“Avukat Şevket Epözdemir’in aziz anısına…”
Şiiri tamamlanan ölür bir gece yarısı!
Geride;
Kurşun,
kalem
ve
anılar kalır.
Kurşunu kan,
Kalemi coğrafya,
Anıları hayat anlatır.
Öylesine bir şiirdir ki
Yıllar geçer lisanlarda kalır…”
Bu şiiri 27 yıl evvel konutunun önünden kaçırılarak katledilen avukat Şevket Epözdemir’in oğlu yazdı. Bugün 54 yaşında olan Serdar Epözdemir, babasını anlatırken, “O bir bilgeydi” diyor. Epözdemir’in kayıp kıssası belgesellere mevzu oldu, her hafta Cumartesi Anneleri’nin yaptığı açıklamalarda hatırlatıldı… Diyarbakır Baro Lideri Tahir Elçi’nin katledilmesiyle birlikte Epözdemir tekrar akıllara geldi. Zira iki Kürt avukatın ömür serüvenleri de vefatları de birbirine çok benziyordu.
Elçi ve Epözdemir, Kürt gençleri için daima idol oldular. Karanlık yılların şahitliğini yapan gençler avukat oldular, faili meçhul cinayetlerin davaları için gayret ettiler. Lakin ortadan geçen yıllara karşın olayın failleri bulunmadı…
Epözdemir’in oğlu Serdar Epözdemir’le babasıyla anılarını, ortadan geçen 27 yıllık kayıp kıssasını konuştuk…
‘BABAMI 1971 YILINDA TANIDIM..’
Babanızı biraz anlatır mısınız?
Babam ile ilgili söyleyebileceğim en kıymetli tespit o bir bilgeydi. Acı olan kısmı ise bunu kendisini kaybettikten sonra anlamamdı. Birçok faziletli davranışı kısa vakte lakin bilgelerin sığdırabileceğini anladığımda onu kaybetmiştim. Hangi özelliğini anlatsam oburu eksik kalır diye hayıflanırım. Minar Köyü Siirt ili Baykan ilçesine bağlı bir köy. Babam 1943’de doğuyor ve maalesef doğduktan kısa bir mühlet sonra annesini kaybediyor. Amcasının annesi Dade Gule, babasının yeni eşi Hacı Gulistan ve ağabeyinin eşi Medine Yenge onun büyümesinde çok emek veriyorlar. Duygusallığının çekirdekleri anne yokluğu ve bunu tamamlamaya çalışan insanların gayretlerinin tesiri ile o vakit atılıyor. İlkokula başladığında numarası: 1. Okumaya düşkünlüğü yanında kendi yazgısı ile birlikte coğrafyanın mukadderatı üzerinde baş yormaya o vakitten başlıyor. Tek dillilikten çift dilliliğe geçişi hele bunu Türkçe ve Edebiyat öğretmenliği ile taçlandırışı babamın azmini göstermesi açısından manidardır.
Babamı birinci 1971 yılında tanımaya başladım. Toplumsal olaylara hassas, gündüz Ankara Yeşilöz sonrasında Atıfbey ortaokulunda bir öğretmen, konutta sımsıcak, güler yüzlü bir eş ve baba. Birinci anılarım onun o sıcak kollarıyla bizi sarışı, derme çatma kitaplığında biriken yığınla bilhassa ucuz olması münasebetiyle Varlık yayınları 3. kuşe kağıda basılı ve nem ile kokan kitaplar… Bu iki kokuyu hiç unutmadım. Babamın sarıldığındaki his kokusu ve kitapların kokusu. Etraf ne olursa olsun okuyan, sorgulayan, sorgulatan, bizi bunlar için teşvik eden bir bilge. Mücadeleci, yenilikçi, aydın olmanın tüm özelliklerini taşırdı. Düşünün 1968 öğrenci hareketlerini, varoluşçuluğu, Doğu problemini ve demokrasi sözcüklerini onun yaşantısında biz izlerdik. Bilhassa Babamın Ankara Hukuk Fakültesi süreci bizim için de “Neden Okumalıyız?“ sorusunun yaşayan cevabıydı. Öldürüldüğü güne kadar babam daima kimsesizlerin kimsesi oldu, bir an bile okuduklarının hayattaki yansımalarından çekinmedi ve asla inandıklarından taviz vermedi.
