiriyle anlamdaş, duygudaş, bilgidaş sahnelerin arka arda dizilerek pekişmiş bir mana, his yoğunluğu sağlayıp geçmiş ile gelecek ortasında bağ kurması sonucunda meydana geliyor. “Ayak İşleri” de bir kısmı bir sekansta hallediyor. Birinci kısım büsbütün borç tahsiline ayrılıyor, ikinci kısım ise köpek kaçırma uğraşına. Her iki kısım de otomobilde açılıp tekrar otomobilde bağlanıyor. Otomobilin bağlayıcı ve hazırlayıcı bir rol üstlendiği dizide, bu mekânsal teklik hali, üçüncü kısımda de kahramanlarımızın gülünç bir mağduriyet yaşadığı boş ve geniş depoyla sürüyor. “Ayak İşleri”nin kısacık mühletini dikkat dağıtacak mekansal ve zamansal sıçramalar yerine yekpare değerlendirmesi son derece mantıklı. Lakin az evvel kelam ettiğim üzere bu akıcılığın dezavantajı da, esprilerin akılda kalmasını engelleyip kısımları gülgeç bir atmosfere sürüklemesi… Eh, bir güldürü için gülüp geçilecek bir kıvamda olması, güldürürken kaşındırmaması veya kaşındırırken terletmemesi falan tercihtir en nihayetinde.
GENÇ MİZAH LİSANI VE ’80’LERİN SONUNDA, 90’LARIN BAŞINDA ÇOCUK OLANLAR’
“Ayak İşleri”, teknik bakımdan kısa mühleti ve olayı kestirmeden anlatıp geçen pratik üslubuyla günümüz platform güldürülerinde bir adım öne çıkıyor lakin dizinin genç mizah lisanını de ele alabiliriz. Bir yere bağlanmayacakmış üzere durmasına karşın son anda bağlanan uzun diyaloglar, karşıt köşeler… Söz oyunları yerine sohbette uyuşmazlık hali ve elbette Cihan karakterinde çizilen bir genç jenerasyon kompozisyonu “Ayak İşleri”nin alametifarikası… Evren’in çelişik halleri, politik doğruculuğu ve o duyarsız hassas halleri çağımızın karmaşasına da ayna tutuyor. Dahası bu telaffuzun oldukça keskin tabir edilişi, eleştirel ele alınış platform komedilerinde de bir prensip işaret ediyor. Lakin bu noktada başımızı karıştıran bir şey var. Dizinin yaratıcıları olan Caner Özyurtlu ve Batesmotelpro‘dan tanıdığımız Volkan Öge, 80’lerin sonunda, 90’ların başında çocuk olan tayfadan. Özyurtlu 86, Öge 82 doğumlu. Zati bu kültür, Vedat ile Cihan ortasındaki kültürel uyuşmazlığı da anlamlandırıyor. Özyurtlu ve Öge tam manasıyla bir orta yüzü temsil ediyorlar ne Vedat kadar boomer’lar, ne Cihan kadar Z… İkilinin mizahı da güçlü. Öge kolay tüketilir bir absürt mizah yapıyor, buna Özyurtlu’nun hikâyeciliği de eklenince ortaya dizidekinin bilakis beğenilen bir ahenk çıkıyor. Beğenilen demişken… Hoş! Özyurtlu’nun mesela “Hayalet Dayı” sineması tam bir felaketti, keşke ismini Felaket Dayı koysalardı! En az sinema kadar makus esprimin akabinde devam edelim. “Ayak İşleri”, “Hayalet Dayı”nın yanında mücevher kalır! Pürüzsüz ilerliyor, seyirciyi yormuyor. Fonda Gazapizm’in Sağı Solu Kes parçası… Havadan takip eden çekimler… Çağdaş, dinamik…
SİYASİ GÖNDERMELER VE GÜNDELİK HAYATIN KAYGISI TASASI
“Ayak İşleri”, siyasal eleştirisi ağır basan bir üretim değil ama yer yer göndermelere şahit oluyoruz. Üçüncü kısımda Evren’in nepotizm (mevki makama yakını getirme, kollama geleneği) aykırısı sözleri, yeniden bayanın kocasının malı olmadığına dair katı tavrı birinci göze çarpanlardan. Yanı sıra artık biraz klişeleşse de müşteri hizmetlerinin tiye alınması diziyi gündelik hayatın içine yerleştiriyor. İkilimiz ne kadar absürt işler yapsalar da hayatın onlara dayattığı saçmalıklar yanında bunların lafı bile olmaz!
Yazıyı oyunculuklarla bitireceğim. Çorumlu ve Akpınar iyi bir ahenk yakalamış. Çorumlu, kendine has abartılı bir oyunculuk sergiliyor, vücut lisanını ve ani parlamalarını öne çıkarıyor. Akpınar’ın her şeyi sorgulayan, alakasız hususları gündeme getiren dinginliği ise ikili ortasındaki enerjiyi dengeliyor. Bir manada Akpınar, Çorumlu’yu evvel şarj ediyor, akabinde topraklıyor! Her kısım yeni isimlerin ekleneceği/görüneceği dizide konuk oyuncuların birinci üç kısımda falsosuz oynadıklarını belirtmek lazım. Sarp Akkaya, Sarp Apak ve Esra Ruşan büründükleri karakterleri hakkıyla canlandırmışlar.
“Ayak İşleri”, dinamik yapısı, genç mizahı ve seyirciyi ikilinin elektriği üzerinden oyununa ortak edip sürüklemesi ile oldukça komik bir iş… Kahkaha attırıyor, tebessüm ettiriyor. Saçma sapan vazifeler her kısımda dozunda diyaloglara vesile oluyor, sıkmıyor, darlamıyor. Sabun köpüğü bir anlayışı benimsese dahi güldürme gayesine ulaştığını söyleyebiliriz. Bir güldürü için de daha ne beklenir!
Gazete Duvar