‘HERKES KENDİNE BIRAKTIĞI YANSI İLE ANLATIR İNSANI’
Avukat Şevket Epözdemir denince insan hakları savunucusu olduğu akıllara gelir… Sizin için yalnızca bir insan hakları savunucusu değildir elbette…
Gözümü Dünya`ya açtığımda öğretmenim, ömür kılavuzum ve hayatımın alfabesi yanımdaydı. Ellerimi tutup beni ayağa kaldırdı, türlü gençlik heyecanlarım ve mülteci isteklerimle; karın doyurmayan hayallerimle ve yargılamadan yüreğimi tutuştuğum ‘insan sevdası’ ile yolumu bulmamı sağladı. Oturup dertleştiğimizde tüm birikimlerini sunup duygudaşlıkla tekliflerini sunuyor ve en sonunda kesinlikle ‘… fakat tekrar de sen bilirsin, nasıl istiyorsan o denli yap!’ diyordu. Demokrat sözcüğü onda küçük bir tema, duygudaşlık var oluş nedeni ve insan hakları kainatta yaşamasının olmazsa olmazıydı. Bilgelerin sessizliği ve iç görüsü ile olgulara, olaylara ve insanlara bakıyor; kesinlikle tahlilin kesimi olmak için yola çıkıyordu. İki birbirini seven insanın evlenmesinde gösterdiği hassaslığın birebirini, insancıl istemlerinden ötürü, türlü mağduriyetlere uğramış mazlumlar içinde gösteriyordu. Babamı birkaç satır ile anlatmak, onu bendeki yansısıyla aktarmak ve anı denilen ‘tuzak’ içinde kaybetmek istemiyorum. Herkes kendinde bıraktığı yansı ile anlatır insanı. Meğer birtakım insanları anlatmak onu azaltmaktır ve ben öğretmen, avukat, İnsan Hakları Savunucusu ve dünyalı Şevket`i azaltmaktan korkarım! Sığındığım tek liman, onun “Baba kokusu ve sımsıcak öğreten elleridir.”
Epözdemir ailesi. ‘EĞER BUNU BAŞARIRSAN BENİMLE OTURUR İÇEBİLİRSİN’
Babanızla unutmadığınız anı nedir diye sorsam…
Kılavuzumdu. Onu kaybettiğim günden beri o boşluk hiçbir şey ile dolmadı. Binlerce anı biriktirdik. En çok etkileyenlerden biri: Ankara’da 1975 sırf 9 yaşında bir ilkokul öğrencisiyim. Beni Cebeci Hukuk Fakültesi’ne bir öğrenci forumuna götürmüş devrin devrimci demokratlarını tanıtmıştı. Sakarya caddesinde birahaneler var. Bana şöyle dedi: Bira içecek ve düz bir çizgide yürüyeceksin şayet bunu başarırsan bundan sonra benimle oturup içebilirsin. Ben o yürüyüşü düşünmekten biranın tadını alamamıştım! Fakat o çizgide yürümeyi başarınca dönüp o hoş gülümsemesi ile şöyle demişti: Düz yürümeyi başardın lakin biranın keyfini çıkaramadın! O denli yapma evvel tadını çıkar sonra misyonunu yaparsın.
O periyotta ne demek istediğini anlamamıştım. Sonra hayatını izleyip ondan bir şeyler öğrenmeye başlayınca şunu fark ettim: Babam her durumda hayat denilen keyifli bahçede keyifli olmayı önemsiyordu. Duruşmaya giderken hoş mesire alanlarında piknik yapabiliyor, çiçek toplayabiliyor, av yapabiliyor; sıkıntılı beşerler ve mevzularda bile fıkra anlatıp nüktedanlığı ile ortamı yumuşatarak sıkıntıları çözebiliyordu. Tam bir bilge yaklaşımı.
Avukat Şevket Epözdemir ‘NE YAPAR KATLEDEN? YOK EDER, VAZİFESİNİ TAMAMLAR!’
Babanızın failleri yıllardır süren uğraşa karşın bulunmadı. Adaletten beklentiniz nedir?
İç hukuk ve AİHM denilen dış hukuk yollarını ailem, hukukçu etrafım ve kamuoyu diyebileceğimiz beşerler ile zorladık. Lakin maalesef bizim üzere ailesinden birilerini ‘faili meçhul’ denilen bizce faili belirli tertipler ile kaybedenler için sonuç kaçınılmaz olarak kör, sağır ve rutin vakte oynama oyunundan öteye geçemedi. Birinci çağlardan beri, insan hayatını sonlandırma için gayret göstermek çıkarları doğrultusunda bir dünya algısı oluşturan egemenlerin ortaya koyduğu bir oyundur. Bu oyun evvel refleksif ferdî tavır ile sonra da şuurlu ve örgütlü olarak karşımıza çıkar. Babam Şevket ve onun üzere ezilen, sömürülen ve insan hakları ihlallerine uğrayanları savunan, ulusal şuur ile donanmış, yeni bir dünya peşinde koşan aydınların, bu örgütlü berbatlıktan hisselerini almaları kaçınılmazdır! Halbuki insanı yok eden şuur değil sadece tavırdır. Bu tavrı sürdürenler, yok ettikleri insanın hayatının yansımaları ile asla ilgilenmezler. O denli ki önemsemez kim olduğunu, ailesinin varlığını, toplumsal bir etrafa hitap ettiğini, ömrün bütünü içinde vazifelerinin öteki insanları etkilediğini ve temel hakkının sırf yaşamak olduğunu… Ne yapar katleden? Yok eder ve vazifesini tamamlar! Zira Blaise Pascal’ın dediği üzere: Haksız güç zalimdir, güçsüz hak ise çaresizdir.
‘ADALETİN TECELLİ EDECEĞİ GÖRÜNMÜYOR’
Yani adaletin tecelli edeceğine inanmıyorsunuz…
Çaresizlik; geriye inanılmaz bir öfke, intikam duygusu ve baş etmeye çalıştıkça daha da derinleşen kaybın uzamış yas ile telafisini eker. Yıllar içinde kanayan yaralar, ıstıraplar ve problemler; katledilenin en uzağındakilerden başlayarak en yakınlarına kadar vaktin tüm yaraların üstüne kabuk bağlaması metaforuyla, törpülenmesiyle geçer. En uzağındakiler nostaljik tat bırakan anılar silsilesi ile kesinlikle vakitle kurgulanacak geçmiş lezzetini tadarken; en yakınındakiler arızalı kalmış tamir edilecek hayatları kucaklar… Bunun bu türlü olmasından daha doğal bir şey de olamaz. Zira en kolay katlanılan diğerinin acısıdır! Sözcükler, içerdeki acıyı örtemediği üzere tahminen de yaralarımızı kanatarak öldürülen canlarımızın da rahat uyumalarına engeldir! Katledilenler; babalarımız, çocuklarımız, kardeşlerimiz, canlarımız da olsa, aslında ölen insanlıktır. Yukarda belirttiğim üzere adaletin tecellisi bu coğrafya üzerinde yeni bir dünya için farklı düşünen mağdurlar için maalesef, en azından yakın gelecekte, muhtemel görünmüyor.
. ‘KÜRT GENÇLERİNİN ÖTEKİ SEÇENEĞİ KALMAMIŞ’
Avukat Şevket Epözdemir, Tahir Elçi, Kürt gençleri için birer idol oluşturuyor. Bu nedenledir tahminen son yıllarda Kürt gençleri meslek olarak avukatlığı seçiyor. Bu bahiste sizin kanılarınız nedir?
Mağdurların ve yeni bir dünya peşinde koşan halkların nasıl ki Mahatma Gandi üzere başkanlara muhtaçlığı varsa Kürt gençlerinin de savunman olarak bu şartlar içinde öteki seçeneği kalmamıştır. Gönül isterdi ki bu türlü bir mecburilik olmadan tüm dünya halkları için bu tıp modeller olmasın. Geçen yıl Demokrat Yargı Derneği Eş Lideri Orhan Gazi Ertekin’in bu sayfalarda yazdığı yazıyı tekrar hatırlatmakta fayda görüyorum: Devlerle güreşen avukat…
‘BABAMIN ÖZELLİKLERİNE SAHİP OLMADIĞIM İÇİN…’
Tıp hekimi olmayı seçtiniz. Babanızın mesleği size neyi hatırlatıyor? Avukat olmayı hiç düşündünüz mü?
Babamın mesleği ne olursa olsun benim için o insanın biyolojik, toplumsal, kültürel ve en kıymetlisi yaşamsal süreci daima bir yeni insan olmayı hatırlatır. Hassas, hisli, çağdaş, şuurlu, entelektüel ve sıkı bir devrimci yurtsever. Yalnız Türkiye halkları için değil tüm dünya halkları için de bu türlü hissettiğini gençliğinde okuduğu Türk ve Dünya klasiklerinin ve bilhassa edebiyat ile birlikte felsefik sürecinin de bunda katkısı olduğunu düşünüyorum. Avukatlık mesleğini bilhassa seçtiğini annemin anlatışlarından biliyorum. Bilhassa mağdur bir halkın aydını olarak şuurlu seçilmiş bir yol… Ben hiç Avukat olmayı düşünmedim. Tahminen babamın o ulvi özelliklerine sahip olmadığım için.
Tahminen de şu yemini daha çok sevdiğim için: Hekimlik mesleğinin bir üyesi olarak; ömrümü insanlığın hizmetine adayacağıma, hastamın sıhhatine ve iyiliğine her vakit öncelik vereceğime, hastamın özerkliğine ve onuruna hürmet göstereceğime, insan hayatına en üst seviyede hürmet göstereceğime, misyonumla hastam ortasına; yaş, hastalık ya da engellilik, inanç, etnik köken, cinsiyet, milliyet, politik niyet, ırk, cinsel yönelim, toplumsal pozisyon ya da öteki rastgele bir özelliğin girmesine müsaade vermeyeceğime, hastamın bana açtığı sırları, hayatını yitirdikten sonra bile bâtın tutacağıma, mesleğimi vicdanımla, onurumla ve iyi hekimlik prensiplerini gözeterek uygulayacağıma, hekimlik mesleğinin onurunu ve saygın geleneklerini bütün gücümle koruyup geliştireceğime, Mesleğimi bana öğretenlere, meslektaşlarıma ve öğrencilerime hak ettikleri saygıyı ve minnettarlığı göstereceğime, tıbbi bilgimi hastaların faydası ve sıhhat hizmetlerinin geliştirilmesi için paylaşacağıma, hizmeti en yüksek seviyede sunabilmek için kendi sıhhatimi, esenliğimi ve mesleksel yetkinliğimi müdafaaya dikkat edeceğime, tehdit ediliyor olsam bile, tıbbi bilgimi, insan haklarını ve kişisel özgürlükleri çiğnemek için kullanmayacağıma, kararlılıkla, özgürce ve onurum üzerine, ant içerim.
Sözlerime şöyle son vermek istiyorum: Hiçbir ideolojinin, hiçbir inanç sisteminin insan hayatından daha pahalı olmadığını bir formda anlatmamız ve kavratmamız gerekiyor.
Gazete Duvar
